«مهدهايي هستند كه مجوزهاي خاصي گرفته و از عنوان مهد سوءاستفاده مي‌كنند و نبايد كودكان را از صبح تا عصر نگهداري كنند، چراكه حتي بيمه حوادث هم ندارند.» اين خلاصه‌اي از گزارش رسمي است كه روزگذشته از سوي مديركل دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي منتشر شد. جالب است كه مجموعه‌اي که آقاي مديركل عضو آن است، سرسخت‌ترين مخالف مديريت يكپارچه مهدهاي كودك و پرچمدار مديريت 14پاره آنهاست !
از نظر نظام جمهوري اسلامي آموزش‌هاي پيش از دبستان يك امر حاكميتي است. همچنين دهمين راهبرد كلان سند تحول بنيادين به روشني تأكيد كرده كه دوره پيش‌‌دبستاني حاكميتي است و وزارت آموزش‌وپرورش مسئوليت آن را بر عهده دارد. بماند كه برنامه‌هاي توسعه پنج ساله چهارم و پنجم نيز آموزش‌هاي پيش از دبستان را مورد توجه قرار داده‌اند. با وجود اين، در حال حاضر در كشور حدود 14نهاد و مؤسسه مختلف به كودكان پيش از دبستان خدمات ارائه مي‌دهند؛ از جمله وزارت آموزش‌وپرورش، شهرداري، وزارت ارشاد، سازمان بهزيستي، وزارت بهداشت، سازمان تبليغات اسلامي، كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان و... بخشي از اين مؤسسات تبعيت از سياست‌هاي كلان ملي را ضروري مي‌دانند، اما برخي ديگر به دلايلي تصور مي‌كنند كه در صورت اعمال مديريت يكپارچه قدرت‌شان كم مي‌شود و با مديريت يكپارچه مخالفت مي‌كنند. بنابراين مهم‌ترين مسئله كودكان در حوزه پيش از دبستان، «فقدان متولي ملي و يكپارچه نبودن مديريت» است.
بهزيستي مسئول اول و آخر!
سخت‌ترين مخالف مديريت يكپارچه مهدهاي كودك سازمان بهزيستي است. آن هم با اين توجيه که تمام خدماتي كه به كودكان سنين قبل از مدرسه ارائه مي‌شود، آموزشي نيست و بخش قابل‌توجهي از آنها خدمات زيستي و مراقبتي است. با اين حال، مهدهاي كودك براي ترغيب والدين به استفاده از خدماتشان در تبليغات خود فهرست بلندبالايي از خدمات آموزشي ارائه مي‌دهند و آموزش بيشتر از ساير مؤلفه‌هاي ديگر در بهره‌برداري از خدمات مهدهاي كودك مورد توجه خانواده‌ها قرار دارد.
به هر رو، روزگذشته مديركل دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي گزارشي اعلام كرد كه مي‌تواند نتيجه مخالفت با مديريت يكپارچه مهدهاي كودك باشد.
مهد - زندان كودكان
محمد نفريه، در رابطه با فعاليت مهدهاي غيرمجاز اعلام كرد: مهدهايي كه بر سر در خود تابلويي آبي رنگ با نشان بهزيستي داشته، شماره پيامك بهزيستي روي آن نصب است و شماره شناسه دارد، از جمله مهدهاي مجاز معرفي مي‌شوند و در مقابل مهدهايي كه مجوزهاي خاص ديگري گرفته و از عنوان مهد سوءاستفاده مي‌كنند.
وي ادامه داد: به طور مثال مهدهايي كه مدرك آموزش زبان انگليسي، فرانسه و غيره را مي‌گيرند، اما عملكردي مشابه مهدكودك‌ها دارند و كودكان را از 7صبح تا ساعت 17 نگهداري مي‌كنند، در حالي كه نبايد اينگونه باشد.
مديركل دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي كشور ادامه داد: نگهداري كودك از صبح تا عصر عنوان ديگري دارد. بايد برنامه‌هاي آموزشي متنوعي برگزار كنند، مربيان آموزش ديده داشته باشند و از همه مهم تر مجوز بهزيستي را به عنوان مهد داشته باشند، چراكه مهدهاي مجوزدار داراي بيمه حوادث هستند. اما مهدهاي غيرمجاز بيمه ندارند و در نتيجه مسئوليت حوادث اتفاقي كودكان را بر عهده نمي‌گيرند.
نفريه گفت: عناوين مختلفي مانند خانه خلاقيت، خانه اسباب‌بازي، خانه زبان و... يا حتي خانه‌هايي كه تحت عنوان كانون پرورش و فكري فعاليت مي‌كنند يا خانه‌هايي كه زيرنظر شهرداري‌ها برپا مي‌شوند، هيچ كدام مجوز فعاليت را به عنوان مهدكودك ندارند و بايد از بهزيستي مجوز بگيرند.
وي گفت: اينگونه مهدهايي كه عناوين مشابه دارند به دليل اينكه برنامه‌هاي آموزشي خاصي برگزار نمي‌كنند، در نتيجه شهريه بالايي هم نمي‌گيرند و خانواده‌ها به اين دليل ترغيب مي‌شوند كه كودكانشان را به آنها بسپارند، در حالي كه بايد والدين دقت كنند جايي مهد محسوب مي‌شود كه زيرنظر بهزيستي باشد.
لزوم بازنگري در اولويت خانواده‌ها
مديركل دفتر كودكان و نوجوانان بهزيستي كشور گفت: ما سالانه 150مهد غيرمجاز را پلمب مي‌كنيم و بعد از بررسي‌ها مي‌بينيم كه اصلاً مهد نبوده‌اند، متأسفانه بيمه هم نيستند چون مجوزي ندارند. در حالي كه مهدها مسئول فني مشخصي دارند، به طور مرتب بازرسي‌هاي مختلفي از آنها صورت مي‌گيرد، رتبه و ستاره‌دار بودن آنها براساس اين ارزيابي‌ها داده مي‌شود و مربيان دوره ديده دارند.
نفريه ضمن تأكيد مجدد بر دقت والدين براي فرستادن كودكانشان به مهدهاي مجاز گفت: هرگونه مشاهده تخلف در مهدهاي مجاز و غيرمجاز قابل پيگيري است و والدين يا مربيان مي‌توانند با شماره پيامك 3000012333 شكايات خود را گزارش دهند.
گفتني است در حال حاضر 15 هزار و 500 مهدكودك فعال است كه 6500روستامهد، 1400مهد حاشيه‌اي و مابقي مهد شهري هستند و 8500كودك در 640 مركز بهزيستي نگهداري مي‌شود كه 600 مركز آن غيردولتي است؛ همچنين 1450 كودك در 34 شيرخوارگاه زندگي مي‌كنند. همچنين 15 هزار و 700 كودك در خانواده‌ها نگهداري شده كه 500 هزار تومان يارانه به ازاي هر فرزند پرداخت مي‌شودو 8500 كودك نيز در مراكز شبانه‌روزي بهزيستي نگهداري مي‌شوند. مهدهايي كه نفريه در گزارش خود به آنها اشاره مي‌كند، بيشتر از اينكه مهدكودك باشند مانند زندان كودك هستند كه ساعت‌هاي متمادي كودكان را در خود حبس مي‌كنند بدون اينكه برنامه متنوع و سرگرم‌كننده‌اي داشته باشند و در برابر حوادث احتمالي به هيچ مرجعي پاسخگو نيستند. علاوه بر اينكه از نظر عاطفي و تربيتي دوري كودكان در تمام ساعت‌هاي روز از والدين آسيب‌هاي رواني فراواني در پي خواهد داشت. بنابراين به نظر مي‌رسد، ضروري است اولويت‌هاي خانواده‌ها در تأمين رفاه و معيشت خانواده و تربيت فرزندان سالم دستخوش بازنگري شوند.
