جوان‌آنلاين: بعد از مذاکرات نیویورک که به هر حال گفته می شود تفاهم ها،
توافق هائی از جنس فنی یا سیاسی و در حد جزئیات و یا کلیات و یا دستیابی به
ادراکات مشترک در مسیر توافق جامع هسته ای داشته است، یک چهره برجسته از رویدادها
و تحولات در محیط داخلی امریکا، فعال شدن بی سابقه لابی های صهیونیستی به منظور
تضعیف احتمال توافق است.
در این زمینه، استارت این حرکت در کنگره زده شد، جائی که
برخی نمایندگان تندرو و وابسته به لابی، به اوباما در خصوص هر گونه توافق با ایران
که زیرساخت هسته ای این کشور را پایدار نگهدارد، هشدار داده و تهدید کردند طرحی را
که پیش از تمدید توافق ژنو برای «الزام دولت به تصویب توافق جامع در کنگره ظرف مدت
3 روز بعد از انعقاد آن» مطرح کرده بودند، به صورت جدی پیگیری خواهند کرد.
گام های بعدی در ادامه همین مسیر را کانون های فکری و
اندیشکده های لابی به عمل آورده اند و رسانه های تحت مدیریت آنها از جمله واشنگتن
پست، نیویورک تایمز، بلومبرگ و ... نیز پیام سازیهای معطوف به این مساله را به
انجام رسانده اند. گزارش اخیر نشریه آتلانتیک نیز در همین راستا می باشد. نشریه آتلانتیک
آمریکا در مقاله‌ای با اشاره به مذاکرات هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی، بر
مقوله مقاومت ایران در برابر خواسته های امریکا تمرکز نموده و با بزرگ نمائی
توافقات وین و پیشرفت های حاصله در روند تدوین توافق جامع، مدعی شده است که ایران
نهایتاً برتری بر امریکا یافته است. این نشریه با تحقیر نتایج دیپلماسی هسته ای
امریکا و بزرگ نمائی دستاوردهای دیپلماسی هسته ای ایران، مدعی شده است که امریکا
نتوانسته در مذاکرات هسته ای منافع ملی امریکا را تامین کند.
اگر محتوای این گزارش و محورهای پیگیری شده در آن را مدنظر
قرار دهیم، دو مساله مهم را می توان در حاشیه و متن آن ملاحظه کرد:
اولاً، این نشریه و مقاله هسته ای اخیر آن به دنبال دادن
ملزم کردن امریکا به ادامه مطالبات حداکثری از ایران در مسیر توافق جامع است؛
مطالباتی که از ابتدا در نقطه ای بسیار غیرواقع گرایانه قرار گرفت و به دلیل تمایل
به تبدیل کردن بازی هسته ای به برد-باخت، سبب شد مذاکرات در چند مرحله متوقف و حتی
احتمال برهم خوردن آن جدی شود. مذاکرات وین 4 نمونه ای بارز در این زمینه بود. به
همین دلیل، این مطالبات با شیبی ملایم به سمت تعدیل حرکت کرده و نهایتاً ایران نیز
توانسته است ضمن پذیرش برخی از نگرانیهای غرب، راهکارهای فنی معقولی را برای رفع
آنها ارائه کند.
اینکه امریکا از
سیاست تعطیلی تاسیسات فردو، تعطیلی رآکتور آب سنگین اراک، تبدیل آب سنگین به آب
سبک، تقلیل تعداد سانتریفیوژهای ایران به 1500 سو و ... به تدریج عبور کرده و
گزینه های دیگری را مطرح کرده است، از نظر این منبع وابسته به لابی، نشان های
پیروزی ایران در مذاکرات تلقی شده است. از این روی، تکیه این منبع اینست که امریکا
باید شیب تعدیل مطالبات خود را متوقف کند و بر خواسته های خود بیفزاید. نتیجه این
پیشنهاد، به خطر انداختن توازنی است که احتمالاً میانم ایران و گروه 1+5 در برخی
عرصه ها و محورهای توافق جامع پدید آمده است. بنابراین، هدف آتلانتیک از برجسته
کردن تحولات صورت گرفته در مذاکرات و تبدیل شدن برخی زیاده خواهی های امریکا با
محورهای مورد تفاهم ایران و 1+5، تضعیف احتمال توافق بر سر مسائل اصلی است.
ثانیاً، این مقاله رویکرد اغفال ایران را نیز از نظر دور
نداشته است. این مقاله درصدد است تا نتایج تفاهم ها، درک مشترک ها یا توافق های
احتمالی که گفته می شود تا 65 درصد متن توافق جامع (به تعبیر دکتر عراقچی) یا 95
درصد (تعبیر وزیر خارجه روسیه) را تشکیل می دهند، برای ایران به عنوان یک پیروزی
به نظر آید. به طوری که دیپلماسی ایران با سرمستی از این پیروزی ها، موارد به دست
آمده را نهایت آن چیزی بداند که قابل دستیابی بوده است. این در حالیست که هنوز
بسیاری از خواسته ها و مطالبات ایران که حول محور «صیانت از حقوق هسته ای، لغو
تحریم ها و رفع متوازن نگرانیهای غرب در یک چارچوب اعتمادساز و منطبق با موازین
بین المللی» است، تامین نشده است.
بنابراین، انتقادهای تند از دولت اوباما به این
عنوان که مثلاً از بسیاری مواضع خود علیه برنامه هسته ای ایران کوتاه آمده است، به
معنای پیروزی یا تحقق خواسته های ایران نیست. واقعیت این است که اساساً امریکائیها
از همان ابتدای طرح مطالبات حداکثری نیز از این مطالبات به عنوان ابزاری برای
دستیابی به مطالبات اصلی خود استفاده کردند. رهبری معظم نظام با تعبیر اینکه «به
مرگ می گیرند تا به تب راضی شویم» به خوبی تفکیک میان برآوردهای اصلی از مطالبات
ابزاری اولیه آنها را روشن فرمودند. اگر مساله ای به نام «برچیدن» برنامه هسته ای
ایران موضوعیت داشت، اساساً توافقی به نام ژنو نیز تحقق نمی یافت. ایران توافق را
با شرط حفظ برنامه هسته ای خود در چارچوب موازین بین المللی دنبال کرده و از این
رو همواره «حق داشتن برنامه هسته ای همانند سایر اعضای ان.پی.تی.» را نیز یادآور شده
است.
در هر حال، پیداست که در محیط فکری و رسانه ای امریکا،
منابع وابسته به لابی صهیونیستی به شدت فعال شده اند تا امکان تحقق توافق جامع ظرف
52 روز باقیمانده را تضعیف کنند. سر خط این حرکت را نتانیاهو در نشست مجمع عمومی
ملل متحد به آنها داده است و برخی وزرای اطلاعاتی و امنیتی این رژیم نیز طی روزهای
گذشته تاکید کرده اند توافقی که برنامه هسته ای ایران را متوقف یا به شدت تضعیف
نکند، مورد تائید آنها نخواهد بود! در هر حال، تلاش آنها اعمال فشار بر دولت برای
بازگشت به روند زیاده خواهی قبلی است. البته نباید تصور شود که این زیاده خواهی
تنها در گذشته وجود داشته و الان تیم مذاکراتی امریکا مواضع معقول و ملایمی را
دنبال می کند. بلکه به عکس، حتی اگر 95 درصد توافق جامع نیز طبق گفته وزیر خارجه
روسیه به اتمام رسیده باشد، همچنان دو مساله حیاتی برای ایران باقیمانده است: لغو
تحریم ها و ظرفیت غنی سازی ایران در دوره اجرای این توافق چندین ساله.
البته اظهاراتی که منابع رسانه ای امریکا به نقل مقامات
امریکائی در مورد هر دو موضوع مذکور نیز منعکس کرده اند، از نوعی قبول امکان لغو
تحریم ها و همچنین امکان حفظ ماشین هائی بیشتر توسط ایران برای غنی سازی زیر 5
درصد حکایت دارد. اما هنوز هم این مسائل با آنچه ایران به درستی و بر اساس منطق
«نیاز عملی» و همچنین «لغو کامل تحریم ها» در توافق ژنو درنظر دارد، فاصله زیادی
داشته است. از این رو، همچنان لزوم پافشاری بر حقوق حقه کشور و الزامات و تضمین
های غرب برای لغو همه تحریم های یکجانبه و چندجانبه باید محور فعالیت دیپلماسی
هسته ای کشور باشد. مذاکراتی که کمتر از دو هفته دیگر برگزار خواهد شد، مصاف ایران
و غرب برای ادامه تلاش در قالب تبادل مواضع و در راستای رسیدن به تفاهم و احتمالاً
توافق در جزئیات فنی و رویکردهای کلی خواهد بود.
صهیونیست ها از هر طریق که شده، می خواهند برنامه هسته ای ایران همچنان در مسیر غیرعادی باقی بماند تا آنها بتوانند با پروژه "ایران هراسی" به جنایات خود در منطقه و در حق ملت مظلوم فلسطین سرپوش بگذارند. 
