اگر چه اخباری که واحد روابط عمومی سازمان مالیات و شخص رئیس کل سازمان امور مالیاتی مخابره می‌کنند از توفیقات مؤثر درباره فراریان بزرگ مالیاتی نوید می‌دهد، اما نگاهی به عملکرد ۹ ماهه دولت در بخش مصارف و منابع نشان می‌دهد که سازمان مالیاتی دچار کم‌کاری جدی است، به نحوی که در ۹ ماهه اول سال تنها ۷۰ درصد درآمد‌ها محقق‌شده و حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان از درآمد‌های مالیاتی محقق نشده‌است. شاید بخشی از این کم‌کاری را بتوان در جریان فشار‌های ظالمانه ناشی از تحریم‌های نادر و بی‌منطق دانست،، اما به همان نسبت می‌توان این روند را در میل شدید رئیس کل در کسب کرسی‌های جدید اهم از وزارت کار و تأمین اجتماعی یا شهرداری تهران یا بی‌میلی و بی‌انگیزگی به کار جهادی در این سازمان دانست.
بدیهی است تنظیم برنامه برای هریک از این سمت‌ها و لابی‌های پشت سر آن از سوی رئیس کل سازمان امور مالیاتی می‌تواند بسیار هزینه وقتی و مالی در بر داشته باشد. این در حالی است که گذر از مراحل سخت اولیه تحریم‌ها نیازمند تمرکز بیشتر روی درآمد‌های غیر نفتی و به خصوص مالیاتی است. درآمد‌هایی که در چند بند از مبانی اقتصاد مقاومتی نیز بر آن تأکید شده‌است.
بدیهی است انتظار نگارنده نه فشار مضاعف به مردم و نه بخش مولد است، بنابراین کار سخت‌تر و تلاش بیشتر را در مالیات می‌طلبد.
بر اساس بودجه مالیات سهمی حدود ۱۴۲ هزار میلیارد تومانی را در سال دارد که در ۹ ماهه اول باید تا ۱۰۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان کسب می‌شده‌است، اما تنها ۷۷ هزار میلیارد تومان از درآمد‌های مالیاتی محقق شده و در این حالت نزدیک به ۳۰ هزار میلیارد تومان کسری درآمد مالیاتی وجود دارد. دولت در هشت ماه ابتدای امسال ۱/ ۶۷۱ هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی کسب کرد که این میزان حدود ۷۰ درصد رقم مصوب و پیش‌بینی شده در این دوره بوده‌است.
البته ممکن است این سازمان بر افزایش نسبی درآمد‌ها نسبت به سال قبل تأکید کند، اما با توجه به میزان نرخ تورم و افزایش قیمت‌ها بدیهی است که این استدلال قابل‌قبول نیست، از سوی دیگر نگاهی به آمار‌های موجود نشان می‌دهد که رشد مالیات‌ستانی از اصناف با ۲۴ درصد افزایش مواجه بوده‌است، در حالی که شرکت‌های دولتی کمتر مالیات داده‌اند، همچنین ناکامی ۵۳ درصدی در اخذ مالیات عوارض گمرکی نیز نشان می‌دهد که سامان از این محل بیش برآوردی داشته یا چشم‌انتظار رها‌سازی خودرو‌هایی است که معلوم نیست چگونه به انبار‌های گمرک راه پیدا کرده‌است. به این ترتیب تا پایان آذر ماه امسال دولت توانسته تنها ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان مالیات از کالا‌های وارد شده به کشور عوارض بگیرد که به معنای تحقق ۴۷ درصدی درآمد‌ها از این محل است. این عدم تحقق درآمد‌ها از این جهت حائز اهمیت است که متأسفانه بودجه ارائه‌شده به مجلس صرفاً بر مبنای ردیف‌های هزینه‌های طراحی شده ولی قطعاً در سال آینده درآمد‌های نفتی کاهش پیدا خواهد کرد و باید به فکر کاری جهادی در حوزه مالیات بود که نه فشاری مضاعف به مردم و بخش مولد تلقی شود و نه جریان اقتصادی را مختل کنند.
به این ترتیب، رئیس سازمان امور مالیاتی باید با جدی گرفتن بیشتر مسئولیت‌ها و درک شرایط، بلا‌درنگ به سوی اجرای پایه‌های مالیاتی جدید به خصوص اجرایی شدن مالیات بر ثروت و بهره بیشتر از دولت الکترونیک در شناسایی فراریان مالیاتی متمرکز شود و در این مسیر بی‌توجه به فشار‌ها و لابی‌های جریان قدرت – ثروت نسبت به اخذ مالیات متکی بر داده‌های واقعی اقدام کند. همچنین در جریان روند فراریان مالیاتی باید تکلیف کارت‌های بازرگانی و فراریان مالیاتی را در تعاملی جدی با قوه قهریه و استفاده از ظرفیت‌های قانونی مصرحه در قانون مالیات مستقیم در قالب یک برنامه ضرب‌الاجل‌دار اقدام کند. به علاوه از آنجایی که بررسی بودجه به زودی در جریان قرار خواهد گرفت می‌توان از ظرفیت های موجود در قوه مقننه برای تصویب قوانین و دستورالعمل‌های جدید در تحقق درآمد‌های مالیاتی حداکثر بهره را برد.
آیا رئیس کل انگیزه کافی برای کار کردن در سمت فعلی را دارد؟
