هادی غلامحسینی
نرخ ارز بالا مي‌رود و بانك مركزي به عنوان متولي حفظ و تقويت ارزش پول ملي (ريال) نظاره‌گر بازار است در شرايطي كه قرار بود با شناور‌سازي نرخ ارز فاصله بين ارز دولتي و بازارآزاد از بين برود هم اكنون اين فاصله به 800تومان رسيده است. ارز دولتي در مرز 3هزارو650تومان باقی مانده اما ارز بازار آزاد در محدوده 4هزارو500تومان جولان می‌دهد، در اين ميان دولت و صاحبان صنایع صادرات محور از وضعيت كنوني بازار ارز سود قابل ملاحظه‌اي تحصيل مي‌كنند و چون بخش غذا سهم عمده‌اي در واردات 45ميليارد دلاري در سال به ايران دارد، حتماً رشد بهاي ارز در سفره 80ميليون ايراني اثر ناخوشايندی خواهد داشت.
در اهميت كنترل نرخ ارز همين بس كه ايران در سال حدود 40 تا 50ميليارد دلار واردات انجام مي‌دهد كه عموم اين واردات به اقلام غذايي مرتبط است، بدين ترتيب رشد بهاي ارز اهرم اصلي گراني بسياري از كالاها در ايران به شمار مي‌رود زيرا اقلام عمده وارداتي اقلام اثر گذار بر قيمت نهايي بسياري از كالاها در ايران هستند، به طور نمونه در سال بالغ بر 4تا5ميليارد دلار نهاده‌هاي دام، طيور و آبزيان به ايران وارد مي‌شود كه غذاي گاوداري هاو مرغداري و پرورش دهندگان ماهي و... را تأمين مي‌كند، حال تصور كنيد رشد قيمت غذاي دام چطور مي‌تواند گوشت، مرغ، تخم مرغ، ماهي و... را با جهش بها مواجه كند. در حالي قرار بود در سال 92 با مديريت شناور نرخ ارز فاصله بين نرخ ارز دولتي و بازار آزاد حذف شود يا به حداقل برسد كه از آن سال تا كنون قيمت ارز دولتي پيوسته با رشد همراه شده ولي با گذشت پنج سال هنوز نرخ ارز دولتي به بازار آزاد نرسيده است زيرا با رشد بهاي ارز دولتي، ارز در بازار آزاد نيز رشد كرده است، حال آنكه دارنده و بازيگران اصلي بازار ارز ايران حتماً دولت و صاحبان صنايع صادرات محور هستند و به دليل تأمين مالي و سودآوري اين بخش‌ها از محل تسعير نرخ ارز اين بخش‌ها از رشد ارز سود مي‌برند.
در حالي كه «نه به گراني و افزايش پيوسته قيمت كالا و خدمات» هسته اصلي اعتراضات مردمي را تشكيل مي‌داد، دولت و بانك مركزي اين روزها بازار ارز را به نوعي رها كرده‌اند كه دلار در بازار آزاد مي‌رود كه از 4هزارو500تومان سر درآورد و متوليان تنظيم اين بازار و حفظ ارزش ريال در برابر ارزهاي خارجي نظاره گر رويدادي هستند كه بي‌شك بر هزينه 24ميليون خانوار ايراني اثر خواهد داشت زيرا گراني ارز يعني گراني غذا، دارو، حمل و نقل و... در اين ميان در شرايطي كه بهاي جهاني نفت به 70دلار رسيده است و وضعيت ارزي دولت با اين حجم فروش نفت و ميعانات و... بد نيست اما شاهد رشد بهاي ارز در بازار هستيم كه شبيه دستكاري در قيمت براي جمع‌آوري نقدينگي از بازار مي‌باشد اما اين بازي همانطور كه گفته شد بودجه خانوار را به دليل وابستگي كشور به واردات كالا تحت تأثير قرار مي‌دهد. در همين رابطه مشاهدات ميداني خبرنگار فارس از بازار ارز حاكي است پاسخ صرافي‌ها در بازار ارز به تقاضاي دلار منفي شده است و عنوان مي‌كنند دیروز 50هزار دلار ارز مداخله‌اي بانك مركزي با قيمت 4هزارو428تومان در بازار عرضه شده است و خبري از عرضه بيشتر از سوي بانك مركزي نيست. اغلب صرافي‌ها بهاي دلار را از روي تابلو‌هاي قيمت برداشته‌اند و در تابلوي برخي صرافي‌ها هم قيمت 4هزارو399تومان درج شده است اما هيچ يك دلار نمي‌فروشند. در عين حال برخي دلالان حاشيه خيابان فردوسي، دلار را تا 4هزارو470تومان قيمت مي‌دادند. همچنين با وجود درج قيمت يورو و يوان، اين دو ارز هم در اغلب صرافي‌ها به فروش نمي‌رسيد. صرافي‌هاي معدودي يورو يا يوان عرضه مي‌كردند. نكته قابل تأمل از فضاي دیروز بازار ارز، خلوت بودن بسياري از صرافي‌ها بود زيرا صرافي‌ها يا ارزي براي فروش نداشتند يا اينكه ارز نمي‌فروختند. يورو در بازار به بالاي 5هزارو500تومان رسيده است و ديگر ارزهاي مهم نيز با افزايش قيمت مواجه هستند.
