محمدصادق عابديني
محفل هم‌انديشي سينما انقلاب، امسال در هفتمین سال برگزاري به طور جدي به دنبال پياده‌سازي گفتمان «سينماي عدالت اجتماعي» در مقابل «سينماي سياه نماي اجتماعي» است. اين محفل سينمايي كه امروز چهارمين روز از برگزاري آن را پشت سر خواهيم گذاشت، با دعوت از انديشمندان و هنرمندان، تلاش كرده است محفلي براي گفت و گو و تضارب آرا درباره محتواي سينماي ايران ايجاد كند. محمد كوچك، دبير اجرايي هفتمين دوره از اين رخداد فرهنگي در گفتوگو با «جوان» توضيحات بيشتري درباره عملكرد محفل سينما انقلاب ارائه مي‌دهد.
محفل سينما انقلاب، چگونه شكل گرفت و چه اهدافي را دنبال مي‌كند؟
به دنبال اتفاقات سال 88، شاهد ايجاد رويكرد جديد فرهنگي در ميان نهاد‌هاي انقلابي بوديم كه حاصل آن رويدادهايي مانند راه اندازي جشنواره فيلم‌هاي مردمي عمار، شروع به كار سازمان هنري رسانه‌اي اوج و برپايي محفل هم‌انديشي سينماي انقلاب بود كه از سال 90 آغاز به كار كرد و امسال بحمدالله شاهد برپايي هفتمين دوره آن هستيم، طي اين مدت توانستيم مخاطبان خود را پيدا كنيم. مهم‌ترين دليل راه اندازي محفل هم‌انديشي سينماي انقلاب اسلامي، قرار گرفتن عقلانيت و انديشه در كنار هنرمند براي توليد اثر هنري به جاي داشتن توليدات هنري است.
اين كار چه تأثيري خواهد داشت؟
ما هم اكنون با توليدات هنري روبه‌رو هستيم. در حالي كه بايد به اثر هنري برسيم، به معناي آنكه بتواند تأثيري را روي جامعه داشته باشد. اين تأثير زماني به وجود مي‌آيد كه انديشمندان علوم انساني در كنار هنرمند قرار گيرند و در تعامل هنر و انديشه يك اثر خلق شود.
آيا جشنواره فيلم فجر نمي‌توانست اهدافي را كه شما در پي آن هستيد عملي كند؟
وجود فضاي گفتماني يكي از خلأ‌هاي جشنواره فيلم فجر است. جشنواره محيطي هيجاني را به وجود مي‌آورد كه در آن تمركز بيشتر روي سلبريتي‌ها و رفتار‌هاي آنهاست و كمتر پيش مي‌آيد كه محيط براي تالار گفت و گو پيش بيايد؛ تالاري كه در آن گفت و گو‌ها بر مبناي عقلانيت در فضاي سينما باشد. ما تلاش براي گفتمان‌سازي داريم و در صدر آن «سينماي عدالت اجتماعي» در مقابل «سينماي سياه نماي اجتماعي» است. شاخصه‌هاي سينماي عدالت اجتماعي مشخص شده كه شامل موضوعاتي مانند داشتن اميد، داراي پايان مشخص، قهرمان داشتن، ارائه راهكار در مقابل بيان معضلات و عدم تعميم جزء به كل در پرداخت به مشكلات است. ما اين گفتمان را دنبال مي‌كنيم و تلاش داريم تا هنرمندان را در گفتوگو با انديشمندان و نخبگان با اين ديدگاه نسبت به سينما درگير كنيم.
چرا محفل هم‌انديشي همزمان با فجر يا در دل جشنواره برگزار نمي‌شود؟
لزوم برگزاري همزمان با جشنواره يا در جشنواره اين است كه هنرمندان بتوانند در محيطي با انديشمندان رشته‌هاي مختلف از اقتصاد گرفته تا روانشناسي، فلسفه، جامعه‌شناسي و سياست به گفتوگو بنشينند. جشنواره فاقد فضاي گفتماني است و حتي امسال با جدا كردن سينماي هنرمندان از سينماي اصحاب رسانه، تنها فرصت ارتباط ميان رسانه‌ها و سينمايي‌ها به نشست‌هاي نقد و بررسي محدود شد، در حالي كه معتقديم هرچقدر فضاي گفتوگو بيشتر شود، به هنرمند كمك خواهد كرد تا توليد بهتري داشته باشد، البته امسال جشنواره فجر و آقايان حيدريان و داروغه زاده همكاري خوبي با محفل داشته‌اند.
علاقه‌مندان به استفاده از مباحث فكري و گفتماني در حوزه سينما چطور مي‌توانند با محفل در ارتباط باشند؟
ما هر سال از طريق كانال‌هاي ارتباطي زمان ثبت نام را اعلام مي‌كنيم. محفل سينما انقلاب اسلامي، صرف اكران نيست و گعده‌ها و نشست‌هاي هم‌انديشي برپا مي‌شود كه مخاطبان در آنها شركت مي‌كنند.
جايزه ققنوس امسال نيز برپا خواهد شد؟
بله، جايزه ققنوس در پايان محفل اهدا مي‌شود اما هويت مستقلي دارد. اين جايزه به فيلم هايي تعلق مي‌گيرد كه شاخصه‌هاي عدالت اجتماعي در آنها وجود دارد. جايزه سيمرغ تا سقف پنج فيلم از بهترين آثار جشنواره فيلم فجر اعطا مي‌شود و امسال نيز در 27 بهمن ماه آن را برگزار مي‌كنيم.
