معصومه طاهري
انتخابات رياست جمهوري امسال رنگ و بوي متفاوتي نسبت به دفعات قبل داشت؛ چنان‌چه نقش فضاي مجازي از مشخصه‌هاي بارز آن بود كه خود به برخي از جريان‌سازي‌ها، شايعات و اتفاقات درست و غلط انجاميد يا به آن دامن زد. اما مشخصه ديگر آن حضور پررنگ هنرمندان بود؛ چهره‌هاي مشهوري كه اين روزها به تقليد از غرب با نام سلبريتي‌ها درفضاي حقيقي و مجازي شناخته مي‌شوند و در انتخابات امسال هم به دليل پررنگ بودن ماهيت فضاي مجازي، نسبت به دوره‌هاي قبل اظهارنظرهاي آنها نمود بيشتري داشت و تأكيد مي‌كردند كه به چه كساني رأي مي‌دهند به نوعي بخش اعظمي از فضاي تبليغاتي را به خود اختصاص داده بود؛ به طوري كه ديدگاه‌هاي تند و بي‌ادبانه برخي از بازيگران جو زده در صفحات اجتماعي‌شان جاي تأسف داشت. مثلاً کسی كه نزد مخاطبان به عنوان بازيگر محبوب پايتخت شناخته شده در صفحه خود رأي به رقيب روحاني را بازگشت به دوران حمله مغول معرفي كرد كه اين در كنار توهين بودن به كانديدا و هوادارانش، نشان از سطح فكري بسيار پايين بازيگراني دارد كه حتي در ظاهر و نقش‌ها آنها را مردمي و متفكر معرفي مي‌كنند يا دیگری كه در كليپي كه منتقدان دولت يازدهم را تن‌پرور و مفت‌خور معرفي كرد و با نگاه ارباب رعيتي به مردم نگريست. جاي تاسف است وقتي مي‌بينيم بازيگراني چنين نگاهي دارند و آن را گستاخانه فرياد مي‌زنند!
اما در كنار اين ابزار‌سازي اهالي هنر، برخورد يكي از كانديداهاي رياست‌جمهوري در رقيب‌هراسي و ترسيم فضاي بسته و ضد هنري از رقيبش باعث شد تا برخي بازيگران خود را منجي بدانند و در انتخابات 96 از هر لحاظ حضور پررنگ‌تري داشته‌باشند؛ چنان‌چه اين پررنگي را حتي در فيلم‌هاي انتخاباتي هم به وضوح مي‌شد ديد.
از فيلم يكي از كانديداها كه با نام كنسرت مردم پخش شد گرفته تا مستندهاي ديگر نامزدهاي رياست جمهوري، ماجراي حضور يا عدم حضور خواننده‌هاي مختلف در كمپين‌هاي انتخاباتي نامزدها هم به همين روش جنجالي و خبرساز شد؛ جنجال‌هايي كه البته حجم بالاي آن را تيم‌هاي عمليات رواني نامزدهاي انتخاباتي ايجاد، مديريت و راهنمايي مي‌كردند.
ماجراي حضور یک نامزد در مشهد به همراه تيمي از خواننده‌ها و بازيگران و لغو حضور برخي از خواننده‌ها يكي از اين جنجال‌ها بود، اما شايد بتوان گفت مهم‌ترين جنجال در اين رابطه اتفاق ديدار امير مقصودلو مشهور به اميرتتلو خواننده رپ تواب در كنار یک نامزد باشد؛ حضوري كه هم مفاهيم مختلفي را به اذهان متبادر كرد و هم فضاي رقيب‌هراسي طيف مقابل را شكست. طيف مقابل كه سعي داشت با موضوعات بي‌ارتباط كارنامه چهارساله خود را با رقيب‌هراسي پيش ببرد پس از اين ديدار حمله‌هاي مختلفي به تتلو و آن نامزد كردند؛ حملاتي كه البته از جانب جناح حامي آن نامزد هم كم و بيش لمس مي‌شد. منتقدان پيش از آن نيز در زماني كه تتلو روي ناو جنگي ارتش ترانه انرژي هسته‌اي را خواند، نقدهاي زيادي به وي و حاميانش داشتند. اين نقدها در آن زمان بيشتر بر اين مسئله بود كه آيا تتلو به واقع توبه كرده است؟! موضوعي كه در چندسال اخير تتلو به اشكال مختلف آن را نشان داده است. درحالي‌كه او حتي در نامه رسمي توبه خود را به اطلاع عموم رسانده بود اما حضور تتلو كنار یک نامزد همان‌گونه كه گفته شد، فضاي رقيب‌هراسي را شكست و مخالفان به تمسخر و تخريب اين دو چهره پرداختند. وقتي تتلو اعلام حمايت از یک نامزد كرد به صورت ناگهاني صفحه اينستاگرام وي كه ركورددار بازديد (فالورحقيقي ) درايران است فيلتر شد؛ عملي كه هم مغاير با شعارهاي آزادي بيان از سوي دولت بود و هم نوعاً اين خواننده رپ تواب را به عنوان نماد مظلوميت معرفي كرد. ديدار آن نامزد با تتلو هرچند باعث هجمه‌هاي زيادي به اين دو شخصيت در فضاي مجازي شد اما نه تنها مغاير با شعارها و آرمان‌هاي آن نامزد نبود، بلكه مي‌توان آن را نقطه قوتي از عملگرا بودن وی نسبت به شعارهايش تلقي كرد؛ چراكه وي اعلام كرده بود ملاك دولت او كارت ملي هر فرد است نه اعتقادات و تفكرات و ظاهر افراد. از سوي ديگر تتلو نيز يك خواننده زيرزميني معمولي نيست او رسماً بارها توبه خود را اعلام داشته بود.
در اين ميان واكنش سياسيون و برخي مسئولان در اين زمينه قابل تأمل بود. مثلاً در روز رأي‌گيري وزير فرهنگ و ارشاد كه در حوزه جماران در صف رأي‌گيري ايستاده بود در مصاحبه‌اي درباره اين اتفاق گفت: «اين قضيه از طنزهاي انتخاباتي بود. يك شوخي. من به كانديداي محترم از همين جا اعلام مي‌كنم اگر نياز به هنرمند داشت مي‌گفتند برايشان مي‌فرستادم.» حرف‌هايي كه متأسفانه نه در شأن وزير فرهنگ و ارشاد در بالاترين جايگاه فرهنگي و هنري كشور است و نه در شأن هنر و فضاي هنري است. كاري نداريم رپ و خواننده‌هاي آن در ملاك هنرمندان هستند يا نه كه اگر نيستند دولت يازدهم در تدفين گروه سگ‌هاي زرد در قطعه هنرمندان با وجود آن‌كه گروهشان رسماً مواضع ضدجمهوري اسلامي داشتند بايد پاسخگو باشد. صحبت آن است كه حرف‌هاي وزير ارشاد توهين غير قابل انكار و عجيبي به هنر و هنرمندان بود. مگر هنرمند كالاست كه وزير مي‌گويد اعلام مي‌كردند چند هنرمند براي كانديداي رقيب مي‌فرستاد؟! به نظر مي‌رسد نگاه ابزارمحوري به هنرمندان ناشي از نبود ساختار بنيادين در اين حوزه است كه باعث چنين تلقي‌هاي اشتباه و بدي مي‌شود.
