در حالي امروز و فردا سه تن از وزراي حسن روحاني براي استيضاح در خانهملت حاضر ميشوند كه چهرههاي سياسي و اقتصادي از جناحهاي مختلف هر يك تحليلي را براي استيضاح وزرا ارائه دادهاند و برخي مدعي شدهاند، اين استيضاحها آن هم در روزهاي پاياني سال96 پشتپردههايي مبني بر امتيازگيري نمايندگان دارد. از اين رو اين پرسش در افكار عمومي شكل گرفته است كه مقصود نمايندگان از استيضاح چيست و دغدغههاي ملي و مردم در استيضاح دخيل است يا مباحث ديگر.
به گزارش «جوان»، بيشك در شرايط كنوني اقتصادی كشور هر فرد دلسوزي به دنبال اين مهم است كه مشكلات حلوفصل شود و فشارهاي ناشي از فقر، بيكاري، ركود اقتصادي، تورم، دستمزدپايين و فساد از بين برود و با ابقا يا روي كارآمدن افراد لايق و شايسته در پستهاي مديريتي تغييراتي در جهت مثبت اتفاق بيفتد. طي روزهاي اخير برخي از چهرههاي سياسي و اقتصادي به فراخور اطلاعات، فهم و درك خود در رابطه با استيضاح وزرای کار، راهوشهرسازی و کشاورزی در روزهاي پاياني سال اظهارنظري را در رسانهها و فضاي مجازي انعكاس دادهاند، عدهاي استيضاح را حق نمايندگان دانستهاند و عدهاي ديگر نمايندگان را مورد سرزنش قرار دادهاند كه چرا شش ماه بعد از رأي اعتمادي كه به اين وزرا دادهايد و در روزهاي پاياني سال تصميم به استيضاح گرفتهايد. در اين ميان، عدهاي هم براين باورند كه استيضاح صاحب پشتپردهها و امتيازگيريهايي است كه نه وزرا و نه نمايندگان در رابطه با پشتپردهها سخني به زبان نميآورند. در اين ميان هر چند به دليل غيرشفاف بودن اقتصاد ايران و به ويژه بخش دولت ميزان كميوكيفي براي سنجش عملكرد وزرا و مديران حداقل در فضاي عمومي در اختيار نيست، اما شايد خردهگرفتن به نمايندگان به خاطر استيضاح با توجه به شرايط اقتصادي كنوني كمي بيانصافي باشد. نمايندگان مجلس چون با حوزههاي انتخابيه خود در ارتباط هستند و از نزديك با مسائل و مشكلات مردم حوزه انتخابيه در رابطه با بيكاري، فقر، حقوق و دستمزدهاي معوق برخي از بنگاههاي اقتصادي، مشكلات بازنشستگان، اقشار و اصناف آشنا هستند و در عين حال دسترسيشان به اطلاعاتي كه در اختيار نمايندگان مجلس قرار ميگيرند، شايد يك دماسنج براي بررسي عملكرد وزرا به شمار آیند كه تجميع نظرات نمايندگان در يك داشبورد بتواند تا حدودي انعكاسدهنده عملكرد يك مدير يا وزير باشد.
هر چند عدهاي طي روزهاي اخير در رابطه با مقصود برخي از نمايندگان مجلس در رابطه با استيضاح اقدام به نيتخواني و قضاوت كردهاند، اما در عين حال انعكاس عمومي جلسه استيضاح، سخنان و ادله نمايندگان موافق و مخالف وزرا و همچنين توضيحات وزرا ميتواند تا حدودي فضاي عادلانهاي را براي بروز رفتارهايي مبتني بر عقلانيت، انصاف و مصالح عمومي فراهم آورد. عدهاي ميگويند پشت پرده استيضاح از مقوله انتصاب نزديكان نمايندگان در تركيب شركتهاي دولتي عبور كرده و به دنبال بهرهمندي از واگذاريهاي شركتهايي چون پتروشيمي رسیده است. از طرف ديگر عدهاي ميگويند چرا رئيس سازمان برنامه و بودجه نمایندگان استيضاحكننده را با نام حزب اعتدال و توسعه در سازمان برنامه و بودجه به شام دعوت كرده است.
ساختار اقتصاد ايران دولتي و نفتي است و سهم دولت از اقتصاد به نسبتي است كه اداره اين بلوك بزرگ بسيار سخت و پيچيده است، زيرا از ديرباز بودجه عمومي، شركتها و مؤسسات وابسته به دولت به نوعي از بخش نفت ارتزاق كردهاند و حسابداري، قواعد و مقررات اين بخش از قواعد محاسبات عمومي پيروي كرده و از اين رو سنجش عملكرد وزرا و مديران فعال در اين بخش بسيار سخت و پيچيده است. تصور كنيد در يك شركت خصوصي حدود اختيارات، اموال و دارايي و مالكيت مشخص است و با يك حسابداري، حسابرسي نهچندان سخت و پيچيده ميتوان عملكرد مديران را با شاخصهاي مختلف در سال مالي و دوره مديريتي اعم از وضعيت توليد، خدمات، سودسازي و وضعيت مالي مورد سنجش قرار داد و عيار كارايي مديريت را استخراج و كشف كرد. اما در بخش دولتي و عمومي واقعاً سنجش عملكرد افراد بسيار سخت و پيچيده است، زيرا مبنا و مقررات محاسبات اين بخش چندان شفاف و قابل اندازهگيري از منظر كمي و كيفي نيست. در چنين فضايي اي كاش در اثر شفافيت در بخش دولت وضعيت به گونهاي بود كه در ابتدا افراد شايسته و متعهد با صلاحيتهاي علمي، تخصصي و تجربي سكان كرسيهاي مهم را بهدست ميگرفتند و شاخصهاي مختلف كمي و كيفي براي سنجش عملكرد آنها وجود داشت تا خداي نكرده در حق وزرايي كه به واقع زحمت كشيدهاند و خدمت صادقانه كردهاند، اجحاف نشود و براي رشد و انتصاب افراد نالايق به پستهاي مديريتي فراهم نيايد. در عين حال نمايندگان مجلس نيز رفتارشان در رابطه با عملكرد كيفي و كمي وزرا مورد انعكاس عمومي قرار ميگرفت تا شائبهاي در اين ميان براي افكار عمومي در رابطه با ابقاء یا برکناری وزیری بر اساس منافع شخصی و حزبی و گروهی باقي نماند.