بررسی‌های آماری واردات نشان می‌دهد در شش ماهه اول امسال بیش از 4 میلیارد دلار (16 هزار میلیارد تومان) نسبت به مدت مشابه واردات انجام شده که سهم کالاهای مصرفی در این افزایش بیشتر شده است و نشان می‌دهد بعد از برجام دروازه‌های کالاهای مصرفی را باز کرده‌ایم تا واردات تکنولوژی و کالاهای سرمایه‌ای را!
به گزارش «جوان»، به رغم پمپاژ آمار ميعانات به آمارهاي صادرات غيرنفتي جزئيات آمارهاي تجارت خارجي كشور در نيمه نخست سال 96نشان مي‌دهد با رشد ۱۵درصدي واردات و افت ۳درصدي صادرات تراز تجاري كشور حدود 2/3 ميليارد دلار منفي شده، اين در حالي است كه در حوزه صادرات غير نفتي واقعي ايران حرف چنداني براي گفتن ندارد.
افت صادرات نسبت به واردات حتي با گنجاندن آمارميعانات گازي به آمار صادرات غيرنفتي باز هم مشهود است، اين در حالي است كه در تجارت بين‌الملل ايران صادركننده انرژي شناخته مي‌شود و در مقابل نيز واردات انجام مي‌دهد و در بخش صادرات غيرنفتي حرف جدي براي زدن نداريم.
در اين بين در شرايطي كه تا سال 94 تراز تجاري ايران منفي بود و بعد از اين سال كمي وضعيت بهبود پيدا كرده بود ولي گويا آمار نيم سال ابتدايي 96 نشان از منفي شدن 3/2 ميليارد دلاري تراز تجاري دارد. براساس جزئيات آمارهاي تجاري خارجي كشورمان در شش ماهه نخست سال جاري، در حالي 17 ميليون تن كالا به ارزش 23/6 ميليارد دلار به كشور وارد شد كه در مدت مشابه سال قبل تنها 15/9 ميليون تن كالا به ارزش 20/4 ميليارد دلار كالا وارد ايران شده بود. به اين ترتيب واردات به لحاظ وزني 7/9 درصد و به لحاظ ارزش دلاري بيش از 15 درصد (4/2میلیارد دلار) د رشد داشته است. از سوي ديگر در نيمه نخست سال جاري بيش از 58 هزار تن كالا به ارزش 20/5 ميليارد دلار صادرات محقق شده، در حالي كه در مدت مشابه سال 95 رقم صادرات كشور بيش از 61 ميليون تن كالا و به ارزش 21/2 ميليارد دلاربوده است. به اين ترتيب تراز تجاري كشور با رقم منفي 3/9 ميليارد دلاري در آستانه منفي 4 ميليارد دلار قرار گرفته و اين تراز تجاري يك ركورد بسيار نامناسب در طي دو سال اخير به حساب مي‌آيد.
به اين نكته توجه داشته باشيم كه قبل از سال 94 همواره تراز تجاري كشور منفي بوده و واردات از صادرات پيشي مي‌گرفت. در آن سال با افت شديد واردات(بيش از 10 ميليارد دلار) و افزوده شدن ميعانات گازي به عنوان يك رديف تعرفه مستقل در فهرست كالاهاي صادراتي، تراز تجاري كشور حدود 900 ميليون دلار مثبت شد.
در واقع در سال 94 بدون در نظر گرفتن صادرات ميعانات گازي نه تنها تراز تجاري كشور مثبت نمي‌شد بلكه تراز تجاري كشور نيز نسبت به سال 93 به ميزان تقريباً زيادي افت مي‌كرد. گفتني است همين روند در سال 95 نيز ادامه پيدا كرد و تراز تجاري ايران با رقم حدودي 240 ميليون دلار مثبت ماند. ذكر اين نكته ضروري است كه با تغيير وضعيت در تجارت خارجي كشور، در ماه‌هاي منتهي به انتخابات اخير رياست جمهوري تراز تجاري از سوي دولت اعلام نشد و بحث‌هاي مختلفي در اين باره در رسانه‌ها شكل گرفت اما در دو ماه اخير با انتشار جزئيات آمارهاي تجارت خارجي و مشخص شدن منفي شدن ميليارد دلاري تراز تجاري، هيچ واكنش مشخصي از سوي مسئولان دولتي درباره دلايل اين چالش مشاهده نشد.
در حال حاضر نيز تراز تجاري كشور، اعم از ارزش كالاهاي صادراتي و حجم و ارزش واردات وضعيت نامناسبي داشته و اين شاخص مهم اقتصادي در آستانه ركورد جديد منفي شدن با رقم 4 ميليارد دلار قرار دارد.
تراز بازرگاني كشاورزي منفي ماند
در شرايطي كه تراز بازرگاني بخش كشاورزي طي سال‌هاي دولت يازدهم رو به بهبود بود و هر ساله با كاهش مواجه مي‌شد امسال باكاهش صادرات و افزايش واردات، شاهد منفي ماندن و ثبات نه چندان مثبت در تراز منفي حدود 3ميليارد دلاري در اين بخش هستيم. براساس آمار رسمي موجود در سايت گمرك و مركز آمار وزارت كشاورزي طي پنج ماه امسال نه تنها ميزان واردات با 15/5 درصد ارزش واردات با 31/11 درصد افزايش روبه‌رو بوده است بلكه ميزان صادرات محصولات كشاورزي نسبت به همين بازه زماني درسال گذشته 3/42 درصد و ارزش آن 10/49 درصد كاهش راتجربه كرده است كه اين وضعيت سبب شد تراز بازرگاني بخش كشاورزي دراين بازه زماني منفي 3ميليارد و ۲۶ ميليون و ۴۵ هزار دلار شود.
برنج، روغن و شكر متهمان رديف اول
در فهرست واردات محصولات اساسي بخش كشاورزي قند و شكر، روغن و برنج افزايش عجيب و غريبي نسبت به پنج ماهه نخست سال گذشته از نظر وزني و ارزشي داشته است چراكه شكر به عنوان يك محصول پر مصرف استراتژيك به صورت تصفيه شده وارداتش در پنج ماهه نخست امسال به ۶۹۳ هزار ۸۴۰ تن به ارزش ۳۴۹ ميليون دلار رسيد كه نسبت به بازه زماني مشابه در سال گذشته 161/27 درصد از نظر وزني و174/59 درصد از نظر ارزشي افزايش يافت.
پس از اين محصول واردات روغن با 104/41 درصد از نظر وزني و105/99 درصد از نظر ارزشي و واردات برنج با 77/97 درصد از نظر وزني و 102/4 درصد از نظر ارزشي نيز در رتبه‌هاي دوم و سوم افزايش بي‌رويه و غيرمنطقي قرار مي‌گيرند، البته جالب‌تر اينكه صادرات محصولات ارزآور نيز در اين ميان كاهش محسوسي داشته و مي‌توان به كاهش بيش از ۸۰ درصدي صادرات سيب، كاهش حدود ۴۵ درصدي پسته، كاهش بيش از ۶۰ درصد صادرات زيتون، كاهش حدود ۴۰ درصدي صادرات تازه يا خشك كرده و ديگر محصولات كشاورزي اشاره كرد كه قطعاً تأثير بسياري در كاهش صادرات محصولات كشاورزي و منفي شدن تراز بازرگاني اين بخش در پنج ماهه نخست امسال داشته‌اند.
