ظاهراً فشارهاي دمشق و مسكو بر آنكارا براي كشاندن نمايندگان مخالفان پاي ميز مذاكرات مؤثر شده و آنها با يك روز تأخير وارد آستانه، پايتخت قزاقستان شدند و همزمان سه كشور اصلي حامي اين مذاكرات طي بيانيهاي بر لزوم تثبيت آتشبس در سوريه تأكيد كردند كه مقامات روسي اهميت آن را ورود رسمي ايران به كشورهاي تضمينكننده آتشبس در سوريه توصيف كردند.
وزارت خارجه قزاقستان روز چهارشنبه از ورود هيئت مخالفان سوري به آستانه، محل مذاكرات سياسي براي حل بحران اين كشور خبر داد. آيدار بيك توماتوف، مدير اداره آسيا و آفريقا در وزارت خارجه قزاقستان روز گذشته اعلام كرد: «هيئت مخالفان مسلح سوريه كه متشكل از هفت نفر از دو جبهه جنوب و شمال سوريه هستند عصر چهارشنبه وارد آستانه شدند و احتمالا مذاكرات آستانه يك روز ديگر تمديد شود.» مخالفان دو روز قبل اعلام كردند در اين مذاكرات شركت نميكنند. آنها دليل عدم حضور خود را «پايبند نبودن دمشق به تعهدات خود» عنوان كردند اما اين دليل مخالفان با واكنش روسيه مواجه شد كه نقش محوري در مذاكرات آستانه را به عهده دارد. در همان روز مقامات روسيه اعلام كردند با همتايان تركي خود در ارتباط هستند تا مخالفان را پاي ميز مذاكرات بنشانند. همچنين بشار جعفري رئيس هيئت دولت سوريه در آستانه با اشاره به اينكه «حاضر نشدن معارضان در مذاكرات نشان ميدهد كه اين گروهها اساساً در نظر خود هيچ استقلالي ندارند»، تأكيد كرد: «تركيه به عنوان طرف ضامن مسئول حضور معارضان در آستانه است.» با تغيير موضع مخالفان به نظر ميرسد فشارهاي روسيه و دولت سوريه بر بزرگترين حامي آنها يعني تركيه مؤثر شده است. در همين حال، «اسامه ابوزايد» نماينده هيئت اعزامي گروهك ارتش آزاد سوريه در مذاكرات آستانه روز چهارشنبه اعلام كرد كه به دلايل كاملاً شخصي استعفا كرده است. ابوزايد در پيامي كه در حساب كاربري توئيتر خود منتشر كرد، نوشت: «من به سران نظامي خود اعلام كرده بودم كه به دلايل شخصي قادر به ادامه كار نيستم. خبرنگاران عزيز، من متأسفم كه هيچ بيانيهاي در اين رابطه منتشر نخواهد شد».
اهميت مذاكرات آستانه در اين است كه پس از پايان نبرد حلب شكل گرفته و بعضي بازيگران اصلي از جمله امريكا و بعضي كشورهاي عربي به حاشيه رانده شدند. تاكنون سه دور مذاكرات با حضور هيئتهايي از ايران، روسيه و تركيه از يك طرف و هيئت دولت و مخالفان از طرف ديگر در پايتخت قزاقستان برگزار شده است. مذاكرات كنوني امروز پايان مييابد. نشستهاي مشورتي در آستانه روز سهشنبه آغاز شد. اين نشستها با حضور هيئت روسيه، سازمان ملل، امريكا، دمشق، تركيه و ايران در حال برگزاري است. هيئت اردن نيز در اين دور از مذاكرات حضور دارد. بنابر گفته مقامات وزارت خارجه كشور ميزبان، در اين مذاكرات، بحثهاي نظامي تكميل خواهد شد كه موضوعي مهم است و گروهها وضعيت و مقرهاي گروههاي تروريستي از جمله داعش، النصره و مخالفان ميانهرو را بررسي خواهند كرد. همچنين وزارت خارجه قزاقستان از سندي درباره آزادسازي زندانيان پرده برداشت كه در دستور كار نشست آستانه است و كشورهاي تضمينكننده به بررسي آن خواهند پرداخت. اما مهمترين دستاوردهاي روز دوم نشست اخير آستانه، توافق سه كشور اصلي برگزاركننده اين مذاكرات بر تقويت آتشبس در سوريه است. بر اساس گزارشهاي منتشر شده از زمان برگزاري نشستهاي آستانه خشونتها در بخشهايي از سوريه به صورت قابل توجهي كاهش پيدا كرده است. خبرگزاري روسي اسپوتنيك گزارش داد كشورهاي ايران، روسيه و تركيه طي بيانيهاي بر پايبندي به تقويت آتشبس در سوريه تأكيد كردند. سه كشور ضامن آتشبس در سوريه، در طول اين نشست ضمن توافق در خصوص تحكيم رژيم ترك مخاصمات، گفتوگوهايي درباره اجراي نظام نظارت سه جانبه بر آتشبس و تنظيم ترتيبات كاري روند آستانه انجام دادند. مطابق توافق بهعمل آمده در اين نشست، اجلاس آتي كارشناسي روند آستانه در تاريخ 29 و 30 فروردين 96 در تهران و دور چهارم كنفرانس آستانه در تاريخ 13 و 14 ارديبهشت 96 در آستانه برگزار خواهد شد. مقامات روسي اهميت بيانيه اخير را ورود رسمي ايران به جمع تضمينكننده آتشبس توصيف كردند.
«الكساندر لاورنتيوف» رئيس هيئت مذاكره كننده روسيه در نشست آستانه روز چهاشنبه اعلام كرد، ايران با امضاي سندي، رسماً به جمع كشورهاي تضمينكننده آتشبس سوريه پيوست. بنا بر گزارش خبرگزاري «تاس»، نماينده روسيه در مذاكرات آستانه تأكيد كرد: «نكته بسيار مهم اين است كه مذاكرات امروز در نهايت به تصميم هيئت ايراني براي امضاي رسمي سندي در خصوص پيوستن به توافق كشورهاي تضمينكننده آتشبس سوريه انجاميد.» از سوي ديگر، رئيس هيئت اعزامي دولت سوريه مذاكرات آستانه را «سازنده» خواند و اعلام كرد كه اين مذاكرات بر توقف خشونتها، مبارزه با تروريسم و تفكيك گروههاي تروريستي از مخالفان سوري متمركز بود. وي گفت: «ما و دوستان روس و ايرانيمان تلاشهاي زيادي براي موفقيت نشستهاي آستانه و رسيدن به نتايج رضايتبخش انجام داديم اما دولت تركيه ميخواهد روند مذاكرات را به چالش بكشاند كه اين به فضل تلاشهاي روسيه و ايران و جديت هيئت دمشق اجرايي نشد.»
حمله تروريستي در دمشق
همزمان كه نشست آستانه در جريان است گروههاي تروريستي با انجام حملات تروريستي در سوريه تلاش كردند اين مذاكرات را تحتالشعاع قرار دهند. رسانههاي سوري روز گذشته گزارش دادند انفجاري در ساختمان موسوم به «كاخ العدلي» در منطقه الحميديه دمشق روي داده و دهها كشته و زخمي بر جاي گذاشته است. بنابر اعلام تلويزيون سوريه انفجار توسط يك عامل انتحاري در داخل ساختمان رخ داده و 25كشته و دهها زخمي برجاي گذاشته است.