هادی غلامحسینی
وزير راه و شهرسازي در حالي از وجود 27ميليون واحد مسكوني در برابر 24ميليون خانوار در كشور و به سر بردن 19 ميليون خانوار در وضعيت فلاكت مطلق خبر مي‌دهد كه به گفته رئيس اتحاديه املاك تهران هم اكنون در ايران 67 درصد مردم مالك و 33 درصد مستأجر هستند، بدين ترتيب حدود 5 تا 6ميليون مستأجر در كشور وجود دارد كه اين اوضاع از اشكال در توزيع و بازتوزيع عادلانه ثروت در جامعه خبر مي‌دهد.
به گزارش «جوان»، علي نيكزاد اولين وزير راهوشهرسازي اوايل دهه 90 به صراحت از حضور قابل ملاحظه بانك‌ها در بخش مسكن گلایه كرد و حالا عباس آخوندي دومين متصدي وزارتخانه ادغامي راهوشهرسازي از سوداگري در بخش مسكن انتقاد مي‌كند و مي‌گويد، در سال 92 عده‌اي تصميم مي‌گرفتند كجا بسازند و چگونه بسازند كه به نظر مي‌رسد اشاره وي به ساختوساز مسكن لوكس در مناطق گران قيمت است، البته اواخر دهه 80 نيز رئيس اتحاديه مشاوران املاك كشوري سرمايه‌گذاري هنگفت و عجيب عده‌اي در بخش مسكن پايتخت را كه حتي به خريد مسكن‌هاي نيمه‌كاره منتج بود، مورد نقد قرار می‌داد.
اواخر دهه 80 عليرضا خسروي رئيس اتحاديه وقت مشاوران املاك كشوري مدعي شد عده‌اي سوداگر با خريد‌هاي انبوه مسكن و خانه‌هاي خالي و حتي واحدهاي مسكوني نيمه‌كاره قصد برهم زدن تعادل بازار مسكن را داشتند كه اين موضوع را به دولت اطلاع داديم و در اول دهه 90 نيز وزير راهوشهرسازي وقت به صراحت عنوان داشت بانك‌ها در بخش ساختمان چه مي‌كنند؟ در اين ميان وزير راهوشهرسازي حرف‌هايي از همان جنس به ميان مي‌آورد و مي‌گويد، در سال 92 كه دولت يازدهم بر سر كارآمد، مشخص شد سوداگراني وجود دارند كه تصميم مي‌گيرند كجا بسازند و چگونه بسازند. بنده بر اين باور هستم كه ايران چندين دهه با اين موضوع درگير خواهد بود.
همانطور كه اشاره شد رئيس اتحاديه املاك كشوري در اواخر دهه 80 از سرمايه‌گذاري كلان عده‌اي در حوزه مسكن پايتخت در سال‌هاي 84 و 85 خبر داد و مدعي شد اين سرمايه‌گذاري‌ها آنقدر قابل ملاحظه بوده است كه حتي بسياري از مسكن‌هاي نيمه‌كاره نيز خريداري مي‌شد كه با اطلاع به دولت وقت جلوي اين سوداگران گرفته شد، حال با گذشت حدود 12 سال، وزير راهوشهرسازي نيز مدعي مي‌شود عده‌اي سوداگر وجود دارند كه تصميم مي‌گيرند كجا و چطور بسازند كه به نظر مي‌رسد اشاره تلويحي وزير به برخي انبوه‌سازان و سوداگران مسكن است.
سوداگري در بخش مسكن سرمايه كلان مي‌خواهد
همه مي‌دانيم كه سوداگري در بخش مسكن نياز به سرمايه عظيمي دارد زيرا مسكن كالايي گران به شمار مي‌رود و سرمايه‌گذاران در اين بخش باهدف اثرگذاري در قيمت بايد صاحب منابع بسيار قابل ملاحظه‌اي و ائتلاف و اتحادي سازمان‌يافته باشند كه اين سرمايه به نظر مي‌رسد تنها مي‌تواند در اختيار بخش‌هاي مالي قوي و بزرگي چون بانك‌ها، بيمه‌ها و هلدينگ‌هاي بزرگ باشد كه از طريق بنگاه‌هاي ساختماني ذيل گروه‌هاي مالي‌شان اقدام به سرمايه‌گذاري در بخش مسكن كنند، در اين بين بايد عنوان داشت افزايش شديد دارايي‌هاي سمي بانك‌ها نشان مي‌دهد بانك خودش رأساً يا تسهيلات‌گيرندگان از بانك (شركت‌هاي ساختماني متعلق به اشخاص حقيقي و حقوقي) سپرده‌هاي مردم را در بخش ساختمان سرمايه‌گذاري كرده‌اند.
اشتباه محاسباتي تحليلگران سرمايه‌گذاري
اما سرمايه‌گذاران يا سوداگران مسكن اين بار گويي ركب خورده‌اند و در محاسبات خود براي سرمايه‌گذاري و دستيابي به سود مورد انتظار در بخش ساختمان دچار اشتباه شده‌اند زيرا مسكن قريب به پنج سال است در ركود به سر مي‌برد و نرخ رشد منفي بخش ساختمان طي پنج سال اخير قريب به 50 درصد بوده و در اين ميان 3 ميليون خانه خالي در كشور دپو شده است كه گويي قدرت نقدشوندگي خود را با قيمت‌هاي موجود پيشنهادي و همچنين قدرت ضعيف خريد خانوار از دست داده‌اند و برخي كارشناسان فروش اين مسكن‌ها را با تخفيف‌هاي 30 تا 50 درصدي هم گاه امكانپذير نمي‌دانند.
انتقاد مديرعامل بانك مسكن از سرمايه‌گذاري‌هاي بزرگ‌ترين هلدينگ دولتي ساختمان‌سازي
پيش از اين بت‌شكن مديرعامل بانك مسكن در واكنش به پرسش روزنامه جوان در خصوص سرمايه‌گذاري‌هاي شركت سرمايه‌گذاري مسكن (يكي از بزرگ‌ترين هلدينگ‌های ساختمان‌سازي در كل اقتصاد ايران با 15 شركت تابعه بورسي و غير‌بورسي در سراسر ايران ) عنوان داشته بود، در گذشته سرمايه‌گذاري‌هاي اشتباهي در اين مجموعه عظيم انجام گرفته است كه درصدد اصلاح رويه سرمايه‌گذاري و توليد مسكن در اين مجموعه برآمده‌ايم، در حقيقت بت‌شكن به شكل تلويحي سرمايه‌گذاري در مناطق گران‌قيمت شهرها براي ساخت مسكن‌هاي لوكس را توسط اين مجموعه بزرگ ساخت مسكن تأييد كرده است كه گويي مربوط به سال‌هاي ماقبل 92 بوده است، بدين ترتيب مجموعه سرمايه‌گذاري در كشور در اواخر دهه 90 دچار يك اشتباه در تحليل سرمايه‌گذاري شده بودند و سرمايه عظيمي را در بخش ساخت مسكن لوكس گران‌قيمت به واسطه منابع بانكي در دستور كار قرار دادند.
آخوندي: از انتقاد دست برنمي‌دارم
حال عباس آخوندي در مراسم توديع و معارفه معاون معماري و شهرسازي با تأكيد بر اينكه شهر در عرصه ساختوساز سوداگران قرار داشت، گفت: وضعيت شهرسازي در ايران آشفته و به‌هم‌ريخته است، متأسفانه سوداگران مسكن تصميم مي‌گرفتند كه كجا و چگونه ساختوساز انجام شود، بايد شهرسازي به مفهوم تمدن ايران بازگردد.
3ميليون مسكن مازاد بر تعداد خانوار داريم
آخوندي گفت: 27 ميليون واحد مسكوني در كشور داريم و اين در حالي است كه ميزان خانوارها تنها 24 ميليون نفر است و حدود 3 ميليون مسكن خالي از سكنه داريم، اين نشان از يك عدم‌تعادل مطلق است و نشان مي‌دهد همچنان ادامه راه گذشته و اصرار ساخت انبوه و سوداگري وجود دارد.
وي گفت: مگر ساختوساز در بيابان مسئله حاشيه‌نشيني و بازآفريني شهري را حل مي‌كند؟ بنده مي‌دانم كه اين اظهارات هزينه دارد چراكه به همين دليل است كه بنده دو بار استيضاح شدم اما ترسي ندارم زيرا ما آمده‌ايم تا هزينه بدهيم، چراكه ما داشتيم به زندگي آكادميك خود ادامه مي‌داديم و اگر مي‌خواستيم هزينه ندهيم به همان روال عادي خود ادامه مي‌داديم.
وي با اشاره به اينكه فرسودگي شهرها از درون و حاشيه‌نشيني از برون دو روي يك سكه است، اظهار كرد: اساساً مفهوم شهر و قانون را از دست داده‌ايم، مفهوم شهروند را از دست داده‌ايم.
19 ميليون در فلاكت زندگي مي‌كنند
وزير راه و شهرسازي مي‌گويد، تهران و شهرهاي پيراموني آن حدود 15ميليون جمعيت دارد و اين به معناي آن است كه 25 درصد جمعيت شهري كشور در تهران زندگي مي‌كنند، در عين حال در تهران 500 هزار خانه خالي داريم و از طرف ديگر عده‌اي در فلاكت مطلق زندگي مي‌كنند، اين چه عدم‌تعادلي است. در كشور حدود 3ميليون خانه خالي وجود دارد اما 19ميليون نفر در فلاكت زندگي مي‌كنند. اين عدم‌تعادل را مي‌توان با دستور برطرف كرد؟
آخوندی می‌گوید: ارائه يكسري اعداد و ارقام در خصوص ساختوساز آيا به معني رشد و توسعه است يا به معني شهرفروشي است بنده از روز اول و در جلساتي كه با شهرداري تهران داشتم به آنها اعلام كردم كه تهران چقدر ظرفيت جمعيت‌پذيري دارد، در حال حاضر بيش از 11 ميليون نفر در شهر تهران ظرفيت جمعيت‌پذيري دارد. اين در حالي است كه بر اساس طرح جامع اين عدد بايد حدود 8/7 ميليون نفر باشد. آخوندي ادامه داد: باوجود اين طرح جامع هنوز هم اين فشار وجود دارد كه اين روند بايد ادامه يابد، پس اگر شهردار جديد تهران اين كار را ادامه دهد، از نظر برخي، شهردار موفقي است، درصورتي‌كه اين بيراهه‌اي بيش نيست.
وي افزود: در شهرسازي كار سختي داريم و از اين سخت‌تر مفهوم ايران به معني بازگشت به تمدن ايراني است، به‌هرحال بايد اين شهر و كلانشهرها نشاني از ايران داشته باشند چراكه متأسفانه هزاران ميليارد تومان هزينه شده و وقتي وارد شهر پرديس و پرند مي‌شويد، نشاني از ايراني بودن نمي‌بينيد.
