مخالفت با توئیت‌های حمایتی كاخ سفید از اغتشاشات در ایران، در روندی كم‌سابقه رو به افزایش است. تركیه، روسیه، چین و ونزوئلا آشكارا به امریکا هشدار داده‌اند در امور داخلی ایران دخالت نکند. دولت‌های اروپایی نیز حاضر نشدند موضعی همسان با كاخ سفید در پیش بگیرند؛ روندی كه نشان می‌دهد دولت امریکا قدرت اجماع‌سازی بین‌المللی علیه ایران را از دست داده است.
درخواست امریکا برای برگزاری نشست ویژه شورای امنیت درباره ایران با واکنش علنی و البته صریح مسكو، پكن و آنكارا روبه‌رو شد. «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه به خبرگزاری «نووستی» که مقامات مسکو دلیلی برای ایفای نقش شورای امنیت سازمان ملل در حل‌وفصل مسائل داخلی در جمهوری اسلامی ایران نمی‌بینند. امریکا اواخر هفته از جامعه جهانی خواسته بود حمایت خود را از آشوب‌های ایران اعلام کند. ریابکوف با تأکید بر اینکه درخواست امریکا «مضر و غیرسازنده» است و مسکو ضرورتی برای چنین اقدامی نمی‌بیند، یادآور شد: «در ایران یک جریان کامل داخلی در حال رخ دادن است، در حالی که شورای امنیت سازمان ملل یک ارگان خاص است که بر اساس منشور سازمان ملل مسئولیت اصلی در حمایت از صلح و امنیت بین المللی را به‌عهده دارد و حوادث داخلی در ایران در چارچوب وظایف آن نگنجیده و کوچک‌ترین ارتباطی به شورای امنیت ندارد.»مسکو از زمان اعتراضات ایران كه بلافاصله به سمت اغتشاش تغییر مسیر داد مقابل هرگونه دخالت امریکا در امور داخلی ایران هشدار داده است.
«کنستانتین کاساچف» رئیس کمیسیون امور بین‌الملل شورای فدراسیون روسیه (مجلس سنا) گفت:« وعده ترامپ برای حمایت از شورش‌های ضددولتی در ایران در موعد مقرر چیزی جز مداخله آشکار در امور داخلی ایران نیست.»کاساچف به خبرگزاری ایتارتاس گفت:« زمانی که رئیس‌جمهوری امریکا به تخریب‌کنندگان اموال عمومی وعده حمایت گسترده از طرف ایالات متحده می‌دهد، این موضوع مهم‌تر از خود ناآرامی‌های ایران است که باید در سازمان ملل مطرح و مورد بحث قرار گیرد.» علاوه بر روسیه، ترکیه نیز نسبت به دخالت خارجی‌‌‌‌ها در امور داخلی ایران هشدار داد. «رجب طیب اردوغان»، رئیس‌جمهوری ترکیه روز جمعه به خبرنگاران گفت: نمی‌توانیم دخالت برخی کشور‌‌‌ها و در راس آنها اسرائیل و امریکا در امور ایران و پاکستان را بپذیریم. اردوغان همچنین تصریح کرد: با «حسن روحانی»، رئیس‌جمهوری ایران تماس تلفنی گرفتم که به من خبر داد که وضعیت در ایران پایان هفته جاری به حالت عادی خود بازمی گردد و از دیروز نیز بازگشت وضعیت به حالت عادی آغاز شد. همچنین، ماهر اونال سخنگوی حزب عدالت و توسعه ترکیه با اشاره به مداخله‌های خارجی در امور ایران می‌گوید: ایران به هیچ وجه تبدیل به سوریه نخواهد شد. وی با بیان این مطلب گفت: ایران یکی از بازیگرانی است که در منطقه به صورت مستقل حرکت می‌کند. نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا هم نسبت به دخالت واشنگتن در امور ایران هشدار داد و گفت: اغتشاشات اخیر در تهران با حمایت امپریالیسم یعنی امریکا صورت گرفته است. پیش از این، وزارت خارجه چین در پاسخ به پرسشی در مورد حمایت رئیس‌جمهوری امریکا از اعتراضات در ایران،گفته بود كه پکن «گزارش‌‌‌‌ها در مورد وضعیت ایران را رؤیت کرده» و «امیدوار هستیم ثبات در ایران حفظ شود و این کشور توسعه پیدا کند». روزنامه‌های رسمی چین هم مقاله‌‌‌‌هایی در مورد اعتراضات ایران منتشر کرده‌اند.
اکراه متحدان امریکا
دولت امریکا هفته قبل خواستار این شده بود كه متحدین امریکا نیز در حمایت از كسانی كه آنها را معترضین می‌داند، به كاخ سفید ملحق شوند ولی دولت‌های اروپایی تاكنون رویكردی متفاوت از واشنگتن در پیش گرفته‌اند. «مارگوت والستروم» وزیر خارجه سوئد دیروز در واكنش به درخواست امریکا برای طرح موضوع ایران در شورای امینت گفت: «این شورا وظیفه پیگیری مسائلی را دارد که با موضوع امنیت و صلح بین‌المللی در ارتباط هستند، اما درباره وضعیت فعلی ایران، راه‌های دیگری هم برای پیگیری مسئله وجود دارد.»امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه هم موضع مداخله‌گرایانه در رابطه با اغتشاشات گرفت اما نسبت به رویکرد امریکا، عربستان و اسرائیل هشدار داد. او از عبارت معترضین برای توصیف وضعیت ایران استفاده كرده و گفته كه این وضعیت به دلیل نبود آزادی بیان به راه افتاده است. ماکرون با این حال تأكید كرده كه تغییر در ساختار قدرت در ایران، باید از درون همین جامعه نشئت بگیرد و نه از خارج. ماکرون در ادامه هشدار داد که لحن بیانیه‌‌‌‌ها و اظهاراتی که از سوی امریکا، اسرائیل و عربستان علیه ایران مطرح می‌شود، «تقریباً مشابه چیزی است که ما را به سمت جنگ سوق می‌دهد و آن را تداعی می‌کند.»همراهی نکردن کشورهای نزدیک و دور به امریکا برای برگزاری نشست ویژه باعث شد رئیس دوره‌ای شورای امنیت درباره برگزاری این نشست با اکراه موضع‌گیری كند.
«خیرات عمروف» نماینده دائم قزاقستان در سازمان ملل که کشورش ریاست دوره‌ای شورای امنیت، اعلام کرد:« این درخواست بررسی می‌شود و ما قطعاً آمادگی داریم روی این مسئله کار کنیم، ولی این وضعیت بستگی به توافق اعضای شورای امنیت دارد که در حال حاضر به جز امریکا، بقیه کشور‌‌‌ها چنین ضرورتی را نمی‌بینند».
برای موافقت با خواسته یکی از اعضای شورای امنیت جهت افزودن جلسه‌ای به برنامه این شورا دست کم ۹ عضو از ۱۵ عضو این شورا باید با برگزاری آن موافقت کنند. هرچند بعداً هیئت قزاقستانی تأیید کرد که این نشست اواخر شب جمعه به وقت تهران برگزار می‌شود. این برای چندمین بار است که درخواست‌های دولت امریکا با مخالفت اکثر کشورهای جهان حتی متحدان اروپایی مواجه می‌شود.
مخالفت‌های داخلی با ترامپ
به نظر می‌رسد این نگرانی در میان جامعه بین‌المللی وجود دارد که ترامپ به بهانه اغتشاشات اخیر دوباره خروج از برجام را در دستور کار خود قرار دهد. ماکرون ابراز امیدواری کرد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا از توافقنامه هسته‌ای ایران خارج نشود. وی گفت که اگر ترامپ چنین کاری بکند اشتباه بزرگی مرتکب شده است. رئیس‌جمهور فرانسه اظهار داشت: من نمی‌گویم که توافقنامه هسته‌ای با ایران دربرگیرنده همه موضوعات در ارتباط با ایران است اما اگر رئیس‌جمهور ترامپ فکر می‌کند که این توافقنامه کافی نیست، من با وی هم‌نظر هستم اما ما این توافقنامه را داریم، نتیجه این توافقنامه این است که ما اکنون یک روند نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را داریم و فکر می‌کنم که داشتن این روند نظارت، بهتر از نداشتن روند نظارت باشد. سیاست‌های دولت ترامپ در رابطه با اغتشاشات اخیر همچنین با انتقادهای گسترده داخلی مواجه شده است. وندی شرمن، معاون وزیر خارجه پیشین امریکا و از مذاکره‌کنندگان ارشد در جریان گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران طی یادداشتی نوشت: دونالد ترامپ یک بار دیگر به دنبال آغاز اعتراضات در ایران، توافق هسته‌ای را هدف گرفته است و احتمال اینکه امریکا از برجام خارج شود بار دیگر قوت گرفته است. به گفته شرمن، توافق هسته‌ای در ایجاد شرایط کنونی حداقل تا حدی نقش داشته است؛ چرا که توقعات مردم را در مورد ریشه‌کن شدن بیکاری، آینده بهتر جوانان ایرانی و نیز مدرن‌تر شدن کشورشان افزایش داده است اما واقعیت‌‌‌‌ها که ما آن را به طرف ایرانی در طول مذاکرات نیز گوشزد کردیم این است که با توافق هسته‌ای تنها بخشی از مشکلات ایران حل می‌شود. این مقام امریکایی در ادامه به ترامپ توصیه می‌کند: مردم ایران تاکنون برای خودشان اعتراض می‌کنند و ما نباید تلاش کنیم که به جای آنها صحبت کنیم و بهانه‌ای به نظام ایران بدهیم.»
طعنه ظریف به ترامپ
محمدجواد ظریف عصر پنج‌‌‌‌شنبه در توئیتی از رفتار‌‌‌ها و سیاست‌های ترامپ در مقابل ملت ایران انتقاد کرد. وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتر خود نوشت: ترامپ روش عجیبی برای نشان دادن «احترام فوق‌العاده» به ایرانیان دارد؛ از اینکه آنها را «ملت تروریست» خطاب کند و سفرشان به امریکا را محدود کند تا توهین‌های بچگانه درباره نام خلیج فارس. بهتر از همه، «کمک به آنها» از طریق محروم کردن‌شان از منافع اقتصادی برجام!
