همچنان سپردههای کوتاهمدت موتور خلق نقدینگی هستند و این موضوع نشان از کار سخت بانک مرکزی در کنترل تورم به خصوص در ماه آخر سال دارد، اما برخی به استناد کمشدن سهم پول (اسکناس) از نقدینگی به این تحلیل رسیدهاند که ممکن است نقدینگی در حال پارکشدن در بانکها و کاهش سرعت گردش پول شدهباشد؛ اقدامی که در نتیجه آن ممکن است نرخ تورم کاهش یابد. استناد آماری این استدلال افزایش سهم شبهپول (سپردههای مدتدار) از خلق نقدینگی درآبان ماه است که به ۹۲ درصد (سپردههای مدتدار: ۸۹ درصد) رسیدهاست و در آبان ماه نسبت به ماه قبل از آن، میزان شبه پول ۹/ ۱ درصد (سپردههای مدتدار: ۲ درصد) و میزان پول یک درصد افزایش یافت.
اما پایه تحلیل از این جهت غلط است که هنوز برخی تحلیلگران علاقهمند به نظریه پولی فریدمن تقسیمبندی پول، شبهپول و پایه پولی را همان میدانند که فریدمن موقع ارائه نظریه پولیاش انجام دادهاست. یعنی همان موقعی که بانکها پس اندازهای مردم را جذب و در کارتکسهای مقوایی ثبت میکردند. غافل از اینکه اگر سهم اسکناس از نقدینگی کمشده به دلیل تکنولوژیهای جدید و استفاده بیشتر مردم از کارتهای بانکی است و اتفاقاً مرز پول و شبهپول برداشته شدهاست، بنابراین بخش اعظمی از شبهپول (سپردههای بانکی) کارکرد اسکناس را به خود گرفته و جزو پسانداز افراد به شمار نمیرود و میتوان پیشبینی کرد که بانک مرکزی در ماه آخر امسال نیازمند تلاش بیشتری برای کنترل نقدینگی و حفظ قدرت پول ملی است. بر اساس آنچه بانک مرکزی داراییها و بدهیهای سیستم بانکی اعلام کرده نقدینگی ۱ /۲۱ درصد و پایه پولی ۶/ ۲۲ درصد در یک سال منتهی به آبان رشد کرده که با توجه به رشد روزانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد تومان حجم نقدینگی در امروز از ۱۸۰۰ هزار میلیار د. تومان گذشتهاست.
این موضوع علاوه بر ایراد به تحلیل عدهای که معتقد به کاهش تورم از طریق پارک پول در بانکها هستند، باید این نکته را نیز اشاره کرد که همچنان بانکها در شرایط رکود موجود آبستن و مولد تورم و گرانی هستند و حتی پارک بخشی از نقدینگی نیز به دلیل رکود فعلی مانند چاپ پول بدون پشتوانه است. آنچنانکه حجم نقدینگی در طول یک سال منتهی به آبان ماه امسال به ۱۷۲۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان و حجم پایه پولی نسبت به آبان ماه سال گذشته ۶/ ۲۲ درصد افزایش یافته و به ۲۴۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان رسیده و در آبان ماه ۴/ ۳۱ هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید، ایجاد شده که یعنی هر روز بیش از هزار میلیارد تومان به حجم نقدینگی کشور اضافه شد.
به علاوه بر اساس آمار منتشره بانک مرکزی هر چند که سپردههای کوتاهمدت فقط ۳۰ درصد از حجم نقدینگی را شامل میشود، اما سهم ۵۱ درصدی در خلق نقدینگی آبان ماه را به عهده دارد که همچنان به نقش پر رنگ بانکها در تولید نقدینگی تأکید دارد.