دكتر شريف لكزايي، عضو هيئت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در گفت‌وگو با فارس در مورد مفهوم تعبير آتش به اختيار گفت: درباره مفهوم «آتش به اختيار» كه از سوي مقام معظم رهبري مطرح شد، به طور قطع نظر ايشان رفتارهاي هرج و مرج‌گونه و غيرقانوني عمل كردن نيست كه اگر اين‌گونه تصور شود نقض غرض است، بلكه به نظر مي‌رسد تشجيع و تحريك جوانان و به طور كلي نيروهاي انقلاب اسلامي جهت عمل جهادي و فعاليت خودجوش در حوزه فرهنگي مورد نظر بوده است. وي افزود: حتماً توجه داريم كه عمل در چارچوب‌هاي اداري و بروكراتيك موجود چه انرژي عظيمي را از اصحاب فرهنگ و هنر هدر مي‌دهد. به نظر، آتش به اختيار، حركتي فراتر از قواعد دست و پا گير است كه به دلايل مختلف در بسياري از نهادها رسوخ كرده است يا اينكه اين نهادها دچار اخلال شده و وظايف قانوني خود را به درستي انجام نمي‌دهند.
اين محقق و نويسنده كشورمان در ادامه سخنانش اظهار داشت: همه ما اين تجربه را داريم كه در بسياري از مواقع حركت از طريق نهادهاي موجود نيازمند پيگيري‌هاي سخت و طاقت‌فرسا است، در حالي كه به نظر مي‌رسد نبايد براي كارهاي فرهنگي و هنري منتظر كسب اجازه آن هم با بروكراسي موجود باشيم. در اين زمينه فعاليت‌هايي كه به صورت خودجوش در مساجد و مدارس و دانشگاه‌ها انجام مي‌شود مي‌تواند به عنوان الگو مورد توجه قرار گيرد. لكزايي در پايان سخنانش تصريح كرد: مهم‌ترين ويژگي اين فعاليت‌ها اين است كه اولاً برخوردار از انگيزه‌اي قوي است، ضمن اينكه افراد به اختيار خود وارد اين فعاليت‌ها مي‌شوند و بنابراين كاري اداري و رسمي تلقي نمي‌شود، افزون بر اينكه بيشتر قشر جوان و پرانرژي از اين حركت‌ها استقبال مي‌كنند.
