آخوندی پس از 9 سال وزارت به این نتیجه رسیده است که سیاستهای قبلی مسکن غلط است و باید رویکرد جدیدی را اتخاذ کرد. هماكنون 3 ميليون خانه خالي در كشور وجود دارد كه به گفته معاون وزير راهوشهرسازي، انباشت خانه خالي در كشور رو به افزايش است، در اين بين وزير راهوشهرسازي معتقد است تصوير درستي از وضعيت موجود مسكن در دست نيست اما آمار مسكن و علائم جمعيتي نشان ميدهد مهاجرت شهري كاهش يافته است و از نظر كمي مشكلي در حوزه مسكن نداريم و بايد روي كيفيت مسكن متمركز شويم كه لازمه اين امر تجديد نظر در تمامي سياستگذاريهاي بخش مسكن است، زيرا ديگر نميتوان با تصورات و تحولات دهه50، 60و 70 مسكن و شهرسازي را مديريت كرد.
به گزارش «جوان»، علي نيكزاد وزير راه و شهرسازي دولت دهم در اواخر دوره مديريتش از رقم يك ميليون و 600 هزار خانه خالي در كشور رونمايي كرد و با لحني تعجبآميز و ايضاً هشدارآميز به بانكهايي كه در حوزه مسكن سرمايهگذاري ميكردند گفت كه بانكها در مسكن چه ميكنند اما گويي بانكها و ساير سرمايهگذاران در بخش مسكن بيتفاوت به واقعيتهاي مسكن، سرمايهگذاري در اين بخش را همچنان در دستور كار داشتند، به طوري كه در دولت يازدهم ارقام خانههاي خالي 2/5 ميليون و در دولت دوازدهم 3 ميليون عنوان شد كه بنا به اظهارات معاون وزير راه و شهرسازي گويا انباشت خانههاي خالي در كشور همچنان روبه افزايش است، بدين ترتيب اين روند نشان ميدهد سرمايهگذاران در بخش مسكن بدون اينكه وضعيت روشني از شاخصهاي موجود در بخش مسكن در دست داشته باشند، چنان سرمايهگذاري در بخش مسكن كردهاند كه هم اكنون ايران به ازاي 24ميليون خانوار در كشور 27ميليون واحد مسكوني دارد كه مازاد مسكن 3ميليوني نشان از ضعف سياستگذاري در بخش مسكن و فقر شديد آماري در اين بخش دارد.
روز گذشته عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي دولت دوازدهم كه حتي رئيسجمهور منتقد سياستهاي مسكني وي در دولت يازدهم بود، در هفدهمين همايش سياستهاي توسعه مسكن سخناني را در رابطه با بخش مسكن و تحولات جمعيتي و مهاجرتي در كشور ايراد كرد كه سراسر نشان از ناكامي وي به عنوان متولي بخش مسكن از واقعيتهاي بخش مسكن ايران داشت، البته با اين چاشني كه وي به درجهاي از درك رسيده كه متوجه بازبيني سياستگذاريها در بخش مسكن شده، زيرا معتقد است تحولات سالهاي 90تا 95 مسكن نشان از تغييرات كمي و كيفي عرضه و تقاضا در بخش مسكن دارد، اين در شرايطي است كه از سال 91 تاكنون مسكن در عميقترين ركود تاريخي خود فرو رفته است كه سياست افزايش شديد تسهيلات خريد مسكن دولت يازدهم نتوانست تغييري در اين بخش ايجاد كند، به طوري كه در اين سالها شاهد نرخ رشد منفي بيش از 45 درصدي بخش ساختمان در شاخصهاي كلان كشور بودهايم.
روند مهاجرت كند شده است
در اين بين روز گذشته آخوندي در هفدهمين همايش سياستهاي توسعه مسكن اظهار كرد: پذيرش تغيير و سكونت جمعيت شهري در ايران را بايد بپذيريم اما هنوز از اين موضوع يك تصور واقعي در اختيار نداريم.
وي با بيان اينكه تصورات ذهني ما در رابطه با مهاجرت شهري تحولات جمعيتي و نقل و انتقال افراد در دهههاي 50، 60 و 70 است، افزود: روند مهاجرت به شدت كند شده است و در حوزه جمعيت شهري به يك تعادل جمعيتي نسبي رسيدهايم، اين پيام اصلي است كه اگر قبول كنيم تمام ساختار سياستگذاري جابهجا ميشود، بهطور نمونه تهران به عنوان پايتخت ايران و جذابترين شهر جهت مهاجرت، جمعيت حدود 3ميليونياش به 8/7 ميليون نفر رسيده است اما به رغم آنكه در اوج شهرفروشي در تهران ( سال 89 تا 91)، 880 هزار پروانه ساختماني صادر شده است، تنها در سالهاي 90 تا 95 جمعيت تهران 400 هزار نفر رشد داشته كه اين امر نشان از كاهش روند مهاجرت در پايتخت به عنوان مهاجرپذيرترين شهر ايران است.
جمعيتپذيري تهران 10/5 نفر است در حالي كه جمعيت 8/7 ميليون نفر است
آخوندي تصريح كرد: همين الان جمعيتپذيري شهر تهران بدون اينكه واحد جديدي ساخته شود حدود 5/10 ميليون است، در حالي كه 7/8 ميليون نفر جمعيت دارد. پس در سياستهاي گذشته مجبوريم تجديدنظر كنيم.
بازاري براي ساختوساز انبوه وجود ندارد
وزير راه و شهرسازي گفت: زماني با توجه به نرخ رشد جمعيت، يك توليد انبوه مسكن در شهرهاي جديد يا پروژهاي مثل اكباتان صورت گرفت، اما اين گونه رفتارها ديگر غيرممكن است، چراكه بازاري براي آن نيست و ايجاد بازار هم با زور انجام نميشود.
مسئله مسكن كيفي است
آخوندي با بيان اينكه مسئله مسكن ديگر در كشور كمي نيست بلكه كيفيت است، تأكيد كرد: الان مسئله اختلاف طبقاتي، كيفيت زندگي، قيمت ميانگين مسكن در دو نقطه بالا و پايين شهر و اختلاف پنج برابري قيمت در اين نقاط شهر است.
بيتوجهي به تعداد رو به تزايد مسكنهاي خالي
وي تصريح كرد: وقتي مركز آمار ميگويد ۵۰۰ هزار مسكن خالي در تهران است،مفهوم آن اين است كه يك اتفاقي رخ داده و جامعه به دليل نداشتن يك تصوير درست و بيتوجه به اين اتفاقات، اين واحدهاي مسكوني شكل گرفته است.
سرمايهگذار تصوير روشني از وضعيت مسكن ندارد
وي خاطرنشان كرد: به عنوان مثال گفته ميشود در منطقه يك تهران حدود 35 هزار واحد مسكوني نوساز آماده عرضه، بدون مشتري وجود دارد و از سوي ديگر آمار معاملات شهر تهران نشان ميدهد بيشترين ساختوساز در منطقه ۲۲ است ولي از نظر نرخ معاملات جزو كمترين آمار معاملات است.
طي سالهاي ۸۴ تا ۹۲ قيمت زمين در تهران 8/6 برابر شد
وزير راه و شهرسازي در خصوص علامتدهي غلط سياستگذاران به حوزه مسكن گفت: بيسابقهترين مداخلات دولت در حوزه مسكن در سالهاي ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ انجام شد، به طوري كه 2ميليون واحد مسكوني (معادل8درصد مسكنهاي موجود) ساختوساز صورت گرفت و بيشترين آمار شهرفروشي نيز در همين دوره است، به رغم آنكه در اين دوره عرضه به اوج رسيد، ولي قيمت زمين در تهران بالغ بر 8/6 برابر يعني ۷۶۰ درصد رشد داشت، اين در حالي است كه رشد قيمت زمين طي دوره ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ تنها 0/02 درصد يعني در حد صفر بوده است.
در طول سالهاي 84 الي 96 قيمت مسكن در تهران 6 برابر شد
آخوندي گفت: قيمت مسكن در شهر تهران سالهای۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶ بالغ بر شش برابر شد، يعني ۵۰۰ درصد رشد، اين در حالي است كه قيمت مسكن در سالهاي ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ بالغ بر 1/1 برابر شده يعني ۱۰ درصد رشد كرد.
وي يادآور شد: مسكن مهر ميخواست به مردم كمك كند ولي وقتي نتيجه اين مداخله ۷۶۰ درصد افزايش قيمت زمين و ۵۰۰ درصد قيمت مسكن است، اين چه كمكي است؟
74 درصد جمعيت شهري و ۲۶ درصد روستايي است
وي اظهار داشت: در حال حاضر 74 درصد جمعيت شهري و 26 درصد جمعيت روستايي است. پيامهاي آن اين است كه امكان مديريت شهري از طريق صدور پروانه ساختماني وجود ندارد، پس ما بايد در تمام سياستهاي خود بازنگري كنيم، چون قابل ادامه دادن نيست. بايد ساختوسازي صورت گيرد كه جايگزين مسكن بد شود تا فاصله فقير و غني و شمال شهر و جنوب شهر كاهش يابد.
افزايش انباشت خانه بدون سكنه و كاهش قدرت خريد مسكن
معاون امور مسكن و ساختمان در حاشيه هفدهمين همايش سياستهاي توسعه مسكن در ايران اظهار كرد: مطالعاتي كه طي يك دوره ۲۰ ساله از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۲ انجام شده نشان ميدهد بهاي زمين در ايران ۱۰۷ برابر، قيمت مسكن ۷۶ برابر و اجاره بهاي خانه در تهران ۶۱ برابر شده است، اين در حالي است كه تورم كه شاخصي تعادلكننده است ۳۷ برابر شده است.
حامد مظاهريان با بيان اينكه قبل از انقلاب به ازاي هر ۱۰۰ خانه ۱۲۷ خانوار وجود داشت، گفت: اين تناسب در حال حاضر برعكس شده، زيرا طي سالهاي اخير انباشت خانههاي بدون سكنه رو به افزايش بوده اما يك عدمتعادل بزرگ ديده ميشود. درست است كه خانهها فزوني يافته ولي خانوارها قدرت خريد مسكن ندارند چراكه در جريان سفتهبازي، كسب سود اقتصادي قدرت خريد خانوادهها و نياز آنها در نظر گرفته نشده است.