اگر اروپا قصد دارد به برجام حيات تازه ببخشد، بايد تعهدات كاملي را كه در برجام به ايران داده شده است، تضمين كند اما اگر اروپا نتواند و يا نخواهد در اين مسير گام بردارد، طبيعتاً ما نيز تعهدي به تداوم حضور در برجام نخواهيم داشت؛ سياست‌هاي مستقل خودمان را دنبال خواهيم كرد.
دبير شوراي عالي امنيت ملي در گفت‌وگويي با تلويزيون الجزيره قطر به سؤالاتي درباره ادعا‌هاي اخير امريكا و تحولات سوريه و يمن پاسخ داد و راهبرد‌هاي كشورمان را در قبال تحولات منطقه‌اي و بين‌المللي تبيين كرد.
شمخاني در پاسخ به اين سؤال كه استراتژي جديد امريكا درباره ايران را چگونه ارزيابي مي‌كنيد، گفته است: نامگذاري اين طرح به عنوان استراتژي جديد درست نيست چرا كه اين نه استراتژي است و نه جديد است، اين روزها گنده‌گويي و ياوه‌گويي مقامات امريكايي كمي زياد شده است و فكر مي‌كنند با اين اظهارات و اقدامات مي‌توانند موانع زیاده‌خواهی‌شان را كنار بزنند و حرف ناحق خودشان را اعمال كنند؛ جمهوري اسلامي ايران در طول سال‌های بعد از پيروزي انقلاب به کرات ثابت كرده است كه هرگز تسليم اين نوع یاوه‌گویی‌ها و زیاده‌طلبی‌ها نمي‌شود. اصولاً اگر به ريشه بيان اين حرف‌ها و حتي دلايل خروج امريكا از برجام توجه كنيم، خواهيم ديد كه همه اين اقدامات به تسليم نشدن ايران در برابر خواست امريكا برمی‌گردد. اين گونه رفتار، صرفاً مربوط به رئيس جمهور فعلي امريكا نيست؛ اوباما هم همين حرف‌ها را مي‌زد؛ اوباما هم براي توجيه افكار عمومي امريكا به دروغ مي‌گفت كه بدون شليك يك گلوله ايران را به مسير موردنظر امريكا هدايت كرديم. ترامپ وقتي از برجام خارج شد انتظار داشت، سه رخداد به وقوع بپيوندد؛ يكي اينكه اروپايي‌ها به سرعت با امريكا همراهي كنند، دوم اينكه بقيه كشورها هم به امريكا بپيوندند و در نهايت مردم امريكا از اقدامات او حمايت كنند.
اما شرايط پديد آمده پس از خروج امريكا از برجام باعث شد كه ترامپ در سه برآورد مورد نظرش ناكام و با شكست مواجه شود. البته اينكه رخدادهاي ذكر شده تا چه زماني ادامه پيدا كند موضوع ديگري است كه گذشت زمان تعيين كننده آن است اما واقعيت امروز اين است كه اروپايي‌ها با ترامپ همراهي نكردند و با اين استدلال كه برجام يك سند مشترك جهاني است و تأثیر اساسي روي عدم اشاعه داشته و قسمتي از امنيت منطقه است به آن وفادار ماندند.
در ميان سايرين هم به جز رژيم صهيونيستي و تابعينش مثل سعودي و امارات و بحرين، كشورهاي ديگر حاضر به همراهي با امريكا نشدند. بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده از سوي مؤسسات معتبر امريكايي، نزديك به 70 درصد مردم امريكا هم مخالفت خود را با خروج امريكا از برجام اعلام كردند. بنابراين ترامپ در اين مرحله با شكست خرد كننده‌اي روبه‌رو شد. واقعيت غيرقابل انكار اين است كه امريكا به دليل اطمينان از ناكارآمد بودن ابزارهاي تحريم و حمله نظامي براي متوقف سازي رشد ايران در فناوری‌های صلح آميز هسته‌اي و بر اساس يك نياز وارد مذاكره با كشورمان در مورد پرونده هسته‌اي شد. امريكايي‌ها با تحليل عملكرد ايران در هشت سال دفاع مقدس به‌خوبی مي‌دانند با اهرم حمله نظامي امكان محدودسازی ايران وجود ندارد، علاوه بر اين، توان هسته‌اي صلح آميز ايران نيز كه کاملاً بومي است، قابل انهدام نيست. تحريم هم نه تنها به محدودسازی توان هسته‌اي ايران منجر نشد بلكه شتاب توسعه آن را شدت بخشيد، بنابراين به اين نتيجه رسيدندكه چاره آنان جنگ و تحريم نيست و از اين رو به مذاكره رو آوردند.
سياست منطقه‌اي ايران غيرقابل تغيير
دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان درباره سياست‌هاي منطقه‌اي ايران و مبارزه با تروريسم هم گفت: حضور ايران در سوريه به دعوت دولت قانوني سوريه و صرفاً براي مبارزه با تروريسم بوده است. شكست داعش هيچ ارتباطي با ائتلاف به‌اصطلاح ضد تروريسم با محوريت امريكا ندارد، بلكه همكاري ايران، روسيه و سوريه موجب شكست و نابودي مجموعه گروه‌هاي تروريستي از جمله داعش در سوريه شد. تا زماني كه تهديد تروريسم در سوريه وجود داشته باشد و دولت قانوني اين كشور بر حضور مستشاري ايران در سوريه تأكيد كند، ما در سوريه حضور خواهيم داشت. اين راهبرد غيرقابل تغيير جمهوري اسلامي است.
دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان همچنين در پاسخ به اين سؤال كه آيا ايران حاضر است درباره برنامه موشكي و همین‌طور سياست‌هاي منطقه‌اي‌اش با امريكا و اروپا مذاكره كند، گفت: دليلي عقلاني براي مذاكره با كشوري كه به تعهدات خود پايبند نيست وجود ندارد. امريكا با خروج از برجام عملاً اين توافقنامه بین‌المللی را پاره كرد. البته اين كشور از ابتداي شکل‌گیری برجام هم با نقض‌هاي مكرر در مسير بي‌تعهدي گام برداشت و در انتها نيز به صورت يكجانبه از آن خارج شد. آيا به اين كشور مي‌توان اعتماد كرد؟ امريكا به هيچ وجه براي مذاكره قابل اعتماد نيست. توان موشكي ايران كاملاً بومي و دفاعي است. ما براي توسعه توان دفاعي متعارف از هیچ‌کس اجازه نمي‌گيريم و حاضر به مذاكره در اين حوزه نيستيم.
برجام با خروج امريكا فروپاشيد
وي در ادامه در پاسخ به اين سؤال كه منظور ايران از ضمانت‌هاي اجرايي اروپا در برجام چيست و ايا اروپا قادر است مقابل امريكا از برجام دفاع كند، تصريح كرد: ما تجربه كار با اروپايي‌ها را قبلاً داشتيم؛ مذاكرات اوليه ايران در دهه هشتاد شمسي با تروئيكاي اروپايي انجام شد. ما معتقديم اروپايي‌ها مي‌بايست در محکوم‌سازی و متوقف كردن اقدامات اوليه امريكا در نقض برجام جدی‌تر و قاطع‌تر عمل مي‌كردند.
اروپايي‌ها قبل از خروج امريكا از برجام سكوت كردند و اين يك نوع پيام همراهي با امريكا را تداعي مي‌كرد. البته در آستانه خروج امريكا از برجام، اروپايي‌ها خيلي تلاش كردند كه امريكا، يعني ترامپ از برجام خارج نشود، اما موفق نشدند، بنابراين اين عقبه را ما مي‌بينيم- من جرب المجرّب، حلّت به ندامه - ما علاقه‌مند نيستيم تجربيات قبلي را تكرار كنيم. به نظر من امريكا يعني ترامپ در عدم اجراي تعهداتش در برجام نقض‌هاي مكرر را تكرار و با خروجش از برجام آن را دچار فروپاشي كرده است.
اگر اروپا قصد دارد به برجام حيات تازه ببخشد بايد تعهدات كاملي را كه در برجام به ايران داده شده است تضمين كند. اما اگر اروپا نتواند و يا نخواهد در اين مسير گام بردارد، طبيعتاً ما نيز تعهدي به تداوم حضور در برجام نخواهيم داشت؛ سياست‌هاي مستقل خودمان را دنبال خواهيم كرد.
