دنيا حيدري
ماه رمضان، آرام‌آرام از راه مي‌رسد. ماه پربركت مهماني خدا كه خاطرات زيادي را يادآور مي‌شود. خاطراتي از دوران كودكي، اولين روزهاي تكليف و روزه‌داري تا هيجانات ساعات افطار و سحر. ساعاتي كه گاه به عبادت خدا سپري مي‌شد و گاه با مسابقات پرهيجاني مي‌گذشت كه بسياري را به كوچه و خيابان مي‌كشيد.
مرور برخي خاطرات اگرچه شيريني‌هاي خاص خود را دارد و لبخندي شيرين بر لبانمان مي‌نشاند اما تلخي گزنده و حسرت‌باري را نيز به دنبال دارد. خاطراتي چون مسابقات جام رمضان كه براي نسل امروز چندان آشنا نيست اما براي نسل‌هاي قبل كه فوتبال دو، سه دهه قبل را به خوبي به ياد دارند، كاملاً آشناست. روزگاري كه فوتبال، به مسابقات زمين خاكي‌ها ختم مي‌شود. مسابقاتي كه شب‌هاي رمضان، بسياري را به زمين‌هاي خاكي مي‌كشاند و مسابقات جذاب و پرهيجاني را به تصوير مي‌كشيد. مسابقاتي كه جذابيت آن به اندازه‌اي بود كه تصميم بر سر و سامان دادن آن و برگزاري‌اش در سالن‌هاي ورزشي و به طور رسمي‌تر گرفته شد.
تب جام رمضانشايد باورش براي نسل امروز فوتبال سخت و تعجب‌برانگيز باشد اما مسابقات گل كوچك زمين خاكي‌هاي اطراف شهر كه براي پيدا كردن شكل رسمي‌تر تحت عنوان مسابقات جام رمضان پايش به سالن‌هاي سرپوشيده باز شد، از جمله مسابقات پرهيجاني بود كه تماشاگران زيادي را به خود جلب مي‌كرد، به طوري كه پر بيراه نيست اگر بگويم سال‌ها قبل، تب جام رمضان براي فوتبال‌دوستان ايراني چيزي كم از تب جام‌جهاني نداشت. مسابقاتي كه سالن 12 هزار نفري آزادي را مملو از جمعيتي مشتاق مي‌كرد، به طوري كه جاي سوزن انداختن نداشت. آن‌هم در شرايطي كه بسياري معتقد بودند به دليل برگزاري بازي‌ها نيم ساعت بعد از اذان و دور بودن مسافت، بسياري از علاقه‌مندان شرايط و فرصت تماشاي اين رقابت‌ها را از نزديك ندارند.
تعطيلي بازي‌هاي ليگاولين مسابقات رسمي فوتسال در ايران در سال 1371 برگزار شد. مسابقات موسوم به جام رمضان، كه با حضور نيروهاي مسلح و پرسپوليس به فينال همراه شد كه نيروهاي مسلح 3- 2 برابر پرسپوليس برنده و قهرمان شد. تيمي كه عليرضا منصوريان سرمربي امروز استقلال در آن بازي مي‌كرد. عدم وجود تقويم مشخص ورزشي در فوتبال، شرايط را به گونه‌اي فراهم مي‌كرد كه در ماه رمضان، بازي‌هاي ليگ تعطيل مي‌شد و تيم‌ها به جاي مسابقات نه چندان رسمي ليگ كه آن زمان به شكل ليگ آزادگان يا ليگ تهران برگزار مي‌شد، در مسابقات جام رمضان شركت مي‌كردند آن‌هم با نفرات اصلي و ستاره‌هاي خود كه تماشاگران بيشتري را به سالن‌ها مي‌كشيد؛ چه در تهران و چه شهرهاي ديگر.
اوج هيجاناوج هيجان مسابقات جام رمضان در سال 75 بود. زماني كه بازيكناني چون محمدعلي يحيوي، محمدرضا مهرانپور، صادق ورمزيار، امير قلعه‌نويي و عليرضا منصوريان براي استقلال، ادموند بزيك، بهروز رهبري‌فرد، رضا شاهرودي و محمود شافعي براي پرسپوليس، سيدعلي افتخاري و بهنام ابوالقاسم‌پور براي سايپا، هاشم حيدري و مجيد صالح، حسن شيرمحمدي و علي آذري براي كشاورز و سرژيك تيموريان براي آرارات بازي مي‌كردند و از جمله مدعيان اين جام بودند. مسابقاتي كه حتي پخش تلويزيوني آن نيز مانع از حضور انبوه تماشاگران و فوتسال‌دوستان در سالن 12هزار نفري آزادي نمي‌شد.
كشف ستارههامسابقات جام رمضان كه يكي از هيجان‌انگيزترين و حساس‌ترين مسابقات دو دهه اخير فوتبال ايران است، بعدها از جنبه‌هاي ديگري نيز اهميت يافت. در واقع اين مسابقات بازيكنان و ستاره‌هاي زيادي را به فوتبال و فوتسال كشور معرفي كرد كه علي كريمي و وحيد شمسايي از جمله آنها بودند. سال 76 بود كه بازيكن جوان و ناشناخته تيم فتح با دريبل‌هاي ويرانگرش بدل به ستاره اول فوتبال ايران شد. هواداران استقلال سالن 12 هزار نفري را پر كرده بودند تا قهرماني تيمشان را در جام رمضان جشن بگيرند. جام رمضان 76 در دي ماه و با حضور 32 تيم در هشت گروه برگزار شد و در نهايت با پشت سرگذاشتن بازي‌هاي مقدماتي چهار تيم آتش‌نشاني، فتح، استقلال و پرسپوليس به مرحله نيمه‌نهايي راه يافتند. فتح با شكست پرسپوليس فيناليست شد و حريف استقلال تهران. استقلال همه ستاره‌هاي سالني‌بازش را داشت؛ از نوري گرفته تا مهرانپور و ورمزيار، اما آن طرف يك بازيكن جوان بود كه براي به آشوب كشيدن سالن كافي بود. علي كريمي بازيكن فتح با درخشش و شكست 7بر4 استقلال باعث شد نيمي از صندلي‌هاي سالن 12 هزار نفري شكسته شده و به وسط زمين پرتاب شود. علي كريمي در جام رمضان سال 77 ستاره مسابقات شد. او سه گل زد و يك پاس گل هم داد تا هواداران استقلال را حسابي شاكي كند. مسئله‌اي كه زمينه‌ساز حضور او در پرسپوليس شد.
سرايت و كم‌فروغ شدن مسابقاتبعد از آن نوبت درخشش بازيكناني همچون بابك معصومي، محمدرضا حيدريان و وحيد شمسايي رسيد. معصومي، حيدريان و شمسايي نيز از جمله استعدادهاي كشف شده از مسابقات جام رمضان بودند كه سال‌ها ستاره بلامنازع فوتبال ايران بودند اما جام رمضان ديگر كم كم از تب و تاب افتاد. چراكه اين مسابقات بيشتر با حضور تيم‌هاي فوتسال ادامه پيدا كرد و تيم‌هاي مطرحي چون پرسپوليس و استقلال كه پيش از آن با ستاره‌هاي چمني خود در اين رقابت‌ها شركت مي‌كردند، از حضور در مسابقات سر باز زدند. آن‌هم در شرايطي كه تب و تاب بازي‌هاي فوتسال جام رمضان ايران به كشورهاي حوزه خليج هميشه فارس سرايت كرده بود. مسابقاتي كه البته همچنان در اين كشورها برگزار مي‌شود كه از نمونه آن مي‌توان به رقابت‌هاي جام رمضان كويت اشاره كرد كه بسياري از سالني‌بازهاي سرشناس فوتبال ايران نيز براي بازي در آن به كويت رفته‌اند؛ مسابقاتي كه البته بعدها ستاره‌هايي چون روبرتو كارلوس، خاوير زانتي، آلساندرو نستا و دكو را نيز به كويت كشاند.
سوژه ويژه از مهم‌ترين اتفاق مسابقات جام رمضان كه طي سال‌هاي گذشته برگزار شده، مي‌توان به رويارويي علي كريمي و علي دايي اشاره كرد. ديداري كه در واقع شايد اولين درگيري و كدورت آنها نيز باشد. مسئله‌اي كه به جام رمضان سال 1375 برمي‌گردد. زماني كه علي دايي به همراه برادران و دوستانش تيمي را براي شركت در مسابقات جام رمضان تشكيل داد. تيمي كه در يكي از مسابقات مقابل فتح تهران قرار گرفت. تيمي كه آن روزها ستاره و جوان جوياي نامي مانند علي كريمي را در تركيب خود داشت. ديدار دو تيم پرتنش برگزار شد و كريمي كه در بهترين روزهاي خود به سر مي‌برد، در چند صحنه، با عبور دادن توپ از ميان پاهاي دايي از اين بازيكن ملي‌پوش گذشت تا در نهايت تكنيك ناب كريمي، دايي را عصباني كرده و به عكس‌‌العمل وادارد؛ اتفاقي كه اولين درگيري ميان اين دو اسطوره بي‌بديل فوتبال ايران را باعث شد.
هربرگی ازناریخ فوتبال ایران راورق بزنیم نام پرسپولیس میدرخشد 
