مرگ‌هاي زنجيره‌اي و مرموزي كه قاتلشان يك چيز تشخيص داده و اطلاع‌رساني شده است؛قارچ سمي ! حالا مطابق با آخرين گزارشات سازمان اورژانس كشور تاكنون 18 نفر بر اثر مسموميت با قارچ فوت كرده‌اند و طبق آخرين آمار تا ساعت 11 صبح روز گذشته هزار و151 نفر به بيمارستان‌ها مراجعه كرده‌اند كه از اين تعداد 96 نفر در بيمارستان بستري هستند. استان كرمانشاه بيشترين آمار مسموميت‌ها را به خود اختصاص داده است و هفت نفر بر اثر مصرف قارچ سمي در اين استان جان خود را از دست داده‌اند. اما انگار اين قاتل كلاه بر سر همچنان قصد شكار طعمه دارد؛چراكه در حالي كه روزهاي نخست 9 نفر بر اثر مسموميت با قارچ سمي فوت كرده بودند،حالا اين تعداد به دو برابر افزايش يافته و مسموميت‌ها همچنان ادامه دارد.
اولين مورد مسموميت با قارچ وحشي در خوزستان اتفاق افتاد،اما هم اكنون پنج استان كشور درگير مسموميت و مرگ با قارچ شده‌اند. به گفته مجتبي خالدي، سخنگوي سازمان اورژانس كشور از تعداد 18 فوتي هفت نفر مربوط به كرمانشاه، چهار نفر لرستان،سه نفر كردستان و دو نفر مربوط به آذربايجان غربي، يك نفر مركزي و همدان يك نفر هستند.
بهار قارچ سمي !
مسموميت مرگ‌آور با قارچ موضوعي است كه تاكنون در چنين سطح گسترده‌اي سابقه نداشته‌است؛موضوعي كه دكتر كامبيز سلطاني‌نژاد، دبير انجمن سم‌شناسي و مسموميت‌ها در پاسخ به آن به «جوان» مي‌گويد: همه ساله در فصل بهار تعدادي مسموميت با قارچ‌هاي سمي را داريم،اما امسال به دليل بارش‌هاي مناسب، رويش اين نوع قارچ‌ها زياد شده و همين دسترسي بيشتر موجب شده تا مسموميت‌ها با قارچ هم افزايش يابد! به گفته مجتبي خالدي،سخنگوي سازمان اورژانس كشور نيز اين مسئله در گذشته هم بوده و در سال 85 شاهد فوت 9 نفر به دليل مصرف قارچ سمي بوديم.
دكتر محمد‌رضا آصف شايان،عضو هيئت علمي مركز تحقيقات گياه پزشكي كشور هم دراين باره به «جوان» مي‌گويد: ميزان بارش‌ها امسال نسبت به ميانگين 50 سال گذشته در استان‌هاي پرخطر خيلي بيشتر بوده است،وقتي بارندگي بيشتر مي‌شود و شرايط ديگر اقليمي به رشد قارچ‌ها و قارچ‌هاي سمي كمك مي‌كند و تنوع آنها هم بيشتر مي‌شود و اهالي محلي ممكن است نتوانند قارچ‌هاي تازه را تشخيص دهند و در اينجا اشتباهات بروز مي‌كند از سوي ديگر بيكاري‌هاي مردم منطقه و مشكلات هم به گرايش براي چيدن اين قارچ‌ها به عنوان يك منبع درآمد و همچنين يك ماده غذايي افزوده است و در نتيجه شاهد بروز چنين وقايعي هستيم. علاوه بر همه اينها بر بازارهاي محلي هم نظارتي وجود ندارد.
شباهت قارچ سمي و خوراكي
بنا به تأكيد سلطاني‌نژاد، قارچ‌هاي سمي از لحاظ ظاهري شباهت زيادي به قارچ‌هاي خوراكي دارند و تشخيص آنها، توسط افراد عادي ميسر نيست، به همين دليل امسال با تعداد زيادي از اينگونه مسموميت‌ها در كشورمان مواجه شديم. در جهان بيش از 5 هزار گونه قارچ وجود دارد كه حدود 100 گونه از آن براي انسان سمي است.
عضو هيئت علمي مركز تحقيقات پزشكي قانوني كشور با بيان اينكه روش تشخيص قارچ سمي و گونه‌هاي خوراكي آن به طرق كاملاً علمي و تخصصي توسط متخصصان ميسر است، عنوان كرد: قارچ‌هاي سمي از لحاظ ظاهري شباهت زيادي به قارچ‌هاي خوراكي دارند و تشخيص آنها، توسط افراد عادي ميسر نيست، به همين دليل امسال با تعداد زيادي از اينگونه مسموميت‌ها در كشورمان مواجه شديم.
قارچ فله‌اي نخريم
دكتر سلطاني‌نژاد درباره راهكارهاي مواجهه با اين قارچ‌ها و مسموميت ناشي از آن به «جوان»مي‌گويد: بهترين راهكار پيشگيري است و اينكه از اين قارچ‌هاي فله‌اي نخريم و نخوريم. وي تأكيد مي‌كند:اينگونه قارچ‌ها در اثر پختن، كبابي يا آبپز كردن، باز هم سمي مي‌مانند و مواد سمي آنها تخريب نمي‌شود. به گفته اين متخصص 90 درصد مسموميت‌هاي شديد توسط قارچ‌ها، به دليل ماده‌اي سمي به نام آماتوكسين است كه اين ماده عمدتاً روي كبد تأثير مخرب مي‌گذارد.
سلطاني‌نژاد درباره مكانيسم اثر قارچ‌هاي سمي اينگونه توضيح مي‌دهد: علائم مسموميت با قارچ در دو مرحله بروز پيدا مي‌كند، مرحله اول، 6 تا 12 ساعت پس از مصرف قارچ با نشانه‌هايي نظير تهوع و استفراغ، دردهاي شكمي و احساس ضعف بروز پيدا مي‌كند و ممكن است افراد آن را با مسموميت غذايي ساده اشتباه بگيرند و حتي خوددرماني كنند. مرحله دوم اما 24 ساعت يا حتي دو روز بعد از علائم اوليه، با ضعف، سرگيجه و كاهش سطح هوشياري خود را نشان مي‌دهد كه اين حالات ناشي از اختلالات شديد كبدي و كليوي در فرد مسموم است كه ممكن است او را به مرگ بكشاند. دبير انجمن سم‌شناسي و مسموميت‌هاي ايران درخصوص درمان مسموميت شديد با قارچ‌هاي سمي تأكيد مي‌كند: تنها درمان اينگونه مسموميت‌ها پيوند اورژانسي كبد است، بنابراين با مشاهده علائم اوليه مسموميت، بايد فرد را سريعاً به مراكز درماني ارجاع دهند.
