نويسنده: مهدی پورصفا
اين روزها شايد نگاه
همه به ميدان پاستور و مستأجر چهار سال بعد آن باشد، اما خانه ملت در
بهارستان نيز ايام پرتب و تابي را ميگذراند؛ تب و تابي كه شايد چندان به
چشم رسانهها و در صحن علني مجلس نيايد، اما در كريدورهاي پشت مجلس لابيها
براي انتخابات به شدت داغ است؛ لابيهايي كه نشانههاي آن را ميتوان به
وضوح در شهرستانها ديد؛ جايي كه موضعگيريهاي انتخاباتي به شدت چشمگير
است و كمتر ميتوان آن را پنهان كرد.
از ديدارهاي انتخاباتي تا تشكيل ستادهاي نيابتي
شايد
ديدار نمايندگان فراكسيون ولايي با كانديداها اولين فعاليت آشكار
نمايندگان مجلس در انتخابات رياست جمهوري بود، البته اين ديدار تنها با دو
كانديداي اصلي جبهه انقلاب حجتالاسلام رئيسي و محمدباقر قاليباف بود و حسن
روحاني به عنوان حافظ وضع موجود دیروز با فراكسيون اميد در سالن مشروطه
مجلس ديدار كرد، البته طبيعي است كه نمايندگان مجلس و كانديداهاي انتخابات
به خصوص حسن روحاني فقط به ديدارهاي آشكار بسنده نخواهند کرد و ارتباطات
گستردهاي در پس پرده شكل گرفته است.
ايفاي نقش اصلي از طرف دولت بر
عهده معاونان پارلماني وزارتخانهها قرار گرفته و طبيعي است كه نمايندگان
از فرصت استفاده خواهند كرد تا بتوانند بخشي از مشكلات حوزه انتخابي خود را
حل كنند و تلاش هم بر اين است كه اين وعده تا اولين فرصت ممكن و تا زمان
انتخابات رياست جمهوري نقد شود. در اين ميان طيف خواستهها هم بسيار
گستردهتر از اعطاي مجوزهاي خاص تا حل برخي از مشكلات واحدهاي صنعتي است كه
ميتواند با يك وام كوچك حل شود، البته نگاه نمايندگان تنها به دولت نيست
بلكه نارضايتي گسترده از دولت سبب شده است تا نمايندگان نگاهي به طرف مقابل
داشته باشند.
اين نگاه گاه به وضعيت تناقضآميزي انجاميده است، به
گونهاي كه گاه يك نماينده از ستاد انتخاباتي چند كانديدا به صورت همزمان
پشتيباني ميكند. اين پشتيباني شامل تأمين نيروي انساني و برقرار كردن
ارتباط بين مراجع گروههاي مردمي و ستادهاي انتخاباتي طرف مقابل است.
كمكهاي
مادي نيز شامل فراهم كردن جا و نفرات مورد نياز براي فعاليتهاي انتخاباتي
است كه با توجه به نفوذ گسترده نمايندگان در مناطق روستايي ميتواند بسيار
مؤثر واقع شود.
برخي از نمايندگان كه نميتوانند از تهران و حضور در
مجلس شوراي اسلامي دل بكنند از طريق واسطههاي خود اين وظيفه را انجام
ميدهند تا در زمان لازم بتوانند از امتيازات خود از طريق وارد كردن
نزديكان خود به دستگاههاي دولتي به بهره لازم برسند.
با تمام اين
تفاصيل به طور طبيعي دولتيها ميتوانند در اين رقابت از ساير رقباي خود با
اختلاف چشمگيري جلوتر باشند چه اينكه علاوه بر حضور مستقيم نمايندگان دولت
به واسطه وظايف خود در عرصه اجرايي، امتيازات طرف دولتي نقدتر از ساير
كانديداهاست.
وكيلالدولهها وارد ميدان ميشوند
برخي
نشانهها به خوبي نشاندهنده اين نكته است كه به زودي نمايندگان مجلس طي
يك حركت جمعي از روحاني در انتخابات رياست جمهوري حمايت خواهند كرد.
به
اين ترتيب بخش زيادي از نمايندگان مجلس به صف وكيلالدولهها خواهند
پيوست. در رابطه با نمايندگاني كه وارد اين پروسه خواهند شد، عددهاي مختلف
ذكر ميشود اما برخي از امضاي 180 نماينده مجلس در پاي اين نامه حكايت
ميكنند. اين اتفاق ميتواند تحول مهم در سياست داخلي باشد به گونهاي كه
عملاً مفهوم استقلال قوا با خدشه جدي روبهرو و مفهوم وكيلالدوله به صورت
عيني براي مردم روشن خواهد شد. در كنار اين جنبههاي نظارتي مجلس در حد
تشريفات هم باقي نخواهد ماند و بعد از پيروزي احتمالي حمايتشونده، بده و
بستان محور روابط دولت- مجلس خواهد بود. اين مسئله نتيجهاي جز اين نخواهد
داشت كه فساد و عدمنظارت بر عملكرد دولت كه مهمترین مشكل وضعيت فعلي است
شكل حادتري به خود خواهد گرفت چراكه حمايت يك نماينده جنبه آشكارا خواهد
گرفت، بگذريم از اينكه هم اكنون نيز برخي نمايندهها آشكارا وارد جرگه
وكيلالدولهها شدهاند.
نشانههاي اميد
نبايد از مجلس فعلي به طور كامل نااميد شد و هم اكنون برخي نمايندگان به صورت جدي در پي اصلاح اين مسئله هستند.
روز سهشنبه تعدادي از نمايندگان مجلس نيز طي تذكري خواستار قطع شدن مداخلات دستگاههاي اداري در روند رقابتهاي انتخاباتي شدهاند.
بر
اين اساس سيدمحمدجواد ابطحي نماينده مردم خمينيشهر به اتفاق 45 نفر از
ديگر نمايندگان به رئيسجمهور و وزير كشور لزوم اجراي ماده 68 قانون
انتخابات رياست جمهوري و تبصره 2 آن و ضرورت اقدام عاجل براي جلوگيري از
اقدامات گسترده خلاف قانون در انتخابات رياست جمهوري و دخالت سازمانها و
دستگاههاي دولتي در اقدام عليه نامزدهاي انتخاباتي را متذكر شدند، البته
در اين ميان مشكل جدي اينجاست كه عملاً رئيس مجلس شوراي اسلامي در برخي
موضعگيريهاي انتخاباتي خود به شكل صريح انتقاداتي را متوجه بعضي
كانديداها ميكند كه ميتواند برخي سوءتفاهمها را ايجاد كند. شايد در
صورت مديريت و نظارت جديتر هيئت رئيسه مجلس بر اين مسئله شاهد اين نبوديم
كه اين چنين مجلسي تبديل به ستاد تبلیغات يكي از كانديداها در انتخابات
رياست جمهوري شود.
توجه جدي به ميثاق نمايندگان با مردم
مجلس
به عنوان يكي از اركان كشور رأي جدي در كميسيون مركزي انتخابات و هيئت
اجرايي دارد. بگذريم از اينكه هم اكنون مسئوليت اجراي انتخابات شوراها نيز
به طور كامل بر عهده مجلس شوراي اسلامي قرار دارد.
به غير از اين مجلس
شوراي اسلامي ميتواند با سؤال و استيضاح از وزير كشور به صورت جدي به
تخلفات موجود در روند انتخابات ورود كند. حالا سؤال اينجاست كه با چنين
شرايطي آيا ميتوان به اجراي اين وظيفه از سوي يك مجلس دولتي اميدوار بود.
شايد
وقت اين رسيده است كه شاهد اصلاح جدي اين روند و توجه نمايندگان به ميثاق
انتخاباتي آنها با مردم بود؛ ميثاقي كه در آينده نيز بايد به آن پاسخگو
باشند.