نويسنده: وحید حاجی‌پور
در حالي‌كه فاز 11 پارس جنوبي چشم انتظار شركت توتال مانده است، جكت ساخته شده براي اين فاز كه چند سالي آماده است به حال خود رها شده است.
اواخر كار دولت دهم براي مرزي‌ترين فاز گازي پارس جنوبي كه فاز 11 بود، تصميم گرفته شد كار ساخت جكت اين فاز با يك شركت ايراني آغاز شده تا بيش از گذشته وقت كشي صورت نگيرد. اين جكت ساخته شد ولي وزير نفت تصميم گرفت از نصب آن جلوگيري شود تا مهم‌ترين اقدام براي آغاز حفاري از اين فاز در نطفه خفه شود. فاز 11 مرزي تين فاز گازي است كه در كنار فازهاي قطري‌ها قرار دارد و فرانسوي‌ها و چيني‌ها توسعه آن را معطل تحريم‌ها كرده بودند لذا وقتي كار ساخت جكت فاز 11 آغاز شد، در قرارداد ساخت به عنوان سكوي ديگر فاز 12 معرفي شد تا حساسيت چيني‌ها را در پي نداشته باشد.
اين در حالي است كه يكي از بزرگ‌ترين دستاوردهاي دولت يازدهم بهره‌برداري از 8 فاز پارس جنوبي در اين دوره زماني يعني فاز 12 در دي ماه 93، فازهاي 15 و 16 در اسفندماه 94 و فازهاي 17 تا 21 در فروردين ماه امسال بوده است. هرچند مسئولان و حاميان دولت يازدهم و بخصوص شخص رئيس‌جمهور و وزير نفت تلاش بسياري كردند كه اين اتفاق در جامعه نتيجه عملكرد دولت روحاني در صنعت نفت و گاز و يكي از دستاوردهاي مهم برجام قلمداد گردد اما واقعيت اين است كه دولت قبل نقش زيادي در تكميل اين فازها بخصوص فازهاي 12، 15 و 16 و همچنين 17 و 18 داشت. از سوي ديگر هم برجام نقش مهمي در راه‌اندازي اين 8 فاز پارس جنوبي نداشت زيرا اكثر آنها تا قبل از تاريخ اجرايي شدن برجام يعني 26 دي ماه 94 يا به بهره‌برداري رسيده بودند يا پيشرفت بالاي 90 درصدي داشتند.
اما نكته مهم‌تري كه درباره راه‌اندازي اين فازهاي پارس جنوبي وجود دارد اين است كه بزرگ‌ترين دستاورد دولت روحاني در صنعت نفت و گاز، نتيجه اجرايي شدن یک استراتژي است كه وزارت نفت اين دولت هيچ علاقه‌اي به تداوم آن نداشت و نتيجه مشخص آن هم معطل ماندن توسعه فاز 11 پارس جنوبي است. آن استراتژي هم تكيه بر توان شركت‌هاي داخلي براي توسعه پارس جنوبي و معطل نكردن اين امر به بازگشت شركت‌هاي خارجي بود. اين استراتژي در اوج تحريم‌ها توسط دولت دهم به خوبي اجرايي شد. در همين راستا هم قرارداد توسعه 8 فاز باقي مانده پارس جنوبي با شركت‌هاي داخلي در خردادماه 1389 به امضا رسيد و روند توسعه پارس جنوبي در سال‌هاي پاياني دولت دهم با حضور رستم قاسمي در پست وزير نفت به اوج خود رسيد. بر همين اساس هم در پايان دولت دهم در مردادماه 92، فازهاي 12، 15 و 16 به پيشرفتي حدود 90 درصد و فازهاي 17 و 18 به پيشرفتي حدود 80 درصد رسيدند. ساير فازهاي افتتاح شده در دولت فعلي نيز در مردادماه 92، پيشرفتي حدود 50 تا 60 درصد داشتند.
با توجه به نكات فوق، اتفاقاً مهم‌ترين درس بهره‌برداري از 8 فاز پارس جنوبي در دولت يازدهم اين موضوع است كه شركت‌هاي داخلي توانايي و ظرفيت فراواني براي توسعه صنعت نفت و گاز كشورمان دارند و منطقي نيست توسعه پارس جنوبي معطل بازگشت شركت‌هاي خارجي شود. با اين وجود، متأسفانه زنگنه و همكارانش همچون دوره اصلاحات، علاقه فراواني به بازگشت شركت‌هاي خارجي به پارس جنوبي دارند. به همين دليل هم توسعه فاز 11 پارس جنوبي در ابتداي دولت روحاني به دلايل نامعلومي از شركت پتروپارس گرفته شد و اين پروژه متوقف شد. بعد از آن نيز وزارت نفت پاسخ مثبتي به درخواست شركت‌هاي داخلي براي توسعه اين فاز نداد و نهايتاً هم توسعه اين فاز پارس جنوبي كه مرزي‌ترين فاز اين ميدان عظيم گازي محسوب مي‌شود با امضاي موافقتنامه اصولي (HOA) طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي به ارزش 4 ميليارد و ٨٠٠ ميليون دلار در اواسط آبان ماه 95 به كنسرسيومي به رهبري شركت توتال كه شريك بلندمدت قطري‌ها در برداشت از اين ميدان مشترك گازي است، سپرده شد.
اما برخلاف تصور مسئولان وزارت نفت که فکر مي‌كردند قرارداد اين فاز در مدت كوتاهي نهايي خواهد شد تا توتال «صف‌شكن تحريم‌ها» لقب بگيرد و فضاي ترديد پيرامون ريسك سرمايه‌گذاري در صنعت نفت و گاز ايران شكسته شود، همچنان خبري از نهايي شدن اين قرارداد نيست و همانطور كه پاتريك پويان، مدير ارشد اجرايي شركت توتال در مصاحبه با خبرگزاري رويترز صراحتاً بيان كرد، توتال درباره اين موضوع منتظر تصميم دونالد ترامپ رئيس‌جمهور جديد امريكا درباره تمديد دو دستور اجرايي درباره معلق كردن تحريم‌ها بر ضد ايران است كه رئيس‌جمهور قبلي امريكا گرفته بود.
البته مديران ارشد وزارت نفت در مصاحبه با رسانه‌ها، هر چند وقت يك‌بار خبر جديدي درباره زمان امضاي قرارداد طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبي با شركت توتال را مي‌دهند. به عنوان مثال، چند هفته قبل بود كه علي كاردر، مديرعامل شركت ملي نفت ايران در مصاحبه با يكي از خبرگزاري‌ها خبر از امضاي قرارداد با اين شركت فرانسوي تا پايان فروردين ماه را داده بود اما الان حدود يك هفته از ارديبهشت هم مي‌گذرد و همچنان هيچ خبري از تحقق اين وعده نيست.
در این روز حسینی،خدا را قسم میدهیم به مادرش زهرای اطهر(س) که هرچه زودتر خدا سایه شوم دولت ... وباند اطراف اورا از سر این کشور کوتاه کند. 
