ماجراي اسيدپاشي اصفهان و انگيزههاي چنين جنايتي از يك واقعيت آشكار حكايت داشت؛ واقعيتي كه بنا به تأكيد وزير بهداشت كمبود 40 هزار تخت رواني در كشور و همچنين كنار كشيدن بيمهها از پوشش درمانهاي بيماران مبتلا به اختلالات رواني است. از اين مهمتر اما آمار حدود 25 درصدي شيوع انواع بيماريهاي رواني در جامعه است با وجود اين حالا دكتر سيد حسن قاضيزاده هاشمي به طور رسمي آب پاكي را روي دست حدود 19 ميليون نفر مبتلا به بيماريهاي رواني ريخته و با تأكيد بر كمبود اعتبار براي پرداختن به اين حوزه گفت: نميتوانيم در اين دولت براي سلامت روان كاري كنيم. اين در حالي است كه اجراي گام سوم طرح تحول سلامت و رشد 120 تا 300 درصدي تعرفهها 2 هزار ميليارد اعتبار سلامت را خرج كرد.
هر چند قرار بود بسته بهداشتي طرح تحول سلامت با بسته سلامت روان همراه باشد اما بودجه 200 ميليارد توماني بسته بهداشتي طرح تحول انگار مانع از اين شده است تا با وجود ضرورت اين طرح به ثمر برسد. اين در حالي است كه وزير بهداشت در يادداشتي درباره حادثه اسيد پاشي اصفهان آورده بود «نكتهاي كه گاه از آن غافل ميشويم، مشكلات روحي و رواني موجود در جامعه است. اين مشكلات وجود دارد اما وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي امكانات لازم براي شناسايي و درمان اين افراد را ندارد. ما در سطح كشور ٤٠ هزار تخت رواني كم داريم و بيماراني كه بايد روي اين تختها درمان شوند در سطح جامعه پراكندهاند.» حالا اما آقاي وزير به صراحت ميگويد: بعيد ميدانم تا پايان دورهام بتوانم كمك خاصي در اين زمينه داشته باشم.
وقتي وزير هم از دولت و مجلس نااميد ميشود
بيمهها درباره بيماران رواني نيز مانند ساير بيماران اغلب خود را كنار ميكشند و اين بيماران را در سختترين شرايط تنها ميگذارند. وزير بهداشت با وجود تأكيد بر لزوم اهميت به سلامت روان در جامعه و با تصريح بر اينكه در برخي موارد اين موضوع براي جامعه تهديد محسوب ميشود براي سر و سامان يافتن اين موضوع اظهار اميدواري كرده است اما ميگويد: من از مسير دولت و مجلس خيلي اميدوار نيستم كه اتفاق خاصي براي اداره بيماران مبتلا به اختلالات رواني مزمن بيفتد اميدوارم بيمهها كمك كنند و در عين حال خود مردم در اين زمينه ياريرسان يكديگر باشند.
وزير بهداشت هم بيماران رواني را تنها گذاشت
هاشمي نيز با اشاره به نقش مؤثر بيمهها در ارائه پوشش مناسب در زمينه سلامت روان، حضور بخش خصوصي در اين حوزه را به پوشش حمايتي بيمه منوط ميداند؛ امري كه موجب ميشود تا بخش خصوصي براي ارائه خدمت به اين گروه از بيماران تشويق شود. بنا به تأكيد سكاندار وزارتخانه متولي سلامت، اين حوزه محتاج كمك است؛ چراكه بيمار رواني گاهي يك فاميل را گرفتار ميكند و اين در حالي است كه اكثر مبتلايان جوان هستند و 50 تا حدود 70 سال زندگي جمعي را به نابودي ميكشانند و بايد دولت و حاكميت در اين راستا كمك كنند. با وجود اين اما خود وزير هم به صراحت اعلام ميكند كه در دوره وزارتش نميتواند در اين زمينه كاري انجام دهد زيرا بيمهها به اين بيماران كه ميرسند، حمايتي ندارند و بعد از 11 روز بستري آنها را تحت پوشش قرار نميدهند و بايد از ساير اعتبارات براي آنها هزينه كرد.
اعتبارات كليدي كه براي اين قفل ساخته نشده
هاشمي درباره چرايي انفعالش در خصوص سلامت روان جامعه تصريح ميكند: واقعيت اين است كه در مورد سلامت روان حرف ميزنيم، اما هنوز اقدام عملي در اين خصوص وجود ندارد و بخشي از آن هم مربوط به فضاي عمومي جامعه ميشود كه در اختيار ما نيست. به باور وزير بهداشت شوراهاي متعددي در حوزه فرهنگ مسئوليت دارند؛ نهادهايي كه متأسفانه تعدادشان زياد است، اما خروجي مناسبي ندارند. وي منتقد برخي تريبونهاست و ميگويد: تريبونهايي وجود دارند كه بهتر است اگر در خصوص سلامت روان پيشگيري نميكنند، توليد بيماري نيز نكنند. به گفته وزير بهداشت سازمان نظام روانشناسي و روانشناسان باليني ميتوانند در تأمين سلامت روان كمك كنند اما اين طرح مستلزم هزينه است. وي تأكيد ميكند: بايد خدمات سلامت روان در قالب بيمهها ارائه شود، شهرداريها در شهرهايي مثل تهران، اصفهان، شيراز، تبريز و مشهد ممكن است كمك كنند ولي بيماران رواني در كل كشور و معمولاً از خانوادههاي فقير و كمدرآمد هستند. در شهرهاي كوچك شاهد بيماراني هستيم كه مشكلات رواني آنها براي تمام اقوامشان دردسر ايجاد كرده است در حالي كه آن بيمار مقصر نيست. به گفته هاشمي بايد براي اين موضوع فكري اساسي كرد، اين برنامهها و طرحها نياز به اعتبارات درازمدت دارد. حالا بيماران رواني ميمانند و هزينههاي بالايي كه خيلي وقتها آنها و خانوادههايشان را از درمان بيماري منصرف ميكند، چراكه اعتبارات طرح تحول همه در حوزه درمان و البته واقعي كردن تعرفههاي پزشكي هزينه شده و چيزي براي بيماران رواني كه به قول وزير اغلب از خانوادههاي فقير هم هستند، باقي نمانده است.