دمدمی مزاجی دونالد ترامپ ظاهر قضیه اعلام او برای خروج از پیمان هستهای میانبرد (INF) با روسیه است. دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در این زمینه جانب واشنگتن را گرفت؛ اتفاقی که نشان میدهد کشورهای ناتو در بحث روسیهستیزی خود را پشت دیوانگی ترامپ پنهان کردهاند. روسها فعلاً با حالتی آمیخته با تعجب و با امید به جواب دادن مذاکره با رئیسجمهور امریکا در حال تمشیت امور هستند، اما شواهد امر نشان میدهد که غرب در مواجهه با روسیه رویکردی دوسویه دارد؛ دامن زدن به رقابت تسلیحاتی و هزینه گزاف ناشی از آن در دورهای که روسیه تحت تحریمهای غرب زیر فشار اقتصادی است و در عین حال نشان دادن سراب امکان تفاهم از طریق باز گذاشتن راه مذاکره تا مبادا خرس روسی واکنشهای عصبی غیرقابل پیشبینی نشان دهد.
«ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه روز سه شنبه «جان بولتون» مشاور امنیت ملی امریکا را به حضور پذیرفت و همان جا به بولتون گفت: «اخیراً قصد امریکا برای خروج از پیمان نیروهای اتمی را شنیدیم، ما به شک و تردید دولت امریکا در زمینه لزوم توسعه پیمان «استارت» جدید واقفیم، در مورد قصد واشنگتن در زمینه استقرار سامانه دفاع موشکی خاص در فضا نیز مطالبی میشنویم.» به نوشته «خبرگزاری اسپوتنیک» پوتین در آغاز دیدار با جان بولتون گفت: «در ابتدای گفتوگویمان میخواهم نشست خود را با رئیسجمهور امریکا در هلسینکی (پایتخت فنلاند) به یاد آوریم. آن نشست به نظر من مفید بود و با وجود دشوار بودن بخشهایی از آن، در نهایت گفتوگوهای سازنده و مفید داشتیم.» پوتین در ادامه تأکید کرد، اینکه واشنگتن بعضی اوقات گامهای کاملاً غیر قابل پیشبینی در قبال روسیه اتخاذ میکند، تعجبآور است، به طوری که نمیتوانیم آن را دوستانه توصیف کنیم.
رئیسجمهور روسیه در ادامه اظهار داشت: «به یقین گفتوگوی مستقیم با رئیسجمهور امریکا به ویژه در حاشیه رویدادهای بینالمللی که به عنوان مثال به زودی در پاریس برگزار میشود، مفید خواهد بود. البته اگر طرف امریکایی به این ارتباطها علاقهمند باشد.»
به نوشته اسپوتنیک، پوتین در دیدار با بولتون خاطرنشان ساخت که قصد دارد در مورد ثبات راهبردی، درگیریهای منطقهای و خلع سلاح با ترامپ به تبادلنظر بپردازد و به یقین این دیدار بسیار مفید خواهد بود. مشاور امنیت ملی امریکا نیز در ادامه این نشست به رئیسجمهور روسیه گفت که برای مسکو و واشنگتن یافتن برخی نقاط مورد تفاهم مشترک با وجود تفاوتهای موجود مفید است. بولتون ابراز امیدواری کرد که تمام موارد مهم روز بین روسیه و امریکا در جریان این مذاکرات مورد بحث قرار گیرد. وی در خاتمه به رئیسجمهور روسیه گفت که دونالد ترامپ مایل است در حاشیه برگزاری نشست بینالمللی در پاریس (سه شنبه ۲۰ آبان) با او ملاقات کند. بولتون همچنین بعد از دیدار با «ولادیمیر پوتین» با بیان اینکه گفتوگوهای مفصلی با پوتین بر سر قصد امریکا برای خروج از این معاهده داشته، گفت: «واقعیت راهبردی جدید این است که موشکهای هستهای دیگر مسئلهای دوجانبه نیستند، چون چین هم موشکهایی دارد که در صورت حضور در «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» ممنوع میشد.» ترامپ شامگاه شنبه (۲۸ مهرماه) روسیه را به نقض «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» متهم و تهدید کرد کشورش را از آن خارج میکند. این توافق که در سال ۱۹۸۷ میان دو کشور امضا شد، امریکا و روسیه را از تملک، تولید یا پرتاب آزمایشی موشکهای کروز با برد بین ۳۰۰ تا ۳ هزار و ۴۰۰ مایل منع میکند.
جانبداری ناتو از امریکا
در حالی که سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از امروز بزرگترین مانور نظامی کشورهای غربی از زمان پایان جنگ سرد را آغاز میکند، ینس استولتنبرگ روز چهار شنبه در جریان کنفرانس خبری در پاسخ به اینکه تصمیم امریکا مبنی بر خروج از این پیمان را چگونه میبیند، گفت: «ایالات متحده کاملاً طبق پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد در دهه ۱۹۸۰ عمل میکند، اما این پیمان در صورتی که روسیه به نقض آن ادامه بدهد، سودی نخواهد داشت.»
دبیرکل سازمان ناتو همچنین افزود: «همه کشورهای همپیمان (عضو ناتو) معتقدند که امریکا کاملاً همراستا با این پیمان عمل کرده است. مشکل رفتار روسیه است.» رئیسجمهور امریکا هم شامگاه شنبه روسیه را به نقض «پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد» متهم کرده و گفته بود: «ما طرفی هستیم که داخل توافق ماندهایم و آن را رعایت کردهایم، ولی روسیه، متأسفانه از آن پیروی نکرده است. بنابراین، ما این توافق را خاتمه خواهیم داد و از آن خارج میشویم.» این موضعگیری در شرایطی صورت میگیرد که «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان پیشتر گفته بود که قصد دارد برای حفظ پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد اقدام کند و امیدوار است که ناتو در این زمینه به وی کمک کند. ماس در این مورد گفت: «این توافق برای منافع اروپا از اهمیت حیاتی برخوردار است و تا زمانی که شانسی برای نجات آن وجود داشته باشد که بتوان توافق را حفظ کرد، ما میخواهیم که از همه ابزارهای دیپلماتیک استفاده کنیم تا آن را حفظ کنیم.»