دكتر حسين معصومي همداني در نشست علمي بزرگداشت حكيم عمر خيام درباره «خيام، رياضيدانِ شاعر » اظهار كرد: يكي از نكتههاي جالب درباره خيام اين است كه بر خلاف بسياري از بزرگان فرهنگ ما كه از زندگي شخصي و روزگارشان بسيار كم ميدانيم اطلاعات ما درباره خيام نسبتا زياد است.
وي ادامه داد: بسياري از معاصران خيام و كساني كه در روزگار نزديك به او بودهاند راجع به او حرف زدهاند و اين موضوع از يك منظر كار را آسان و از منظري ديگر كار را دشوار ميكند؛ به اين دليل كه سخناني كه در مورد خيام از جانب اشخاص مختلف گفته شده غالبا با يكديگر سازگار نيستند و به نظر ميآيد چهره خيام از همان زمان زندگي خودش يك چهره مورد نزاع بوده و تصويرهاي مختلفي از اين شخصيت در آثار قديم ترسيم شده است.
معصومي همداني گفت: ميتوان كساني را كه درباره خيام صحبت كردهاند؛ به سه دسته تقسيم كرد، كساني كه روزگار و زندگي خيام را ديدهاند؛ كساني كه اندكي نزذيك به روزگار خيام بودهاند و ميخواستند زندگينامهاي از او بنويسند و گروه ديگري كه كمي متاخرترند و كساني هستند كه براساس شعرهاي خيام و يا با اشعاري كه به نام خيام رواج داشته به گونهاي خواستهاند انديشههاي وي را مورد نقد قرار دهند كه از اين سه دسته آثار، يك چهره واحد بيرون نميآيد.
او همچنين در بخش ديگري از سخنان خود به جايگاه نيشابور اشاره كرد و افزود: نيشابور، يكي از مراكز بزرگ فرهنگ ايران- اسلامي و فرهنگ جهاني است؛ از اين ابتكار دانشگاه نيشابور براي برگزاري نشست علمي خيام بسيار مسرورم؛ به بهانه روز ملي خيام اين فرصت پيش ميآيد كه درباره اين مرد بزرگ صحبت كنيم؛ اگر چه نيشابور در طول تاريخ خود چهرههاي مهم بسياري به فرهنگ، سياست و تاريخ ما داده كه نميشود گفت كدام يك مهمتر است.
در اين نشست علمي دكتر ايرج نيكسرشت، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، با موضوع « رياضيات و طبيعيات نزد خيام با تاكيد بر رساله ميزانالحكمه خازني» و دكتر يونس كرامتي، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، با موضوع « خيام و طبقهبندي و حل معادلات جبري درجه سوم » و دكتر مجيد ميرزاوزيري، عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد، با موضوع « منطق در رباعيات خيام » و دكتر حنيف قلندري، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، با موضوع « خيام و روش تحليلي حل يك مسئله » و همچنين دكتر حسن اميني، عضو هيات علمي دانشگاه تهران، با موضوع « خيام و اصل توازي » به سخنراني پرداختند.