نویسنده: بيژن يانچشمه
تصادفات رانندگي همچنان عامل اصلي مرگ و مير در كشور است كه هر ساله جان بيش از هزاران نفر را می‌گیرد و چند صد هزار نفر مجروح هم برجا مي‌گذارد. هرچند با تلاش‌هاي صورت گرفته ميزان كشته‌ها در سال گذشته به حدود 16 هزار نفر رسيد اما به گفته پليس در تصادفات نوروز تا پنجم فروردين ماه سال جاري بيش از 160 نفر كشته و 3 هزار نفر زخمي شده‌اند. در سال‌هاي اخير هزينه تصادفات بيش از مجموع رشد اقتصادي كشور بوده و در عمل به مثابه دشمني خاموش حاصل توليد ناخالص ملي كشور را بلعيده و مانع مهمي در بهره وري توسعه اقتصادي كشور محسوب مي‌شود. در سالي كه به نام «اقتصاد مقاومتي، اشغال و توليد» نامگذاري شده است اين ميزان خسارت‌هاي جاني و مالي خود بلايي براي اقتصاد مقاومتي است. هزينه‌هاي تحميلي تصادفات را مي‌توان به توليد و اشتغال هدايت كرد و اين در صورتي محقق خواهد شد كه با اصلاح رفتار ترافيكي و عزم ملي همگان به سوي كاهش تصادفات گام برداريم.
درحقيقت مرگ حدود 16 هزار نفر در تصادفات يك سال يعني 16 هزار سرمايه با ارزش كشور ازدست مي‌رود كه اين خود به نوعي ضربه مهلكي به اقتصاد و اشتغال كشور به حساب مي‌آيد.
با مرگ يا مجروح شدن هر فرد در تصادفات خسارت‌هاي مالي سنگيني به خانواده و سيستم درماني وارد مي‌شود و از آنجايي كه بيشتر مصدومان تصادفات يا قطع عضو شده يا دچار ضايعات نخاعي مي‌شوند اين افراد تا آخر عمر نيازمند مراقبت‌هاي ويژه‌اي هستند تا بتوانند به حيات خود ادامه دهند. افزايش مجروحان از يكسو و فشار مضاعف به سيستم درماني و مدد‌كاري اجتماعي از سوي ديگر سبب شده است تا هزينه‌هاي هنگفتي صرف اين افراد شود.
در حقيقت با مرگ يا معلوليت يك فرد كه نان‌آور خانواده است يك خانواده دچار مسائل و مشكلات فراواني مي‌شود. فروپاشي خانواده و تبعات آن هم به تك تك افراد خانواده لطمه مي‌زند كه نمونه‌هاي آن در جامعه ما كم نيست.
طي 5 روز 160 كشته و 3هزار مجروح در تصادفات نوروزي فاصله زماني براي وقوع تصادفات كمتر از چند ثانيه است و بسياري از ما فكر مي‌كنيم حادثه براي ديگران پيش مي‌آيد در صورتي كه نوع رانندگي و جاده‌ها در كشور آبستن حوادث مختلفي است. با كمترين غفلت ناقوس مرگ به صدا در خواهد آمد. در اين زمينه رئيس پليس راه كشور گفته است كه متأسفانه از آغاز تعطيلات نوروزي ۱۶۰ نفر از هموطنان در جاده‌هاي كشور كشته و 3 هزار نفر نيز زخمي شدند.
سرتيپ محمد حسن حميدي در بيرجند دلايل عمده تصادفات در جاده‌هاي صاف و استان‌هاي بياباني كشور را خستگي، خواب‌آلودگي، سرعت و سبقت غيرمجاز ذكر كرد.
به گفته وي علت حوادث رانندگي در جاده‌هاي دو طرفه سرعت و سبقت غيرمجاز است.
وي از اصفهان، فارس و خراسان رضوي به عنوان پرحادثه‌ترين استان‌هاي كشور ياد كرد و گفت: ۶۰ درصد حوادث رانندگي در ۳۰ كيلومتري شهرها رخ داده است. با توجه به مسير طولاني در برخي استان ها، رانندگي در حالت خستگي و خواب آلودگي يكي از عوامل اصلي تصادف است.
رئيس پليس راه كشور علت تصادف در بزرگراه باغچه خراسان رضوي را رعايت نكردن فاصله طولي خودروها عنوان كرد و افزود: با وجود اطلاع رساني از طريق شبكه‌هاي مجازي و رسانه‌ها در مورد شرايط متفاوت جوي در مناطق مختلف كشور، اين حادثه رخ داد.
حميدي به رانندگاني كه قصد سفر به استان‌هايي كه شرايط جوي آن بارندگي و برفي است توصيه كرد با سرعت مجاز رانندگي كنند.
رئيس پليس راه كشور گفت: برخي افراد در جاده‌هاي لغزنده همانند جاده صاف رانندگي مي‌كنند در حالي كه رانندگي در چنين شرايطي از هم متفاوت است.
كاهش 4درصدي فوتي‌هاي نوروزي
همچنين جانشين فرمانده ناجا نيز با اشاره به كاهش حدود 6 درصدي جرائم خشن در كشور طي ايام نوروز تصريح كرد: به‌رغم افزايش حجم سفرهاي نوروزي و شرايط ناپايدار جوي شاهد كاهش 4 درصدي فوتي‌ها و 5 درصدي مجروحان حوادث رانندگي در مرحله اول طرح نوروزي در كشور بوده‌ايم.
سردار «اسكندر مؤمني» نوروز امسال را يكي از امن‌ترين نوروزهاي چند سال اخير عنوان كرد و افزود: از همه دستگاه‌هاي امنيت ساز و خدمت رسان كه در اين ايام همه تلاش خود را به كار بسته‌اند، تقدير و تشكر مي‌كنم.
واژگوني خودروها در صدر تخلفات رانندگي
جانشين فرمانده ناجا ميانگين واژگوني خودرو در حوادث رانندگي در كشور را 40 درصد اعلام كرد و افزود: اين آمار در استان فارس 54 درصد را به خود اختصاص داده است كه اين موضوع مي‌تواند دلايلي همچون سرعت زياد در شرايط نامساعد جوي و همچنين خستگي و خواب آلودگي رانندگان داشته باشد. وي تصريح كرد: در سال‌هاي 84 و 85 با وجود حدود 7 ميليون خودرو در كشور 28 هزار نفر بر اثر سوانح رانندگي جان خود را از دست دادند، اين در حالي است كه در سال 95 و با وجود بيش از 19 ميليون خودرو ميزان كشته‌ها 16 هزار نفر بوده است. وي افزود: بر اساس آمارها پرترددترين استان‌ها مازندران، گيلان، قم، فارس و خراسان رضوي و پرترددترين محورها متعلق به استان‌هاي تهران، كرج و قزوين بوده است. وي با تأكيد بر اينكه رانندگان به هيچ وجه حين خستگي و خواب آلودگي رانندگي نكنند، گفت: انتظار داريم رانندگاني كه در مرحله دوم سفر مي‌روند نسبت به دوره قبل بيشتر قوانين و مقررات را رعايت كنند. از سوي ديگر با توجه به فشردگي دور دوم سفرها، براي اين دور مديريت سفر داشته باشند.
جانشين فرمانده ناجا در خصوص خط قرمزهاي پليس در دور دوم سفرها بيان داشت: مأموران پليس‌راه با تخلفات حادثه‌ساز مانند سرعت و سبقت و انحراف به چپ برخورد مي‌كنند، همچنين در خصوص خستگي و خواب آلودگي نيز خود مردم رعايت كنند.
ضرورت عزم ملي براي كاهش تصادفات
در بحث راه‌هاي كاهش تصادفات جاده‌اي، بايد به چندعامل مهم بپردازيم؛ در درجه اول بايد ببينيم مسئولان تا چه اندازه به وظايف خود به درستي عمل كرده‌اند و با استفاده از اعتبارات دولتي زيرساخت‌هاي لازم را براي ايمن كردن راه‌ها فراهم نموده‌اند. در مرحله بعد از رانندگان و مردم براي به كار بستن قوانين و مقررات مي‌توان انتظار تمكين داشت و اين نكته در اين فرآيند نبايد فراموش شود كه هرگز انگيزه‌اي كه رانندگان را به رعايت قوانين و مقررات وادار مي‌كند، نمي‌تواند اعمال زور و افزايش جريمه‌هاي رانندگي باشد، بلكه فرهنگ‌سازي و كار رسانه‌اي نيز قبل از اين مرحله، بايد مد نظر قرار گيرد. رفتارهاي غلط ترافيكي، رعايت نكردن قوانين و مقررات، خودرو‌هاي بي‌كيفيت و جاده‌هاي حادثه خيز از عمده علل اصلي تصادفات در كشور است كه سالانه ميليارد‌ها تومان خسارت مالي برجا مي‌گذارد كه اين امر با توجه به شرايط ويژه اقتصادي كشور تا حدودي جبران ناپذير است. در حقيقت مي‌توان با يك عزم ملي، پيشگيري و تمهيدات لازم را با رعايت قوانين و مقررات و اصلاح رفتار ترافيكي به كار گرفت تا از ميزان خسارت‌هاي جاني و مالي تصادفات كاست.
اينكه درسال اقتصاد مقاومتي قرار داريم و قرار است به اشتغال و توليد توجه ويژه‌اي صورت بگيرد ضروري است تا نسبت به تصادفات كه بلاي جان اقتصاد مقاومتي است اهتمام ويژه‌اي از سوي آحاد مردم و دولتمردان صورت بگيرد. بايد بازتعريف مجددي از رفتار ترافيكي در كشور صورت گيرد تا از آمار كشته‌ها و مجروحان و ميزان خسارت‌هاي هزاران ميلياردي تصادفات كاسته شود و نوروزهاي آينده ديگر خبر مرگ چند هزار ايراني شيريني تعطيلات را به تلخي تبديل نكند.
