معصومه طاهري
حجتالاسلام مهدي احمدي مسئوليت فضاي مجازي و فناوري پژوهشكده امر به معروف و نهي از منكر را به عهده دارد؛ مجموعهاي كه چند سالي است در قم به صورت جدي فعاليت ميكند. حجتالاسلام احمدي از سال 72 وارد حوزه علميه شد و در وادي فرهنگي و نويسندگي 30 مقاله درباره تاريخ اهل بيت، بيوگرافي علماي بزرگ شيعه و چهار كتاب به رشته تحرير درآورده است. وي همچنين در حوزه اجرايي پژوهشكده باقرالعلوم فعاليت دارد و چندين سال در آستان حضرت معصومه مسئوليتهايي همچون مسئوليت كتابخانه حرم مطهر، مدير فرهنگي و هنري و تبليغات و معاونت فرهنگي آستان را به عهده داشت كه در حال حاضر در حرم مطهر حضرت معصومه كارهاي پژوهشي ميكند و عمده فعاليت خود را با عنوان مسئول فضاي مجازي پژوهشگاه امر به معروف و نهي از منكر متمركز نموده است.
كار پژوهشگاه امر به معروف و نهي از منكر چيست؟هدف تغذيه فكري و علمي ستادهاي امر به معروف و نهي منكر كل كشور و تأمين محتواست. پژوهشگاه سه بخش دارد؛ يكي پژوهشهاي بنيادي كه درحال نگارش دانشنامه معروف هستند و سه سال است كار آن شروع شده تا تاريخچه امر به معروف و منكر را بررسي كند. دوم تبارشناسي در اديان و مكاتب ديگر اعم از الهي و غيرالهي تا وضعيت امر به معروف در فضاي فعلي عالم را گردآوري كند و سوم بحثهاي فقهي درباره شيوهها و مراتب و آداب و مصاديق امر به معروف و نهي از منكر. در حال حاضر گروههاي پژوهشي شكل گرفته به موضوعات و مداخل مصوب شده ميپردازند و تا سه سال آينده دانشنامه معروف قابليت انتشار پيدا ميكند. همچنين براي اولين بار تمامي منابع حديثي شيعه با نگاه امر به معروف بازبيني شده و يك جلد كتاب به طور كامل تنظيم گرديده كه تا آخر سال منتشر خواهد.
بخشي از فعاليت پژوهشگاه تبارشناسي امر به معروف و نهي از منكر است. مگر امر به معروف و نهي از منكر در جوامع ديگر هست؟بايد بررسي شود كه در جوامع و مكاتب ديگر بوده است. يك نگاه عام به مسئله وجود دارد به اين معنا كه قانون مكاتب و اديان ديگر دراينباره چيست. ضمانت اجرايي آنها همان امر به معروف و نهي از منكر است. ما ميخواهيم بگوييم اين يك امر عقلي است كه درهمه جا وجود دارد و نظام اروپايي و غيرديني هم معروف خود را دارد كه براي آن ضمانت اجرايي گذاشتهاند. در حكومت اسلامي هم بايد دنبال ضمانت اجرايي باشيم. منظور ما در دانشنامه اين قضيه است. ميخواهيم بگوييم امر به معروف و نهي از منكر تنها يك امر شرعي نيست و عقل هم آن را تأييد ميكند و در مكاتب غيرديني هم مطرح است.
شما تنها در بحث گردآوري فعال هستيد؟نه اينها مقدمه شناخت است كه از آن به بعد كار اصلي شروع ميشود. در بحث نگارش در دانشنامه 70درصد گردآوري و 30 درصد تحليل و ارائه نظريات جديد است. بخش ديگر مجموعه، پژوهشهاي راهبردي است كه براي عموم مردم و گروههاي مختلف است. درحقيقت با اين باور تا زمانيكه معروفها و منكرها در جامعه شناسانده نشود به خوبي نميتوان امربه معروف و نهي از منكر خوبي داشت. لذا تلاش كرديم معروفها و منكرها را معرفي كنيم سپس آسيبهاي هر صنف را شناسايي و احكام و آداب هركدام را ارائه كنيم كه البته درباره آنها از مراجع استفتا دريافت كردهايم. مثلاً براي كسي كه صنف ماهيفروشي كار ميكند تراز اسلامي با روزي حلال و اينكه در شغل او چه چيزي منكر است را آماده كرديم و در اختيار صنف ماهيفروشها قرار داديم. حدود 60 صنف به اين شكل كار شده است. در پژوهشگاه چهار اثر در حوزه فضاي مجازي هم داريم كه شامل احكام و آسيبهاي بازيهاي رايانهاي است تا كساني كه در اين فضا هستند آگاهي پيدا كنند.
درحوزه مكتوب چطور ورود داشتهايد؟نشريه مجموعه «آيينه رشد» است. اين نشريه ويژه مديران با نگاه امر به معروف و نهي از منكر است كه به مديران گوشزد ميكند و يك درس اخلاقي براي آنهاست. اعضاي هيئت علمي نشريه همه افراد شاخصي هستند ازجمله آقاي جواد محدثي، ابراهيمزاده و... كه اكثر مقالات اين نشريه توسط خود اين نويسندگان نوشته ميشود. غير از اين 55 جلد كتاب، مجموعه چاپ كرده است. مثل امر به معروف و نهي از منكر در سيره معصومين، اجتهاد، قرآن و...
در اسلام به امر به معروف خيلي تأكيد شده، ولي با اين وجود كاري از سوي ستاد امر به معروف و نهي از منكر ديده نشده و جامعه هنوز بيمار است چرا؟حقيقت اين است كه ستاد امر به معروف تازه قانوني شده و بعد از سي و اندي سال شكل گرفته تا حركتي در اين رابطه صورت بگيرد. قبلاً ستاد احياي امر به معروف بود وظيفه آن هم تبليغ و ترويج بود، ولي وظايفش جديتر شده است، اما حقيقت اين است كه ما در يك تهاجم و ناتوي عظيم فرهنگي و اعتقادي هستيم. يك هجمه سنگين عليه نظام و اسلام هستيم. به تعبير مقام معظم رهبري در جلسهاي كه در آذربايجان داشتند، جنگ واقعي همين است كه عليه نظام راه افتاده است نبايد از آن غافل باشيم. من معتقدم در حوزه شيوهها جاي كار زياد است كه شيوهها در اين مسئله چيست متأسفانه در سالهاي گذشته به خوبي جانيفتاده بايد به درستي تبيين كنيم چه معروفهايي اولويت كشور هستند و چه منكرهايي مهم و اينكه چه منكرهايي معروف شدهاند. مثلاً رباخواري از منكرهاي بسيار بالا در كشور است اگر ريشه اين حرام جمع شود خيلي از منكرات از بين ميرود چون منكرات طبقهبندي شدهاند يا حوزه فكري و خطر ورود ليبراليسم در جامعه منكر بزرگي است و از آنها غافل شديم. گاهي همين منكرها ميان برخي در جامعه معروف ميشود. تهاجم انديشههاي غيراسلامي بود كه اهل بيت هم با آن مبارزه كردند. بحث منكرسازي يا معروفسازي خيلي مهم است و به نظرم ستاد بايد به آن بپردازد.
اغلب امر به معروف و نهي از منكر را تنها در مقوله حجاب ميدانند نظر شما چيست؟قطعاً بدحجابي و بيحجابي منكر است؛ مخصوصاً اينكه به دنبال زدودن عفت در جامعه باشد بايد حجاب را يك مجموعه بدانيم و نگاه تكبعدي به آن نداشته باشيم مثلاً غيرت هم يك معروف است كه از آن چيزي نميگوييم به نظرم نبايد جزئينگر باشيم.
اولويتهايي كه اهل بيت به آن تأكيد داشتند حجاب هم بوده است؟بله بسيار زياد. چون اگر برطرف نشود نظام خانواده كه اصليترين نظام جامعه است آسيب ميبيند. اين مسئله اولويت بالايي دارد؛ اتفاقاً يكي از مواردي كه دشمن با ما ميجنگد همين است تا بيحيايي در جامعه گسترش پيدا كند.
به نظر شما امر به معروف بين نخبگان چگونه است؟اينكه مسئولان ما چقدر در اين حوزه هستند بستگي دارد كه امر به معروف را چه ميبينيم. بايد معروف را معروفسازي و منكر را منكرسازي كرد و تلاش كنيم تا بيشتر و بهتر شناسانده شوند و بيشتر از همه در ذهن و فكر نخبگان نهادينه گردند. بايد مصاديق آن را به شكل كامل مطرح كرد. پژوهشگاه 300 معروف و منكرهاي قطعي را جداسازي كرده و در سايت پژوهشكده آورده و براي هركدام مقالاتي هم آورده است.
خاطره خاصي هم از دوران خدمت در حرم مطهر داريد؟يكي از مواردي كه حرم همواره با آن روبهرو است ورود توريستهاي خارجي است. تصويري كه از ايران در ذهن اينها ايجاد كردند تصوير بدي است. هم از ناامني در ايران ميترسند و هم از برخورد نامناسب وحشت دارند و از اسلام و مسلمان ترس دارند. وقتي به حرم ميآمدند و اخلاق خوب خادمان را ميديدند خيلي خوشحال ميشدند. دستنوشتههاي آنها را كه ميديدم خوشحال ميشدم كه با ذهنيتي كاملاً تغيير يافته رفته بودند نوشته بودند ايران را طور ديگر ديديم.