محمد اسماعیلی
«برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني» يكي از دستاوردهاي توافق هسته‌اي ميان ايران و 5+1 از سوي دولتمردان عنوان مي‌شد، به گونه‌اي كه در تمام ايامي كه مذاكرات ميان طرفين در جريان بود، مقامات مختلف دولت از «ترك تحريم‌ها» سخن به ميان آورده و آن را يك دستاورد بزرگ براي كشور عنوان مي‌كردند تا جايي كه حسن روحاني تنها دقايقي پس از توافق ژنو 3 در نشستي كه خبرنگاران حضور داشتند اعلام مي‌كند سازمان تحريم‌ها ترك برداشته است. اين عبارت را علي‌اكبر صالحي رئيس سازمان انرژي اتمي و محمدجواد ظريف هم همان روز تكرار مي‌كنند.
رئيس‌جمهور محترم با بيان اينكه سازمان تحريم‌ها با اجراي اين توافق شكسته خواهد شد، در آذرماه 92 بيان مي‌كند: چه ديگران از اين لفظ خوششان بياید چه بدشان آيد، ترك‌ها در سازمان تحريم از ديشب آغاز شده و هرچه زمان بگذرد فاصله اين ترك‌ها بيشتر مي‌شود. قبل از آذر92 و در جريان رقابت‌هاي انتخاباتي سال92 نيز اينگونه عنوان مي‌شد: چنانچه دولت اعتدال صدارت امور اجرايي كشور را در دست بگيرد، يكي از مسلمات برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني است كه با تجربه و درايت ديپلمات‌هاي ايراني قابل تحقق است.
«برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني» تحت عنوان معروف «ترك تحريم‌ها» از آذر ماه 92 تاكنون بارها شنيده است تا جايي كه پركاربردترين عبارت دولتمردان با جملاتي تحت همين عنوان به‌كار گرفته شده است و آنقدر به تكرار رسيده كه اين توقع در جامعه شكل گرفت كه با امضاي توافق هسته‌اي به يكباره تمام محدوديت‌هاي اقتصادي- تجاري پيش پاي توسعه و پيشرفت كشور برداشته خواهد شد و از آن زمان به بعد هيچ سازمان، نهاد يا كشور و اتحاديه بين‌المللي نخواهد بود كه ايران را تحريم كند. حسن روحاني همراه با ساير مقامات دولت يازدهم بعد از انتشار بيانيه لوزان در فروردين ماه94 نيز قريب به همين مضمون (ترك تحريم‌ها) به جامعه وعده داد كه در زماني بسيار نزديك تمامي تحريم‌هاي ضدايراني برداشته خواهد شد. تنها چند دقيقه پس از امضا و انتشار رسمي برجام در 23تير ماه 94 بار ديگر رئيس‌جمهور كشورمان در گفت‌وگوي زنده با مردم حاضر شد و بيان كرد: «آنها در زمينه لغو تحريم‌ها، ابتدا مي‌گفتند بايد ماه‌ها بگذرد و اعتماد پيدا كنيم، آنگاه تحريم‌ها را نه لغو بلكه تعليق مي‌كنيم و بعد از سال‌ها اگر آژانس گزارش مثبت داد و اعتماد پيدا كردند، قدم به قدم لغو مي‌شود اما امروز به ملت شريف ايران اعلام مي‌كنم كه طبق اين توافق، در روز اجراي توافق، تمامي تحريم‌ها، حتي تحريم‌هاي تسليحاتي، موشكي هم به صورتي كه در قطعنامه بوده، لغو خواهد شد. تمام تحريم‌هاي اقتصادي شامل مالي، بانكي، بيمه، حمل و نقل، پتروشيمي و فلزات گرانبها به طور كامل لغو خواهد شد و نه تعليق و حتي تحريم تسليحاتي هم كنار گذاشته مي‌شود...»
رئيس‌جمهور كشورمان چهارم مرداد 94 بار ديگر عنوان مي‌كند: «آذر92 گفتم ساختمان تحريم‌ها ترك خورده است و امروز در كنگره و سنا اذعان دارند كه ادامه تحريم‌ها امكانپذير نيست و اين بدان معناست كه راه و مسيري كه ايران اسلامي در اين دوره طي كرده، موفق بوده است. همان‌طور كه ساختمان تحريم‌ها ترك خورده، پايه‌هاي هرگونه تلاش براي برگرداندن همان فضاي امنيتي نيز فرو ريخته و ديگر نمي‌توانند آن فضا را برگردانند.»
رؤيا بودن وعده‌هاي انتخاباتي
اما هر چه از زمان توافق هسته‌اي ميان ايران با 1+5 گذشت نه تنها خواب برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني تعبير نشد بلكه تبديل به كابوسي شد كه جامعه ايراني را آزار داده و دشمنان جمهوري اسلامي ايران را براي تعرض به منافع ايراني جري كرده است. تعبير نشدن خواب «ترك تحريم‌ها» و تبديل شدن آن به يك كابوس براي ايران را مي‌توان در تحليل روز گذشته روزنامه نيويورك ديلي‌نيوز جست‌وجو كرد؛ آنجايي كه نويسنده اين روزنامه ضمن تأكيد بر اينكه تحريم‌ها عليه ايران به‌واسطه برجام برداشته نشده، از دولت ترامپ مي‌خواهد به جاي كنار كشيدن از برجام، به فكر مقابله با موفقيت‌هاي سپاه قدس در منطقه باشد.
اين روزنامه در يادداشتي كه تحت گزاره «راه مناسب براي فشار بر ايران» تنظيم و منتشر كرده مي‌نويسد: «موضع ترامپ درباره برجام مشخص و وي كاملاً با توافق هسته‌اي ايران مخالف است اما مشكل اينجاست كه آژانس بار ديگر پايبندي ايران به توافق را تأييد كرده است، بنابراين اگر دولت ترامپ در گزارش بعدي خود به كنگره، پايبندي ايران را تأييد نكند و به سوي كنار كشيدن از توافق پيش رود، امريكا را منزوي ساخته و از آژانس و ديگر كشورهاي مذاكره‌كننده با ايران دور كرده است.»
دنيس رايس نويسنده اين يادداشت در ادامه مي‌گويد: «برجام توافق خوبي است. ايراني‌ها بر سر برنامه هسته‌اي خود مذاكره و محدوديت‌هايي را بر آن اعمال كردند. آنها مي‌گفتند فقط در صورتي اين كار را خواهند كرد كه ابتدا همه تحريم‌ها لغو شود اما به جاي آن ما برعكس عمل و تحريم‌ها عليه ايران را تشديد كرديم. اكنون وقت آن است كه فشارهاي خود را عليه فعاليت‌هاي سپاه قدس در منطقه و شبه‌نظاميان حامي ايران متمركز سازيم و نشان دهيم فعاليت‌هاي آنان براي ايران هزينه‌ساز خواهد بود.»
هم تحريم و هم ناقض برجام معرفي شديم!
تصريح و تأكيد بر اينكه توافق هسته‌اي ميان ايران و 1+5 نيز نتوانسته فشارهاي بين‌المللي در قالب تحريم‌ها را عليه ايران منقطع و دست كم كاهش دهد را بسياري از سياستمداران و مؤسسات تحقيقاتي وابسته به كشورهاي غربي بارها عنوان كرده‌اند، كمااينكه واقعيت صحنه نيز چنين گزاره‌اي را تأييد مي‌كند و نشان مي‌دهد كنگره و دولت قبلي و فعلي امريكا با تنظيم و گردآوري مناسب برخي قوانين توانسته‌اند تحريم‌هاي ضدايراني را در چهار سال اخير تشديد كنند بدون آنكه ايران بتواند با مندرجات برجام مانع از چنين كاري شود و امريكايي‌ها را وادار به عقب‌نشيني در قبال به‌كارگيري ابزاري مانند تحريم كنند.
جالب‌تر اينكه امريكايي‌ها نه تنها برجام را به‌دليل وضع تحريم‌هاي چند ده باره عليه ايران نقض كرده‌اند بلكه به‌واسطه نواقص جدي كه در متن برجام وجود دارد، ايران را ناقض! معرفي كرده و تلاش مي‌كنند با استفاده از چنين روشي، در آينده نزديك تحريم‌هاي جامع‌تري را عليه ايران وضع يا امتيازات بيشتري از ايران كسب كنند و اين در حالي است كه بي‌بي‌سي در همين‌باره مي‌نويسد: «به‌نظر مي‌رسد تمركز بر سطرهاي نانوشته برجام و قانع كردن جامعه جهاني در اين‌باره كه ايران در حال نقض روح برجام است، كليدي‌ترين بخش استراتژي مقامات امريكايي است و كاخ سفيد به يك تصميم «سطح بالا» در اين‌باره رسيده است.»
اين در شرايطي است كه رئيس دفتر «كالين پاول» وزير امور خارجه پيشين امريكا، ادعاهاي كاخ سفيد عليه ايران و برجام را دروغ‌پردازي مي‌داند و بيان مي‌كند: «هيلي نماينده امريكا در سازمان ملل با دست بردن در اطلاعات سازمان‌هاي امنيتي مي‌خواهد زمينه را براي فشار و حتي جنگ عليه ايران آماده كند.» به گفته ويلكرسون، سخنان ضدايراني اخير «هيلي» شباهت بسياري به دروغ‌پردازي‌هاي كالين پاول وزير امور خارجه پيشين امريكا عليه عراق دارد.
درجه رضايتمندي دولتمردان از اجراي برجام در حد اعلي است!
اثبات غيرقابل تحقق بودن وعده‌هاي انتخاباتي كه گل سرسبد آنها «برداشته شدن تحريم‌هاي ضدايراني» بوده در حالي است كه همچنان دولتمردان اصرار دارند برجام در همه زمينه‌ها و از جمله برداشته شدن تحريم‌ها موفقيت‌آميز بوده و گچ پاي ايران را باز كرده است، فراتر از آن اينكه درجه رضايتمندي دولتمردان از برجام به حدي از اعتبار است كه حتي حاضرند بدون امريكا نيز اجراي تعهدات خود را ادامه دهند تا نفع جامعه به مراتب فراتر از حدي شود كه امروز شاهد آن هستيم!
