در بحبوحه هیاهوی رسانه‌های غربی درباره غوطه شرقی تحولات مهمی در شمال سوریه در حال رخ دادن است که می‌تواند جنگ را بیش از پیش پیچیده کند، امریکاییها تأیید کردهاند که کردهای تحت حمایت آنها در دیرالزور از فرمان آنها خارج شده و به سمت عفرین رفته‌اند تا در مقابل ترکیه بجنگند. در واکنش، آنکارا از واشنگتن خواسته مانع از سفر کردهای تحت فرمان خود به سمت عفرین شود، این تحولات باعث شده دست‌های امریکا با جنگ بین دو متحد خود، بیش از پیش در شمال سوریه گره بخورد و تلاش‌های کاخ سفید برای آنچه مهار ایران در سوریه می‌خواند با بن‌بست مواجه شود.
از زمان آغاز عملیات ترکیه علیه عفرین منابع خبری از گسیل کردها از مناطق شرقی به سمت غرب خبر می‌دادند و سرانجام روز گذشته مقامات نظامی امریکا تأیید کردهاند نزدیک به 2 هزار از نیروهای کرد عملیات در استان دیرالزور واقع در شمال شرقی سوریه را ترک کردهاند. رویترز نیز به نقل از یک مقام امریکایی که نخواسته نامش فاش شود، گزارش داد، طی دو هفته گذشته صد‌‌‌ها نیروی دموکراتیک سوریه منطقه عملیاتی در دیرالزور را ترک کردهاند. در همین حال گروه اطلاع‌رسانی «الاعلام الحربی» که به مقاومت نزدیک است، گزارش داد که کردها هزار و 700 نفر از نیروهای خود را از خط مقدم مبارزه با داعش عقب کشیده و آنان را به منطقه عفرین اعزام کردند تا بتوانند عملیات نیروهای ترکیه و تروریست‌های حاضر در گروه موسوم به «ارتش آزاد» را متوقف کنند. در واکنش به این تحولات، ترکیه از امریکا خواسته مانع از حرکت نیروهای تحت فرمان خود به سمت عفرین شوند. ابراهیم کالین، سخنگوی رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه روز گذشته در یک نشست خبری گفت که امریکا باید از ورود این شبه‌نظامیان از هر جایی به عفرین در سوریه جلوگیری به عمل آورد.
کردها در شمال شرقی سوریه که در قالب «یگان‌های مدافع خلق» و «نیروهای دموکراتیک سوریه» گردهم آمده‌اند به مهم‌‌ترین متحد زمینی امریکا علیه داعش تبدیل شده‌اند. هرچند مقامات واشنگتن علناً می‌گویند داعش هدف ثانویه و هدف اصلی آنها «مهار ایران» است به همین دلیل مقامات امریکا طی چند هفته گذشته تصریح کردهاند قصد خروج نیروهای خود را از سوریه ندارند. واشنگتن برای رسیدن به اهداف خود بنابر گفته روس‌‌‌‌ها «توهم تجزیه» سوریه را به کردها تزریق می‌کند و همزمان فرایند موازی دولت و ملت‌سازی را در شمال شرقی سوریه کلید زده است اما این سیاست واشنگتن علاوه بر نگرانی تهران، دمشق و مسکو به صورت قابل توجهی با واکنش ترکیه مواجه شده است. آنکارا «یگان‌های مدافع خلق» را شاخه سوری حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) می‌شناسد گروهی که حدود 40 سال است با آن می‌جنگد و آن را تروریستی می‌داند. علاوه بر این ناظران معتقدند پس از کودتای ناکام جولای 2016 علیه اردوغان که ردپای امریکاییها در آن محسوس بود، آنکارا با بدبینی به تحرکات واشنگتن در منطقه نگاه می‌کند و شدیداً از تجزیه بخش‌های مناطق جنوبی کشور نگران است.
بن بست امریکا
پس از اینکه امریکا حدود یک ماه قبل اعلام کرد قصد ماندن در سوریه را دارد و می‌خواهد گارد مرزی 30 هزار نفری در شمال شرقی سوریه تشکیل دهد، ترکیه عملیاتی را علیه عفرین کلید زد. عفرین یکی از سه منطقه تحت کنترل کردها محسوب می‌شود. دو منطقه دیگر یعنی کوبانی و جزیره در شرق رود فرات قرار دارند و نیروهای امریکایی نیز در این مناطق مستقر هستند اما عفرین در غرب رودخانه فرات قرار دارد و نیروهای امریکایی نیز در آنجا مستقر نیستند.
بر هیچ ناظری پوشیده نیست که هدف اصلی استقرار نیروهای امریکایی در شمال شرقی سوریه مقابله با محور مقاومت به رهبری ایران است. واشنگتن از طریق کردها بر بخش‌های مهمی از منابع نفتی، معدنی و کشاورزی سوریه مسلط شده و تلاش می‌کند با در دست داشتن گلوگاه‌های اقتصادی سوریه مانع از خودکفایی، احیا و بازسازی سوریه شود و در فرایند حل سیاسی بحران اختلال ایجاد کند.
حدود دو سال قبل و زمانی که امریکاییها از شورشیان به اصطلاح «میانه‌رو» تحت حمایت ترکیه، عربستان و قطر ناامید شدند و به سمت کردها چرخیدند این بحث در میان محافل امریکایی شنیده می‌شد که واشنگتن با این سیاست خود را در بن‌بست قرار داده چرا که بین دو دشمن دیرینه قرار گرفته است. حالا با عملیات ترکیه علیه عفرین و گسیل کردها برای دفاع از این شهر امریکا در شرایط سخت و دو راهی پیچیده‌ای قرار گرفته است. ارون استین، تحلیلگر مسائل ترکیه در «شورای آتلانتیک» به «واشنگتن‌پست» گفت: «وقتی امریکا سوریه را مسلح کرد، ترکیه دیوانه شد. حالا که امریکا تلاش می‌کند رابطه با ترکیه را بهبود دهد، کردها دیوانه شده‌اند و آنها از جنگ داعش عقب کشیده‌اند. امریکا گیر افتاده است.»
