دونالد ترامپ تصمیم خود را اعلام و قدس اشغالی را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخت؛ اقدامی كه بلافاصله فلسطینیان كرانه باختری، غزه و قدس را در مسیر انتفاضه‌ای جدید به خیابان‌‌‌ها كشاند. بعد از چندسال اختلافات کشورهای اسلامی که مسئله فلسطین را به حاشیه رانده بود، جهان اسلام یک‌بار دیگر حول قدس یکپارچه شده است. تبعات تصمیم رئیس‌جمهور امریکا به مناطق اشغالی فلسطین محدود نشد. از شهر شیكاگو در امریکا گرفته تا دهها شهر در قلب خاورمیانه و شرق آسیا، از دیروز شاهد آتش خشم مسلمانان و مسیحیان بود. بسیاری از تحلیلگران نیز بر این باورند که تبعات تصمیم رئیس‌جمهور امریکا تنها به مرزهای فلسطین محدود نخواهد شد بلكه كشورهای خاورمیانه را نیز در بر خواهد گرفت.
به دنبال تصمیم چهارشنبه شب دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا در اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، روز جمعه شهرهای مختلف قدس و کرانه باختری و نوار غزه شاهد انتفاضه گسترده در روز خشم بودند.
هزاران نفر از مردم غزه پس از نماز جمعه تظاهرات خود را در اعلام حمایت از قدس برگزار کردند. این تظاهرات‌‌‌‌ها در شهرهای خان یونس، بیت‌لاهیا و غیره برگزار شد. درگیری‌‌‌‌هایی میان جوانان فلسطینی و نظامیان رژیم صهیونیستی در بیت‌لحم کرانه باختری صورت گرفت. خبرگزاری «آناتولی» گزارش داد نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی از گلولههای جنگی برای متفرق کردن معترضان فلسطینی در مسجدالاقصی استفاده می‌کنند. در این حملات 40 نفر از فلسطینیان بر اثر استنشاق گازهای اشک‌آور و گلولههای دودزا که از سوی نظامیان صهیونیست شلیک شده دچار حالت خفگی شده‌اند. به گزارش شبكه المیادین، در 30 نقطه نوار غزه فلسطینی‌‌‌ها علیه اشغالگری اسرائیل تظاهرات كردند و در درگیری بین نظامیان رژیم صهیونیستی و جوانان فلسطینی در غزه نیز دو فلسطینی شهید و چندین نفر زخمی شدند. نظامیان صهیونیست به شکلی گسترده در الخلیل مستقر شدند تا هر نوع اعتراضی را سرکوب کنند.
نظامیان صهیونیست، تعدادی از جوانان فلسطینی را در مقابل باب‌العامود بازداشت کردند. جوانان فلسطینی هم پرچم امریکا را در مقابل یک مؤسسه امریکایی در اریحا به آتش کشیدند. نیروهای اسرائیلی تدابیر امنیتی در کرانه غربی و نوار غزه را به خاطر احتمال بروز خشونت تشدید کرده‌اند. اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس روز پنج‌‌شنبه در واکنش به اعلام بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی تأکید کرد كه توافق موسوم به صلح بین اعراب و اسرائیل یک بار برای همیشه به خاک سپرده شد. او گفت كه روز جمعه اولین روز انتفاضه علیه رژیم اشغالگر است. سخنگوی جنبش جهاد اسلامی هم گفت:«تصمیم رئیس‌جمهور امریکا درباره قدس اعلام جنگ علیه ملت فلسطین و حقوق ملی و مقدسات ما است.» این تصمیم در شرایطی اعلام شده است كه ماه جاری میلادی، برابر با سی و دومین سالگرد شروع انتفاضه است كه طی آن هزاران نفر از مردم فلسطین به دست نظامیان صهیونیست شهید شدند.
موج اعتراضات جهانی
بسیاری از رهبران عرب و منطقه موضع تندی علیه اعلام پایتختی قدس نگرفتند و تنها به محكومیت آن بسنده كردند اما ملت‌های مسلمان منطقه كه همواره با فلسطین همصدا بوده‌اند، در واكنش به این مسئله اعتراضات گسترده‌ای برپا كردند. مردم لبنان روز جمعه با برگزاری تظاهرات در مرکز بیروت به این تصمیم ترامپ اعتراض کردند. مردم اردن نیز با برگزاری تظاهرات به این اقدام ترامپ واکنش نشان دادند. صد‌‌‌ها مصری نیز در مقابل مسجد الازهر دست به تظاهرات زدند و به تصمیم دونالد ترامپ اعتراض کردند. مردم مالزی نیز در مقابل سفارت امریکا تظاهرات و اعلام کردند قدس پایتخت فلسطین باقی خواهد ماند.
مردم بنگلادش هم با برگزاری تظاهرات، شعار مرگ بر امریکا سر دادند. مردم عراق هم در بیشتر استان‌های این کشور در محکومیت انتقال سفارت امریکا به بیت‌المقدس، دست به تظاهرات زدند. مردم پاکستان هم با برگزاری تظاهرات در شهرهای مختلف از جمله اسلام‌آباد، کراچی، پیشاور و لاهور به تصمیم ترامپ اعتراض کردند و از وی خواستند در آن تجدیدنظر کند. علاوه بر خاورمیانه، هزاران نفر در ایالت شیکاگو امریکا تظاهراتی را برگزار کردند تا مخالفت و اعتراض خود را نسبت به تصمیم اخیر دونالد ترامپ درباره قدس اشغالی اعلام کنند. تظاهرات‌کنندگان پرچم بزرگ فلسطین را حمل می‌کردند و پارچه‌نوشته‌‌‌هایی در دست داشتند که روی آن نوشته شده بود: «بیت‌المقدس خط قرمز است، امریکا و اسرائیل، دست خود را از بیت‌المقدس بیرون بکشید، رژیم ترامپ و پنس باید برود.» دهها معترض هم روبه‌روی دفتر چاک شومر، رئیس اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان امریکا در منهتن نیویورک گردهم آمدند و پشتیبانی او را از تصمیم ترامپ محکوم کردند. همچنین دهها هزار نفر از مردم تركیه هم در 81شهر شعار مرگ بر امریکا و مرگ براسرائیل سر دادند. تظاهرکنندگان خواهان خروج ترکیه از ناتو و تعطیلی پایگاه نظامی امریکا در اینجرلیک شدند.
محكومیت رهبران جهان
رهبران كشورهای مختلف هم تصمیم ترامپ را محكوم كردند. به گزارش خبرگزاری فرانسه، امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه گفت كه تصمیم امریکا تصمیمی فردی است و آن را مردود اعلام كرد. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم اعلام کرد که از این تصمیم حمایت نمی‌کند. زیگمار گابریل، وزیر امور خارجه آلمان گفت:« اینکه امریکا موضوع انتقال پایتخت اسرائیل به قدس را پیش کشیده است، اقدامی پرمخاطره و در واقع ریختن نفت روی آتش است و گسترش بحران در خاورمیانه را در پی دارد.» به گزارش اسپوتنیك، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز در انتقاد از تصمیم رئیس‌جمهور امریکا درباره قدس گفت که چنین رویکردی خلاف عقل سلیم است. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اقدام ترامپ را بسیار خطرناک عنوان کرد و گفت:« این تصمیم منطقه را ملتهب می‌کند.» بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس هم در پیام توئیتری ضمن مخالفت با تصمیم ترامپ، گفت که وضعیت نهایی بیت‌المقدس بایستی در چارچوب مذاکرات میان فلسطینی‌‌‌ها و رژیم صهیونیستی تعیین شود. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد رهبران سیاسی جهان باید برای صلح و نه هرج و مرج در جهان تلاش کنند، اما این تصمیمی که دونالد ترامپ درباره قدس گرفت، نشان می‌دهد که او به دنبال صلح نیست بلکه به دنبال هرج و مرج است.
پیامی فراتر از فلسطین
عبدالباری عطوان، نویسنده و روزنامه‌نگار مشهور فلسطینی روز جمعه در یادداشتی در روزنامه رأی‌الیوم، با عنوان «ترامپ صد رحمت به دوران داعش و القاعده خواهد فرستاد... »تأکید کرد که رئیس‌جمهور امریکا با انتقال سفارت این کشور از تل‌آویو به قدس اشغالی جرقه بیداری ملت‌های عربی و اسلامی را زده است. در این یادداشت آمده است:« امریکا می‌خواست در دوره ترامپ اولین کشور دنیا باشد که قدس اشغالی را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد و این کار را انجام داد، در حالی که این کشور و رئیس نژادپرست آن نمی‌دانند که شوکی را که امت عربی و اسلامی برای خروج از وضعیت کما و ناتوانی و ذلت خود، نیاز داشتند فراهم کردند.» وی گفت:« فلسطینیان با کمک برادران مسلمان خود انتقام سختی از امریکا و اسرائیل می‌گیرند.» روزنامه نیویورك‌تایمز هم دیروز در گزارشی درباره تصمیم ترامپ اعلام كرد كه تبعات این اقدام فراتر از فلسطین خواهد بود و تنش‌‌‌ها را فراتر از قدس تشدید خواهد كرد. نیویورك‌تایمز با استناد به اظهارات اسماعیل هنیه كه از تشكیل انتفاضه جدید علیه اسرائیل سخن گفته است، نوشت كه اعلام قدس به پایتختی اسرائیل، احساسات ملت‌های عربی و تمام مسلمانان را در جهان بر می‌انگیزد.
این رسانه امریکایی با اشاره به محكومیت‌های گسترده رهبران جهان، گفت كه این محكومیت‌‌‌ها نشان می‌دهد كه این اقدام فراتر از مرزهای جغرافیایی فلسطین را در برخواهد گرفت. خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی نوشت:«تصمیم ترامپ در خصوص به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل که هفت دهه سیاست امریکا در قبال فلسطین را معکوس می‌کند، قطعاً تصمیمی غیرضروری در دوره ریاست جمهوری اوست و عواقب طولانی مدتی در دوره تصدی وی در این سمت خواهد داشت. این تصمیم می‌تواند مزایای سیاسی داخلی را در میان رأی‌دهندگان یهودی و مسیحی برای رئیس‌جمهور به ارمغان بیاورد، اما در سطح جهانی برای او گران تمام خواهد شد.»
***
امضای فرمان ترامپ
ترامپ روز چهارشنبه در سخنانی در کاخ سفید با یادآوری اینکه بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت می‌شناسد، گفت:« از وزارت خارجه می‌خواهم که انتقال سفارت امریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس را آغاز کند.» رئیس‌جمهوری امریکا سپس فرمان اجرایی شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی را امضا کرد. به گزارش رویترز، ترامپ گفت: «قدس بستری برای مهم‌‌ترین دموکراسی‌‌‌ها در منطقه است و تأخیر در اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل هیچ کمکی به دستیابی به صلح نمی‌کند بلکه اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل به سود روند صلح است.» به گفته ترامپ واشنگتن از تشکیل دو کشور مستقل فلسطین و اسرائیل- در صورتی که دو طرف درباره آن توافق کنند- حمایت می‌کند. وی افزود:« ما هیچ تصمیمی در خصوص راه‌حل‌های نهایی میان فلسطینی‌‌‌ها و اسرائیلی‌‌‌ها نمی‌گیریم و همچون گذشته هر آنچه در توان دارم برای تسهیل در روند سازش و انعقاد توافق سازش به کار می‌گیرم.» بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی با استقبال از تصمیم ترامپ، آن را اقدامی تاریخی خواند.
