کبری فرشچی
زلزله كرمانشاه به فاصله چند ساعت به معاون اول رئيس‌جمهور يك «فرصت» داد! جهانگيري بلافاصله پاي مسكن مهر را به ميان كشيد. دو روز بعد رئيس‌جمهور در ستاد مديريت بحران كرمانشاه در سخناني كه نشاني از غم و اندوه نداشت، گفت: «حتي شيشه پنجره منازل شخصي نريخته، اما ساختمان‌هاي دولتي (مسكن مهر) ويران شده است.» اما تصاوير و مشاهدات عيني گوياي كذب بودن چنين ادعايي است؛ كذب محضي كه بزرگي آن را با هيچ ترازويي نمي‌شود سنجيد. روز بعد از اين ادعا بود كه استاندار كرمانشاه درباره اينكه دولتي‌ها آمارشان را به درصد مي‌گويند و از واقعيت فرار مي‌كنند، با عصبانيت گفت: «توقع اين بود كه امشب برق تمام مناطق وصل مي‌شد. اينكه اكنون ۲۰درصد برق اين مناطق وصل نباشد، پذيرفتني نيست. اگر امكانات نداريد اعلام كنيد تا در اختيارتان قرار بگيرد و اگر هم هست بايد كار كنيد. اگر هم نمي‌توانيد از مردم عذرخواهي كنيد و استعفا دهيد.» (منبع ايسنا)
هنوز معاون اول رئيس‌جمهور بر سر ميز محاكمه مسكن مهر نشسته بود كه قائم مقام وزير راه و شهرسازي گفت: «مسكن مهر مناطق زلزله‌زده كاملاً پابرجاست و باعث كاهش چشمگير تلفات جاني و مالي شده است. اظهار نظر برخي با اتكا به اخبار كذب بود. در شهرستان سر‌پل ذهاب دو پروژه 200 واحدي و 576 واحدي با تعاوني‌هاي مسكن احداث شده كه پروژه اولي هيچ آسيبي نديده و پروژه دوم كه 24 بلوك دارد نيز از نظر سازه‌اي سالم است و حتي يك سقف نيز از كل پروژه فرو نریخته است.» (تسنيم) به‌رغم اينكه اين مقام دولتي اخبار مربوط به مسكن مهر را كذب عنوان مي‌كند، اما معاون اول رئيس‌جمهور همچنان هيجان‌زده و بي‌اختيار از مسكن مهر مي‌گويد. جهانگيري انگار خودش را گم كرده است. همكاران او مي‌گويند در كل پروژه مسكن مهر فقط دو نفر كشته شده‌اند. اين در حالي است كه فقط در يك خانه كنار همين مسكن مهر كه به قول رئيس‌جمهور حتي شيشه پنجره‌شان هم شكسته نشده! 14 نفر زير آوار كل خانه جان خود را از دست داده‌اند.
آنچه مسئولان كاشتند و برداشتند
با چنين روندي در ميان نخبگان سياسي و مسئولان كشور درست در شرايطي كه مردم مناطق زلزله‌زده كرمانشاه نيازمند حضور و تسريع امدادرساني بودند و ثانيه‌ها در تشديد آوار و مرگ يا زندگي زير‌آوار مانده‌ها تعيين‌كننده بود، شبكه‌هاي اجتماعي هم با همين دستورالعمل وارد ميدان كارزار سياسي‌كاري و مچ‌گيري شدند. شبكه‌ها و كانال‌هايي كه انگار از سوي برخي از همين چهره‌هاي نام‌آشنا خط‌دهي و مديريت مي‌شوند و همين مسئله هم موجب شده تا با تمام تخلفات و انتشار آنچه مسئولان رده بالايي چون معاون اول رئيس‌جمهور مطرح کردند، فضاي همدلي و همراهي براي تسريع در امدادرساني به زلزله‌زدگان را به سمت‌و‌سوي انتشار تصاوير و محاكمه مسكن مهر بردند. تصاوير ديوارهاي فروريخته مسكن مهر با نمايي بسته كه مانع از نمايش سرپا ماندن اين خانه‌ها در زلزله‌اي به بزرگي 3/7 ريشتري بود در شبكه‌هاي اجتماعي دست به دست مي‌شد. در كنار پوشش وسيع فرو ريختن نماي بيروني مسكن مهر كرمانشاه، بخش ديگري از حقيقت كمتر رسانه‌اي شد و حتي در شبكه‌هاي اجتماعي هم بازتاب كمتري داشت و آن تخريب كامل بيمارستان امام‌خميني اسلام‌آباد غرب بود.
بيمارستاني نوساز كه فرو ريخت
زلزله‌كرمانشاه فاز دوم بيمارستان سرپل‌ذهاب را كه تنها شش ماه از افتتاح آن مي‌گذشت، تخريب كرد. اين بيمارستان ۱۲۰ تختخوابي طبق استانداردهاي عمران سلامت، احتمالاً حدود ۳۶ ميليارد تومان هزينه داشته كه با احتساب هزينه متوسط ۲۰۰ ميليوني براي تجهيز هر تخت بيمارستاني، خسارتي نزديك به ۶۰ ميليارد تومان برآورد مي‌شود. جداي از آن پيش‌بيني مي‌شود حدود ۵۰ ميلياردتومان هم خرج بناي بيمارستان شده باشد. يعني با يك حساب سرانگشتي، افتتاح نمايشي يك بيمارستان ۱۱۰ميليارد تومان خرج روي دست بيت‌المال گذاشته است. اين در حالي است كه ساختمان قديم اين بيمارستان كه بيش از 30سال قدمت دارد، هنگام وقوع زلزله هيچگونه آسيبي نديده است. به گفته برخي از شاهدان عيني، هنگام وقوع زلزله كادر درماني بيمارستان محل ساختمان را ترك كرده و بيماران در ساختمان ماندند كه همين امر منجر به جان باختن و مصدوميت جمعي در اين بيمارستان شده است.
نماينده اسلام‌آباد غرب در مجلس شوراي اسلامي از وضعيت ساختمان نوساز بيمارستان امام خميني گلايه كرده و آن را عاملي براي جان باختن جمعي از هموطنان دانسته است. وزير بهداشت هم كه همين امسال و پيش از انتخابات رياست جمهوري اين بيمارستان را افتتاح كرده بود در واكنش به فرو ريختن آن گفته است: «متأسفانه بعضي از بيمارستان‌هايي كه عمر سازه آنها به كمتر از سه سال مي‌رسد، با اين زلزله آسيب ديده است و اين در حالي است كه برخي از ساختمان‌ها با عمر ۵۰ سال آسيب كمتري ديده‌اند و بايد ديد آيا در ساخت اين ساختمان‌ها تقلبي شده است و لذا از دستگاه قضايي درخواست دارم كه از روش‌هاي قانوني با مجريان، پيمانكاران يا ناظران اين ساختمان‌ها برخورد شود و ما مقصران در ساخت بناهاي ناايمن درماني را به دستگاه قضايي معرفي مي‌كنيم.»
حالا دادستاني دستور دستگيري پيمانكار اين بيمارستان را داده است، اما چه كسي پاسخگوي بيماراني است كه در آوار اين بيمارستان كشته يا مصدوم شدند. سكوت خبري و بازتاب ناچيز اين ماجرا در شبكه‌هاي اجتماعي يك دليل بيشتر ندارد؛ اين بيمارستان در دولت يازدهم ساخته شده بود!
بي‌اعتمادي نتيجه كذب‌گويي مسئولان
در اين ميان اگر نقش‌آفريني حقيقي و بي‌ادعاي نيروهايي همچون سپاه، ارتش، بسيج و نيروهاي داوطلب هلال‌احمر نبود، آوار مصيبت‌هاي زلزله در ميان دعواهاي سياسي مسئولان بيش از پيش بر سر مردم فرو مي‌ريخت، اما مردم و نيروهاي خودجوش مردمي از قبيل موكب‌هايي كه خدمت به زوار حسيني را به خدمت به زلزله‌زدگان متصل كردند، موجب شد تا بحران زلزله با حضور خودجوش نيروهاي مردمي در كنار بسيج، سپاه و ارتش مديريت شود. برخي از مردم نيز كه به واسطه اظهارات ضد و نقيض مسئولان و همچنين اخبار منعكس شده در شبكه‌هاي اجتماعي دچار تضاد شده بودند، ترجيح دادند خودشان رأساً براي رساندن كمك‌ها به مناطق زلزله‌زده اقدام كنند و اين مسئله منجر به حجم گسترده ترافيك در مسيرهاي منتهي به كرمانشاه شد. تا جايي كه سردار‌مؤمني با بيان اينكه زندگي در مناطق زلزله‌زده در حال حاضر در جريان است، گفت: از هموطنان درخواست دارم كه با خودروي شخصي خود براي كمك‌و رساندن محموله‌هاي امدادي به اين مناطق نيايند؛ چراكه سبب افزايش حجم ترافيك در مناطق زلزله‌زده مي‌شود و استان كرمانشاه اين ظرفيت را ندارد. وي در پايان با تأكيد بر اينكه مردم عادي به طور دقيق نمي‌دانند كه محموله‌هاي امدادي را در چه نقاطي بايد توزيع كنند، اظهار كرد: تأكيد من بر اين است كه بسته‌هاي كمكي تحويل مراجع رسمي داده شود تا اين مراجع محموله‌ها را به آسيب‌ديدگان برسانند.
زندگي در جريان است اما...
زندگي در ديار پهلوانان در جريان است. با فروكش كردن پس‌لرزه‌ها همچنان مسئولان از مناطق زلزله‌زده بازديد مي‌كنند و اخبار و تصاوير اين بازديدها مخابره مي‌شود. رئيس مجلس هم روز گذشته به همراه وزيران اقتصاد و نفت به كرمانشاه رفت. علي لاريجاني گفت: دستگاه‌هاي متولي به ويژه بنياد مسكن براي اسكان موقت و دائم زلزله‌زدگان دست به كار شده‌اند و منابع بلاعوض و وام ارزانقيمت براي بازسازي مسكن روستايي و شهري مشخص شده است.
طبق آخرين آمار زلزله يك‌شنبه شب استان كرمانشاه تاكنون 474 فوتي و9 هزار و 388 مصدوم به دنبال داشته است، اما كشته‌ها و مصدومان تمام واقعيت جاري در منطقه نيستند. در مناطق روستايي كه در برخي‌شان جز تلي از خاك چيزي باقي نمانده اجساد احشام و چهارپايان هم معضل ديگري است كه مي‌تواند عوامل بيماري‌زا را در منطقه تشديد كند. هنوز وضعيت آب و برق هم در مناطق كمتر تخريب شده شهري مساعد نيست. مسئولان هم با محافظان شخصي و در ماشين‌هايشان مي‌آيند و از ميانه خرابه‌ها عبور مي‌كنند تا تصوير حضورشان در رسانه‌ها ثبت شود. از همه بدتر اينكه زمستان در راه است.
اولا دوسه تا از مهندسین ناظر مسکن مهر و سازندگان آنها باید در جلوی این بناهای خراب محاکمه شوند تا درسی باشد برای آیندگان چرا که اسکلت این بنا ها پار برجاست ولی روکارهای و دیواره های آن بدلیل عدم رعایت اولیه استاندارد خراب شسده است و اموال عمومی هدر رفته است دوما همه باید دست بدست هم دهیم و بجای درگیر شدن در حاشیه های جهان و خاورمیانه تمام مناطق آسیب پذیر را تا آنجائی که میتوانیم امن کنیم. ارگانهای با ارزش مانند سپاه باید مدیریت این سازندگی را با کمک مردم بعهده بگیرند. 
