فراسوي نگاه کاخ سفيد به يمن

با وجود اينكه حملات هوايي امريكا به مواضعي كه گفته مي‌شود متعلق به القاعده است در يمن تازگي ندارد و اين حملات طي 15سال گذشته بعد از واقعه 11 سپتامبر سال 2001 گاه و بي‌گاه ادامه داشته است، اما اين حملات در چند روز اخير شدت گرفته و ارتش امريكا چه با هواپيما‌هاي بدون سرنشين و چه هواپيما‌هاي جنگي مواضع القاعده را در استان‌هاي ابين، شبوه و بيضا هدف قرار داده‌اند. با توجه به اينكه از زمان تجاوز نظامي عربستان به يمن نزديك به دو سال مي‌گذرد كه در طول اين مدت عربستان  از القاعده براي تحقق اهداف نظامي و سياسي خود استفاده كرده است از اين رو اين سؤال مطرح است كه افزايش حملات هوايي امريكا به مواضع القاعده چه معني و مفهومي مي‌تواند داشته باشد؟ آنچه اين سؤال را با اهميت مي‌سازد اين است كه عربستان تاكنون به دولت ترامپ به عنوان فرصتي براي پيشبرد رويكردهاي نظامي‌گرانه خود در يمن نگاه  و تصور مي‌كرد در اين دوره از حمايت‌هاي بيشتر امريكا برخوردار خواهد شد. بنابر اين بايد ديد كه افزايش حملات امريكا به مواضع القاعده به عنوان يكي از بازوهاي اجرايي عربستان در يمن چگونه با تقويت روابط عربستان و دولت ترامپ قابل جمع است.

هر چند پاسخ اين سؤال‌ها هنوز به‌درستي مشخص نيست اما چارچوب آن از دو حالت خارج نيست؛ اينكه اين حملات با هماهنگي عربستان صورت گرفته و هدف از آن بسترسازي براي ورود بيشتر امريكا به جنگ يمن است كه در پوشش مبارزه با القاعده براي تجزيه جنوب يمن كار شود. آنچه اين احتمال را تقويت مي‌كند اين است كه دونالد ترامپ در تماس تلفني با ملك سلمان پادشاه عربستان لزوم تشكيل منطقه به اصطلاح امن در جنوب يمن را نيز مطرح كرد كه با توجه به تحركات امريكا در محدوده آب‌هاي ساحلي اين كشور احتمال تجزيه را تقويت مي‌كند زيرا اگر هدف اصلي از ايجاد منطقه به اصطلاح امن محافظت از غيرنظاميان در برابر حملات هوايي كشور متخاصم باشد در اين صورت بايد گفت امريكا به‌خصوص در دوره ترامپ نه تنها هيچ محدوديتي براي حملات هوايي عربستان به غيرنظاميان ايجاد نكرده بلكه چه بسا دست اين كشور را براي ارتكاب جنايات بيشتر باز گذاشته است.

اما چارچوب ديگري كه مي‌توان براي افزايش حملات امريكا به مواضع القاعده در يمن در نظر گرفت طرح جديدي است كه پنتاگون براي مبارزه با گروه‌هاي تروريستي تعيين و در آن اعلام كرده است كه حملات امريكا اهدافي فراتر از داعش را در برخواهد گرفت. از اين ديد افزايش اين حملات مي‌تواند نشانه‌اي از اجرايي و عملياتي كردن اين طرح باشد. در اين صورت اين حملات مي‌تواند سرآغازي براي دور جديد اصطكاك در روابط ميان امريكا و عربستان باشد.

تحولات آتي مصاديق بيشتري در تعيين صحت و سقم هر يك از اين احتمالات ارائه خواهد داد اما به نظر مي‌رسد اين احتمال كه افزايش حملات امريكا به مواضعي كه گفته مي‌شود متعلق به القاعده است، مقدمه‌اي براي دخالت بيشتر امريكا در جنگ يمن باشد.