سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: بعد از آن بود که به سرعت در سایتهای خبری نام و تصاویر رایکا زهتابچی به عنوان اولین زن ایرانی- امریکایی که جایزه اسکار گرفته و اینکه احتمالاً میتوان آن را به پای موفقیت یک ایرانیالاصل گذاشت، منتشر شد. فارغ از اینکه آیا این جایزه میتواند افتخاری برای ایرانیها باشد یا خیر، نگاه کوتاهی به سوابق نه چندان بلند فیلمسازی زهتابچی نشان دهنده نوع نگاه این فیلمساز به وطن پدریاش است. زهتابچی، فیلمسازی را در دانشگاه «USC» کالیفرنیا خوانده است و ساکن شهر لسآنجلس است. وی با ساخت فیلم ۱۰ دقیقهای به نام «مادران» اولین تجربه فیلمسازی را کسب کرده است؛ فیلمی به زبان فارسی که فیلمسازش مدعی است داستانی واقعی دارد. نقش اصلی فیلم «مری آپیک» سابقه حضور در سینمای فیلمفارسی را دارد و با ایفای نقش در «داش آکل» به سینما وارد شده است. دیگر بازیگر این فیلم نیز «نیک شکور» یک لبنانی – امریکایی است.
داستان فیلم درباره جوانی ۲۰ ساله به نام امید است که در نوجوانی، پسری را کشته و اکنون در آستانه اعدام است. زهتابچی در «مادران» به نظام قضایی ایران حمله میکند و حکم قصاص و اعدام قاتل را زیر سؤال میبرد. وی با ظالمانه نشان دادن سیستم قضایی کشور، نمایشی از صحنه اعدام را به تصویر میکشد. در این فیلم مأموران انتظامی رفتار وحشیانهای با اعدامی دارند.
زهتابچی در معرفی فیلم «مادران» به این نکته اشاره کرده که این فیلم را به عنوان پایاننامه تحصیلی ساخته است. نکته جالب این است که زهتابچی میگوید: «چون پدرم کشورش را دوست داشت من این کار را انجام دادم.»
«مادران» مانند اکثر فیلمهای ضدایرانی که در غرب ساخته شده است، با فضای واقعی ایران بیگانه است. لوکیشن این فیلم در کالیفرنیاست و حتی جغرافیا و معماری آن با ایران تفاوت دارد.
طراحی صحنه و لباس این فیلم نیز مانند انتخاب محل فیلمبرداری به شدت مشکل دارد و از یک ایرانیالاصل بعید است نداند لباس مأموران انتظامی ایران با یونیفرم پلیس امریکا متفاوت است و نمیشود صرف چسباندن پرچم ایران به جای پرچم امریکا، لباسهای فرم پلیس این دو کشور شبیه هم شود، حتی روحانی زندان که مانند کشیشها به تصویر درآمده است، در بستن عمامه بیشتر شبیه سیکهای هندی شده است. فیلمساز حداقل آگاهی درباره مقررات اجرای حکم اعدام ندارد و اعدامی را سر ظهر برای اعدام به حیاط زندان میآورند.
این همه اشتباه برای کسی که امسال برای ساخت مستند کوتاه مهمترین جایزه سینمای امریکا را به دست آورده است در نوع خود جالب به نظر میرسد.