عربستان سعودي كه در سالهاي گذشته با پرداخت مشتي دلار به متحدانش، آنها را براي تشكيل ائتلاف منطقهاي عليه ايران مجاب ميكرد اکنون اين حربه در مقابل كشور ذرهاي قطر كارساز نشده است و تنها چند كشور كوچك عربي حاضر شدند به تبعيت از عربستان روابط ديپلماتيك خود با قطر را قطع كنند. هرچند سعوديها به دنبال حمايت متحدان غربي خود براي تشديد فشارها به قطر بودند اما برخلاف تصور عربستان، آنها خواستار پايان دادن به تحريمهاي عربي عليه قطر شدهاند. ولاديمير پوتين، رئيسجمهور روسيه روز سهشنبه در تماس تلفني با سلمان بن عبدالعزيز، پادشاه عربستان در خصوص بحران قطر گفت وگو كردند. روسيه پيشتر با ابراز نگراني از شكاف بين اعراب بر توسعه روابط با قطر تأكيد كرده بود. همچنين مولود چاووشاوغلو، وزير خارجه تركيه روز سهشنبه اعلام كرد كه «رجب طيب اردوغان» رئيسجمهور اين كشور با دونالد ترامپ همتاي امريكايي خود درباره بحران قطر صحبت خواهد كرد.
اردوغان در دعواي عربستان با قطر، جانب دوحه را گرفته است و موافقت خود را براي اعزام 5 هزار نيروي نظامي به قطر براي حمايت از اين كشور در مقابل اعراب اعلام كرده است. اردوغان گفته تا آخر از قطريها حمايت خواهد كرد. اما دونالد ترامپ با حمايت از اقدام اعراب در مقابل قطر، دوحه را به حمايت از تروريسم متهم كرده و خواستار توقف حمايت مالي قطر از تروريستها شده است. همزمان با بحران بين اعراب، مقامات تركيه با گذشت نزديك به يكسال از كودتاي نافرجام امارات را به دست داشتن در آن متهم كردند. به گزارش روزنامه يني شفق، محمد آجت يكي از روزنامهنگاران ديروز در گزارشي نوشت: «مولودچاووش اوغلو، وزير خارجه تركيه در مراسمي اعلام كرد: يك كشور اسلامي در كودتاي تركيه حمايت مالي برابر با 3ميليارد دلار انجام داده است. در ادامه اين اظهارات ما از او سؤال كرديم كه اين كشور اسلامي كدام است؟ وي در پاسخ گفت: «امارات». به نوشته روزنامه بيرگون، همچنين اردوغان در مراسم افطار در پاسخ به سؤالي درباره اين ادعا گفت: زماني كه كودتاي 15 جولاي اتفاق افتاد به خوبي دريافتيم كه چه كساني خوشحال شدند. اگر آنها سازمان اطلاعات دارند ما نيز داريم. ميدانيم آن شب آن كشورها چگونه شب را صبح كردند. ميدانيم كه اين كشورها چه پولهايي خرج كردهاند. امارات متحد اصلي عربستان در منطقه است كه تمام سياستهاي خود را با رياض هماهنگ ميكند. از سوي ديگر، دولت انگليس كه يكي از متحدان اصلي عربستان به شمار ميرود، در بحران اعراب به نفع قطر موضعگيري كرده است.
وزيرخارجه انگليس از كشورهاي حاشيه خليج فارس خصوصاً عربستان سعودي خواست تا به «محاصره و تحريم» قطر پايان دهند. به گزارش يورو نيوز، بوريس جانسون، وزير امور خارجه انگليس روز دوشنبه در ديدار با همتاي قطري خود همچنين از طرفهاي مناقشه خواست تا از طريق ميانجيگران به راهحلي آني دست يابند و اجازه ندهند تنشهاي موجود شدت يابد. جانسون در هفته جاري با همتاي عربستاني، اماراتي و كويتي خود نيز ديدار خواهد كرد. انگليس به ويژه در حوزه انرژي مناسبات گستردهاي با قطر دارد و حدود ۳۰ درصد از گاز طبيعي خود را از اين كشور وارد ميكند. انگليس يكي از حاميان اصلي ائتلاف سعودي در جنگ يمن است كه با كمكهاي تسليحاتي به تشديد بحران در يمن كمك كرده است.
عقبنشيني عربستان
در ادامه تنش در منطقه خليج فارس، كشورهاي تحريمكننده قطر گفتهاند كه تحريم هوايي آن كشور شامل هواپيماهاي كشورهاي ثالث نميشود. به گزارش بي بي سي، سازمان هواپيمايي امارات گفت كه تحريم هوايي عليه قطر صرفاً شامل هواپيماهاي متعلق به شركتهاي ثبت شده در اين كشور است و به هواپيماهاي كشورهاي ثالث عازم قطر تسري نمييابد. مقامات هواپيمايي دو كشور عربستان سعودي و بحرين نيز اطلاعيههايي با مضمون مشابه منتشر كردهاند. اطلاعيههاي سازمانهاي هواپيمايي اين سه كشور در حالي منتشر ميشود كه به دليل تحريم اقتصادي وضع شده توسط همسايگان قطر، چند كشور ديگر از جمله ايران و تركيه مقاديري اقلام ضروري شامل مواد غذايي را با هواپيما به آن كشور ارسال كردهاند. روز دوشنبه، شركت هواپيمايي قطر از سازمان المللي هواپيمايي كشوري (ايكائو) وابسته به سازمان ملل خواست تا تحريم هوايي قطر را غيرقانوني و مغاير كنوانسيون ترابري هوايي سال ۱۹۴۴ اعلام كند. خبرگزاري رويترز نيز ديروز در گزارشي با اشاره به مقاومت قطر در مقابل كشورهاي عربي نوشت: ثبات بازارها در قطر نشان ميدهد پس از يك هفته پرتنش، اطمينان از توانايي دولت در برخورد با تحريمها و حملات اعراب افزايش يافته است. وزير دارايي قطرگفته كشورش هيچ احساس كمبود يا ناراحتي ندارد و ميتواند سالها با وضع موجود به فعاليتهاي خود ادامه دهد. قطر با بالاترين درآمد سرانه ملي ثروتمندترين كشور جهان است و تحريمهاي عربستان و همپيمانانش نتوانسته از لحاظ اقتصادي به اين كشور ذرهاي ضربه بزند.