شورای اروپا قوانین مسدودساز برای مقابله با تحریمهای امریکا علیه ایران را بهروزرسانی کرد، روسها هم میگویند که با طرفهای اروپایی برای محافظت از فعالیتهای اقتصادی شرکتها در برابر تحریمهای امریکا به یک توافق رسیدهاند. با همه اینها فدریکا موگرینی، کمیسیونر سیاست خارجی اروپا گفته که وزن امریکا در اقتصاد جهانی و نظام مالی دنیا، آشکارا تأثیرگذار است و به همین دلیل نمیتواند بگوید که اقدامات انجامشده برای حفظ تواقق هستهای کافی هستند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز دو شنبه از شروع اقدامات عملیاتی ۱+۴ برای حفظ برجام سخن گفت و تأکید کرد: «در سفر به وین ریز اقدامات در حوزه بانکی و نفت و اقداماتی را که قرار است برای تضمین روابط بانکی و تضمین ادامه فروش نفت ایران انجام دهند با ما در میان گذاشتند.» ظریف درباره جزئیات اقداماتی که ۱+۴ آنها را شروع کرده، چیزی نگفته، ولی ظاهراً یک منظور آشکار او، موافقت شورای اروپا با قوانین مسدودسازی است که بر اساس آنها، اتحادیه اروپا خود را به حمایت از شرکتهای اروپایی متعهد میکند که با قوانین تحریمی امریکا روبهرو میشوند. فدریکا موگرینی روز دو شنبه بعد از نشست شورای وزیران خارجه این اتحادیه گفت: «امروز، شورا در خصوص توافق هستهای ایران با بهروز رسانی قوانین مسدودساز موافقت کرد. این گام بسیار مبارکی از سوی شورا است و از لحاظ تدابیری که اتحادیه اروپا برای اطمینان از پابرجایی مزایای اقتصادی برجام اتخاذ کرده، گامی استوار رو به جلو محسوب میشود.» دیروز هم «میخائیل اولیانوف»، نماینده روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی از توافق کشورش با طرفهای اروپایی برای محافظت از فعالیتهای اقتصادی شرکتها در برابر تحریمهای امریکا علیه ایران خبر داد. اولیانوف هم البته درباره جزئیات این توافق چیزی نگفته، ولی به امریکاییها هشدار داده که اگر شروع به تخریب و سنگاندازی در اجرای ابعاد فنی توافق هستهای کنند «این مسئله میتواند باعث شود ایران به تعهداتش در چارچوب برجام عمل نکند و آن را رها کند.»
مشروط به FATF
منابع اروپایی در گفتوگو با وال استریت ژورنال تأیید کردهاند که فرانسه، انگلیس و آلمان در تلاشند برای حفظ برجام، برخی کانالهای مالی را برای بانک مرکزی ایران حفظ کنند. وال استریتژورنال در گزارش خود که دیروز منتشر کرد، از قول چند مقام اروپایی نوشت که دولتهای انگلیس، آلمان و فرانسه به دنبال فعال کردن حسابهایی برای بانک مرکزی ایران و ارتباط آنها با بانکهای مرکزی کشورهای اروپایی در راستای تلاشها برای باز گذاشتن کانالهای مالی و زنده نگه داشتن برجام هستند، اقدامی که اولین نشانه مستحکم از عمل به وعدههای کشورهای اروپایی برای حفظ برجام است و مستقیماً دولتهای اروپایی را در مقابل سیاست تحریم و انزوای امریکا علیه ایران قرار خواهد داد. با این حال، این مقامها گفتهاند که اروپا این اقدام خود را منوط به اجرای قوانین موسوم به پولشویی در چارچوب کارگروه اقدام مالی (FATF) کردهاند، قوانینی که تهران به شدت به آنها بدبین است. هرچند به نوشته والاستریت ژورنال، بانک انگلیس در زمینه آمادگی برای اجرای تدابیر بانکی اتحادیه اروپا را تأیید نکرده و بانکهای آلمان و فرانسه هم از اظهارنظر درباره آن طفره رفتهاند، ولی مقامهای اروپایی به صراحت میگویند که حتی در صورت موافقت ایران برای عمل در چارچوب قوانین FATF نیز، تضمینی وجود ندارد اتحادیه اروپا توان رودروریی با امریکا داشته باشد. فدریکا موگرینی روز دو شنبه در حالی از موافقت شورای اروپا با به روز رسانی قوانین مسدودساز سخن گفت که همزمان در خصوص کارامدی آنها در برابر امریکا ابراز تردید کرد. وی که در کنفرانس خبری بعد از نشست وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا سخن میگفت، تأکید کرده که اروپا برای حفظ توافق هستهای با ایران مصمم است، ولی به صراحت از دشواری حفظ برجام به دلیل اثرگذاری امریکا بر نظام مالی جهانی سخن گفته است: «باید بگویم که تجربه دشواری است، زیرا وزن امریکا در اقتصاد جهانی و نظام مالی دنیا، آشکارا تأثیرگذار است.» به همین دلیل، او به صراحت گفته که نمیتواند بگوید اقدامات انجامشده برای حفظ تواقق هستهای کافی هستند: «نمیتوانم بگویم که آیا تلاشهای ما و تلاشهای دیگران برای حفظ برجام کافی خواهند بود؛ چیزی که میتوانم بگویم این است که ما تمام آنچه را میتوانیم برای جلوگیری از فروپاشی این توافق انجام دهیم انجام میدهیم، چون میدانیم که عواقب چنین رویدادی برای همه فاجعهبار خواهد بود.»
ترامپ: با خروج از برجام اعتراضات ایران را رقم زدم!
رئیسجمهور امریکا پس از دیدار با پوتین در هلسینکی در مصاحبهای تلویزیونی با شبکه فاکسنیوز، اعتراضات ماههای گذشته در ایران را با لغو برجام از سوی امریکا مرتبط دانست و گفت: ایالات متحده «صددرصد» حامی مردم ایران است. دونالد ترامپ در مصاحبهای با شبکه تلویزیونی فاکسنیوز گفت اعتراضات و ناآرامیها در ایران از وقتی رخ داد که او از برجام خارج شد. رئیسجمهور امریكا گفت روسیه هنوز هم از توافق هستهای با ایران حمایت میکند زیرا این کشور همچنان دارای روابط تجاری با ایران است و به همین دلیل این توافق در جهت منافع مسکو است. ترامپ با اشاره به وضعیت اقتصادی ایران و اعتراضات اخیر گفت: «این برای ما یا برای دنیا خوب نیست اما آنها در همه شهرهایشان شورش کردهاند. تورم بیداد میکند و به نهایت خود نزدیک میشود. نه اینکه بخواهی به کسی صدمهای بزنی، اما رژیم [ایران] اجازه نمیدهد که مردم بدانند ما صددرصد پشتشان هستیم.» به گفته رئیسجمهور امریکا «گستردگی و ابعاد اعتراضاتی که در سراسر ایران رخ داده احتمالاً بیشتر از هر زمان دیگری در گذشته بوده» و همه این شورشها از وقتی رخ داد که او به این توافق پایان داد.