تنش در اوکراین در حال تشدید شدن است. اوکراینیها با امریکا در حال مذاکرهاند تا پایگاههای امریکایی در شرق اوکراین یا نزدیکی کریمه مستقر شوند. همزمان وزارت دفاع روسیه در نظر دارد سامانههای پدافند هوایی «اس-۴۰۰» جدید در شبهجزیره کریمه مستقر کند؛ موضعی که باعث شده پترو پروشنکو، رئیسجمهور اوکراین از قرارگرفتن در آستانه جنگ با روسها صحبت کند. در چنین اوضاعی، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا خواستار این شده که اروپاییان با اجرای کامل تحریمهای روسیه، در طرحهای مشارکت در پروژه خط لوله نورد استریم ۲ بازنگری کنند؛ اقدامی که ریسمانهای بافته شده میان اروپا با روسیه را از هم باز میکند.
«پترو پروشنکو» رئیسجمهور اوکراین دیروز در گفتوگو با شبکه تلویزیونی کشورش، یک بار دیگر تأکید کرد که اوکراین در آستانه یک جنگ تمام عیار با روسیه قرار گرفته است: «من نمیخواهم هیچ کس تصور کند که این مسئله کم اهمیتی است. کشور ما زیر تهدید جنگی تمام عیار با فدراسیون روسیه قرار گرفته است.» پروشنکو با استناد به گزارشهای اطلاعاتی گفته که شمار یگانهای نظامی روسیه که در مرز با اوکراین مستقر شدهاند، «به طرز قابلتوجهی افزایش یافته» و شمار تانکهای روس نیز سه برابر شده است. با ادامه تنشها بین طرفین، دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا دیروز در گفتوگو با واشنگتنپست گفت که ممکن است جلسه خود را با ولادیمیر پوتین در اجلاس G۲۰ در آرژانتین لغو کند: «من این تجاوز [به حقوق دیگران]را دوست ندارم. من تجاوز را هرگز نمیخواهم.»همزمان ریانووستی از قول وزارت دفاع روسیه گزارش کرد که مسکو قصد دارد سامانههای پدافند هوایی «اس-۴۰۰» جدید را در شبهجزیره کریمه مستقر کند. در مقابل، ایوان وینیک، نماینده پارلمان اوکراین در مصاحبه با روزنامه روسی «ایزوستیا» گفته که مقامات اوکراین در حال مذاکره با مقامات امریکا درباره استقرار پایگاه ایالات متحده در شرق اوکراین یا در نزدیکی کریمه هستند.
امریکا خواستار توقف نورد استریم. روسها دیروز فیلم بازجویی محاکمه ۲۴ ملوان دستگیر شده اوکراینی به دست نیروهای مرزبانی روسیه در منطقه کریمه را منتشر کردند که نشان میدهد سه ملوان اوکراینی به جرم خود اعتراف کردهاند. ولادیمیر لیساوی یکی از ملوانان دستگیر شده اوکراینی است که خود را فرمانده یک واحد نظامی نیروی دریایی اوکراین معرفی کرده و گفته که دستور داشته ناوچه نیکوپول را از بندر اودسا در جنوب اوکراین به بندر بردیانسک در دریای آزوف هدایت کند. ولادیمیر لیساوی گفته که از «ماهیت تحریکآمیز» اقدام اوکراین خبر داشته، ولی فرمانده نیروی دریایی اوکراین گفته که این سه نفر تحت فشار مجبور به بیان اظهارات کذب شدهاند. با وجود این تکذیبیه، ناظران به شکل فزایندهای در حال حرکت به سمت این فرضیه هستند که اقدام روز یکشنبه کییف که طی آن سه کشتی نیروی دریایی اوکراین بدون توجه به هشدارهای نیروهای امنیتی روسیه با عبور از مرز دریایی وارد آبهای منطقهای روسیه شدند، نمیتواند بدون تحریک امریکا بوده باشد. برخی ناظران میگویند که امریکا در سایه تشدید اختلافات با اروپا، از تقویت پیوندهای اروپاییان با روسیه نگران است، موضوعی که به شکلی ویژه با پیشرفت خط لوله گاز نورداستریم و ترکیش استریم از طرف روسها دنبال شده و در نهایت نه تنها وابستگی اروپا به نقش واسط اوکراین در انتقال انرژی از روسیه را از بین میبرد، بلکه باعث وابستگی اروپاییان به روسها خواهد شد. ظاهراً به همین دلیل است که امریکاییها در کشاکش تنش اوکراین با روسیه، خواستار بازنگری در رویکرد اروپاییان در قبال روسها شدهاند. هدر نائورت، سخنگوی وزارت خارجه امریکا سه شنبه شب در نشستی مطبوعاتی گفت که واشنگتن از متحدان اروپایی خود میخواهد به منظور حمایت از اوکراین تحریمها علیه روسیه را به طور کامل اجرا کنند. نوئرت گفته که امریکا از متحدان اروپایی خود میخواهد اقدامات بیشتری برای حمایت از اوکراین انجام دهند، از جمله اینکه تحریمها علیه روسیه را به طور کامل اجرا کنند و بار دیگر برنامه مشارکت در پروژه خط لوله گاز نورد استریم ۲ را مورد ارزیابی قرار دهند.
اروپاییان مایل به تنش نیستند
آندری مِلنیک، سفیر اوکراین در آلمان از برلین و سایر دولتهای غربی خواسته با تشدید تحریمها علیه روسیه روند برخورد با این کشور را تشدید کنند. با وجود این موضع اوکراینیها و امریکا، اروپاییان تمایل چندانی به تشدید تنشها بین روسیه و اوکراین از خود نشان نمیدهند. هرچند دونالد توسک، رئیس شورای اروپا در یک پیام توئیتری با اشاره به گفتوگویش با پترو پروشنکو، رئیسجمهور اوکراین، حمله نیروهای روس به کشتیهای اوکراینی در تنگه کرچ دریای آزوف را محکوم کرده، ولی هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان دیروز در کنفرانس خبری مشترک با حضور کارین کنایسِل، همتای اتریشی خود در برلین گفت که دو کشور برای کاهش تنش میان روسیه و اوکراین تلاش میکنند. هایکو ماس گفت: «گروه چهارجانبه نرماندی که آلمان و فرانسه به همراه اوکراین و روسیه در آن عضویت دارند به این مسئله توجه دارند که توافقنامه مینسک اجرا شود، چون در حال حاضر اجرای این پیمان از هر زمان دیگری، مهمتر است. طبعاً ما به آنچه که مدتهاست درباره شرق اوکراین شامل آتش بسی که در مورد آن توافق شده است، توجه داریم. وی افزود: ما دست از تلاشهایمان برنمیداریم، چون نمیخواهیم این مناقشه را فقط محدود کنیم بلکه در نظر داریم در میان مدت و بلند مدت آن را حل و فصل کنیم.»کارین کنایسل، وزیر خارجه اتریش هم گفت: ما به شدت از تنش به وجود آمده میان اوکراین و روسیه نگرانیم، چون در واقع این مناقشه، این ظرفیت را دارد که خطرناکتر شود. وی دربار اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه نیز گفت: «باید ببینیم که در نشست مشترک شورای اروپا که قرار است دهم دسامبر برگزار شود، چه تصمیمی گرفته میشود. همان طور که گفتم همه چیز به عملکرد این دو کشور بستگی دارد؛ بنابراین این موارد باید بررسی شوند.»