جوان آنلاین: در شرايطي که دانشآموزان مناطق محروم نه سيستم گرمايش دارند، نه آب و نه حتي امکان تحصيل، مجلس براي توسعه ساختمانهاي دانشگاه تهران هزار ميليارد تومان در کميسيون تلفيق تصويب کرده است.
به تازگي يکي از اعضاي كميسيون آموزش مجلس اعلام کرد كه کميسيون تلفيق بودجه، يک رديف اعتباري براي طرح ساماندهي دانشگاه تهران در نظر گرفته است. طبق اين رديف مقرر شده وزارت راه و شهرسازي 10هزارميليارد ريال از املاک مسکوني خود را براي کمک به تأمين منابع اين طرح به صورت بلاعوض در اختيار دانشگاه تهران قرار دهد. جالب توجه آنکه اين بودجه براي طرحي در نظر گرفته ميشود که نه مصوبه قانوني دارد و نه کسي(مسئولان، مردم و دانشجويان) آن را تا کنون ديده است.
اجراي طرح بدون مصوبه
شهريور ۱۳۷۵، رئيس وقت دانشگاه تهران با توسل به ارتباطات سياسي، موافقت رئيسجمهور وقت را درباره ايده توسعه دانشگاه تهران و اختصاص بودجه به آن اخذ ميکند اما نخستين پرسش اين است: چگونه براي طرحي که هنوز حتي مصوبه ابتدايي کميسيون موضوع ماده (۵) «قانون تأسيس شوراي عالي شهرسازي و معماري ايران» را هم نداشته، چنين اعتباري تصويب شد! امسال دانشگاه تهران موظف شد که طرح جامع توسعه دانشگاه را جهت بررسي به کميسيون تحويل دهد. خواستهاي که ۲۱ سال است کميسيون ماده5 و شوراي عالي شهرسازي و معماري از دانشگاه داشته و دارد و دانشگاه نيز همواره از اجابت آن طفره رفته است.
برجهاي 20 طبقه دانشبنيان
سال گذشته هم صرفاً «کليات» طرح به کميسيون مذکور ارائه ميشود و نگاهي به آن، نيات اصلي مسئولان دانشگاه تهران از طرح به اصطلاح «شهر دانش؛ دانشگاه کارآفرين، سبز و هوشمند» خود را بهروشني نمايان ميکند. آنجا که ضمن پيشبيني ساختوسازهاي گسترده با ميانگين 7-6 طبقه روي زمين و احداث بناهاي ۱۱ طبقه در اطراف دانشگاه، ساخت شش برج ۲۰ طبقه را در نظر گرفتهاند؛توسعهاي که کاربرد آنها لابد توسعه علم و دانش است و نه توسعه جيب دانشگاه از طريق مالسازي؛ آن هم به قيمت بدبخت کردن همسايگاني غالباً به قدمت خود دانشگاه تهران!
الگويي براي ديگر دانشگاهها
بسياري از دانشگاههاي ديگر پايتخت نيز چند سالي است با الگوگيري از دانشگاه تهران، پيگير طرحهاي توسعهاي مشابه شدهاند. قضيه درگيري دانشگاه الزهرا با اهالي ده ونک بر سر توسعه اين دانشگاه و تخريب منازل مردم اين منطقه هم به خاطر توسعه دانشگاه بود. رئيس کميسيون معماري و شهرسازي شوراي شهر در خصوص توسعه دانشگاه تهران، با بيان اينكه اين بزرگترين مداخله شهري در منطقه مرکزي پايتخت است، گفت: من وقتي طرح را ديدم متوجه شدم که ۱۱۷ بناي تاريخي به صورت پراکنده در محدوده مورد نظر وجود دارد. مشخص است در فرايندي که تصميمگيري کردهاند حقوق اماکن ميراثي را در نظر نگرفتهاند که قطعاً اين از حقوق مردم ، فرهنگ و تمدن يک شهر است.»
طرحي بدون چشمانداز
محمد سالاري با اشاره به اينكه ساکنان، نه اجازه فروش به ديگري را دارند و نه اجاره ساختوساز ، معتقد است: « هر چند که به موجب آراي مجمع عمومي عدالت اداري هر طرحي وقتي پنج سال از تصويب آن بگذرد و عملياتي نشود، کل موضوعيت طرح زير سؤال ميرود و ذينفعان ميتوانند حقوقشان را پيگيري کنند. ضمن اينکه اين طرح چشمانداز درستي هم ندارد، اين بلاتکليفي بسيار بدتر است و اساساً با اين محدوديتهاي جدي که در بودجههاي دولت وجود دارد به نظر هم نميرسد واقعاً هزينه چند هزار ميلياردي اين طرح تأمين شود.»
پاركينگ به جاي پارك علم و فناوري
هنگامي كه نيلي به عنوان رئيس دانشگاه تهران معرفي شد، حل مشکلات مردم و همچنين به روز کردن طرح توسعه دانشگاه در اولويت قرار گرفت و در همين راستا طرح جديدي با عنوان «شهر دانش» مصوب شد. در طرحهاي سابق قرار بود که تعداد دانشجويان پرديس مرکزي دانشگاه تهران از 19هزارو200 نفر بيشتر نشود، ولي سرانه نيازهاي دانشگاه در سطح استانداردهاي يونسکو ارتقا يابد اما در طرح جديد قرار شد که با ايجاد پارکهاي علم و فناوري در دانشگاه تهران تحول ايجاد شود! به گفته رئيس سابق دانشگاه تهران، رقم بالايي از سرمايه کشور در اطراف دانشگاه تهران ملک خريداري شده که اين املاک به پارکينگ تبديل شدهاند!
توهم تأمين بودجه
براي اجراي طرح شهرک دانش به دولت گفته شد که يک ريال پول نميخواهيم، چون اعتبار احداث چهار دانشکده را خيرين تأمين کردهاند و مابقي بودجه نيز از طريق شرکتهاي دانشبنيان تأمين ميشود اما بودجه هزار ميليارد توماني سال آينده نشان ميدهد كه تأمين بودجه اين طرح براي مديران دانشگاه، توهمي بيش نبوده است. امروز بعد از گذشت ۲1 سال از تصويب اين طرح و با تغيير پارادايمها آيا هنوز چشمانداز آن زمان ضرورت دارد؟ آيا با توجه به پيشرفت تکنولوژي و فضاي مجازي اين شرکتهاي دانشبنيان هنوز مانند ۲1 سال پيش به اماکن فيزيکي گسترده نياز دارند؟
راهبردهاي اين طرح بايد مورد بازنگري قرار بگيرد؛ چراکه بر اساس مقتضيات زماني و مکاني و تغيير پارادايمها و پيشرفت تکنولوژي و فناوري، اكنون نيازي به تحقق كامل آن راهبردها نيست.
امروز برنامهريزيها به سمت برنامهريزيهاي غلتان پيش رفته و از برنامهريزيهاي بلندمدت عبور کردهاست. بر اين اساس آيا نياز نيست که در حال حاضر يک بازنگري جدي صورت بگيرد؟