جنگ زمینی در شمال سوریه میان ترکیه و کردها به کنار، جنگی لفظی هم میان آنکارا و امریکا هم در حال شکلگیری است. رئیسجمهور ترکیه با انتقاد از درخواست امریکا مبنی بر اینکه زمان و وسعت عملیات نظامی خود را در شمال سوریه محدود و مشخص کند، گفت: خود امریکا تا کی میخواهد در عراق و افغانستان بماند؟! امریکاییها البته سعی میکنند از این بحران به عنوان فرصتی برای گشودن باب همسویی با ترکیه بهره بجویند و از زبان وزیر خارجهشان ابراز تمایل به همکاری برای رفع نگرانیهای «مشروع» امنیتی ترکیه کردهاند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه در مراسمی در آنکارا اعلام کرد: عملیات عفرین زمانی به پایان میرسد که این عملیات همانند عملیات «سپر فرات» بتواند به اهدافش دست یابد. وی ادامه داد: امریکا میگوید این عملیات نباید بسیار طولانی شود اما من این سؤال را از امریکا میپرسم، خودت تا چه زمانی در عراق و افغانستان خواهی ماند؟ آیا زمان حضورت به پایان نرسیده است؟
اردوغان اضافه کرد: کاملاً آشکار است که ما هیچ مشکلی با شهروندان کردمان نداریم و مسئله، وجود یک کریدور کردی نیست بلکه هدف اصلی این عملیات کمک به ایمنی و آسایش مردم سوریه و همچنین یکپارچگی سرزمینی این کشور در کنار تأمین امنیت ملی ترکیه است. سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید طی نشست خبری شامگاه دوشنبه با درخواست از ترکیه برای خویشتنداری، تأکید کرد عملیات شاخه زیتون باعث وخیم شدن اوضاع انسانی و مختل کردن ثبات منطقه میشود. به نوشته خبرگزاری رویترز سندرز توضیح داد: «از ترکیه میخواهیم در عملیات نظامی و اظهارات، خویشتنداری نشان دهد و اطمینان حاصل کند که این عملیات در مقیاس و زمان محدود باشد.» وی همچنین از ترکیه خواست از تداوم ارسال کمکهای بشردوستانه و همچنین اجتناب از تلفات غیرنظامیان، مطمئن شود. همچنین روز سهشنبه جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریکا هم با اشاره به عملیات ترکیه در شمال سوریه، خواستار خویشتنداری آنکارا شد. دولت ترکیه که از چندین ماه قبل تهدید به اجرای عملیات نظامی جدید در شمال سوریه علیه شبهنظامیان کُرد در این منطقه میکرد، بعد از اعلام تصمیم امریکا برای ایجاد ارتش کُردی 30هزار نفری در سوریه، بالاخره واکنش نظامی نشان داد و عملیات نظامی را در عفرین، شمال سوریه، تحت نام «شاخه زیتون» شروع کرد.
پیشنهاد همکاری
در همین حال یک هیئت عالیرتبه امریکایی برای گفتوگو درباره شماری از موضوعات با مقامهای ترکیه از جمله عملیات نظامی ترکیه در منطقه عفرین سوریه وارد آنکارا شدند. به گفته منابع دیپلماتیک، مذاکرات مذکور در مقر وزارت خارجه صورت میگیرد اما این هیئت امریکایی نشستی جداگانه در ستاد مشترک ارتش ترکیه خواهد داشت. به گفته منابع، گروه ترکیه به رهبری احمد موحتار گون، معاون وزیر امور خارجه ترکیه امروز (سهشنبه) در جلسه حضور مییابد و هیئت امریکایی به ریاست جاناتان کوهن، معاون وزیر خارجه امریکا خواهد بود. وزارت دفاع امریکا دوشنبه به خبرگزاری آناتولی گفت: گفتوگوهای دیپلماتیک میان واشنگتن و آنکارا درباره عملیات کنونی ترکیه علیه گروههای تروریستی در عفرین در جریان است. آدریان رانکین گالووی، سخنگوی پنتاگون گفت: میتوانم به شما بگویم که ما اکنون در حال رایزنی با متحدان ترکیهای خودمان برای حل این شرایط هستیم. ترکیه اخیراً عملیات «شاخه زیتون» را با هدف حذف نیروهای «پ.ک.ک» و «پ.ی.د» و داعش از عفرین آغاز کرد. به گفته ستاد مشترک ارتش ترکیه، این عملیات برای برقراری امنیت و ثبات در امتداد مرز ترکیه و این منطقه و نیز حفاظت از سوریها در مقابل سرکوب و ظلم تروریستها انجام میشود. از سوی دیگر رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا میگوید که واشنگتن مایل است برای برطرف کردن نگرانیهای «مشروع» امنیتی ترکیه در شمال سوریه با این کشور همکاری کند.
کردها در فکر ادامه جنگ
نیروهای سوریه دموکراتیک که تحت حمایت مستقیم امریکا قرار دارند، امکان ارسال نیرو و تجهیزات نظامی را به عفرین برای مقابله با حمله ترکیه بررسی میکنند. کینو گابریل، سخنگوی نیروهای سوریه دموکراتیک گفت که در حال بررسی احتمال اعزام تعداد زیادی نیرو به عفرین برای مقابله با حمله ترکیه هستند. وی خواهان تلاشهای بینالمللی برای مقابله با این حمله شد. نوری محمود، سخنگوی یگانهای مدافع خلق کرد نیز که ستون فقرات ائتلاف «نیروهای سوریه دموکراتیک» محسوب میشوند، اعلام کرد که نیروهایشان خود را برای حمله ترکیه آماده کردهاند. ارسال تجهیزات به عفرین از مناطق تحت سیطره نیروهای سوریه دموکراتیک به شرق ایجاب میکند که این نیروها از مناطق نزدیک حلب که تحت کنترل دولت سوریه است عبور کنند و همین مسئله اوضاع را در کشوری که جنگ داخلی آن وارد هشتمین سال خود میشود، پیچیدهتر کرده است. از سوی دیگر یکی از اعضای ارشد حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق اعلام کرد، نیروهای پیشمرگه عراق آمادهاند تا به کردهای سوریه در «مقاومت مقدسشان» در برابر ترکیه و ارتش آزاد سوریه در شمال سوریه کمک کنند. ملا بختیار، از اعضای ارشد حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق در جریان بازدید از دفتر حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه در شمال عراق که در حال حاضر کنترل منطقه نیمه خودمختار را در شمال سوریه برعهده دارد، گفت: اگر کردهای سوریه و ائتلاف ضد داعش تحت رهبری امریکا به ما اجازه دهند نیروهای پیشمرگه میتوانند به منطقه عفرین واقع در شمال سوریه اعزام شوند.