جوان آنلاين: پس از توافق جدید میان ایران و گروه 1+5 که گاه به عنوان زنگ تنفسی برای 17 روز مذاکره نفس گیر در وین 6 قلمداد می شود، جناح های تندرو امریکا که عمدتاً در میان جمهوریخواهان و وابسته به لابی های صهیونیستی فعال هستند، تلاش کرده اند با برچسب «برد-برد برای ایران»، بیش از آنکه به خود این توافق و پیامدهای 4 ماهه آن بپردازند، مذاکرات مربوط به توافق جامع بلکه محتوا و خروجی های نهائی این مذاکرات را مدیریت کنند.
پیام هائی از این دست که القای کسب امتیازهای بزرگ و بیشتر برای ایران در مقایسه با امریکا را در دستورکار دارد، به دنبال ایجاد نوعی اغفال راهبردی در فضای تصمیم گیری و دستگاه محاسباتی ایران و همچنین امریکا است: انحراف در دستگاه محاسباتی ایران بدین لحاظ که ادامه تعلیق ها (و نه لغو تحریم ها) و دسترسی قطره چکانی به درآمدهای نفتی مسدود شده را معیارهای اصلی امتیازگیری برای ایران قرار دهد و در نتیجه، کفایت گرفتن این قبیل موارد را پدید آورد.
رضایت مندی در این زمینه در میان مردم ایران یا نخبگان ایرانی، موجب می شود که فشارهای داخلی بر سیاست خارجی (که در خلال مذاکرات می تواند برای اصرار بر مواضع و مطالبه آستانه های بالا از حقوق مسلم هسته ای و اقتصادی ایران مورد استناد قرار گیرد) کاهش یافته و سطح مطالبات ایران کاهش یافته و تعدیل گردد. تغییر دستگاه محاسباتی امریکا نیز بدین معناست که دولت با افزایش دادن خواسته های خود، ایران را در وضعیت انتخاب میان «اکتفا به حداقل ها در برابر انصراف از حوزه های حساس برنامه هسته ای» و یا «ترک مذاکرات و تحمل فشارهای اقتصادی بیشتر» قرار دهد. از همین روست که در اشارات اعضای مختلف نهاد قانونگذاری و رسانه های وابسته به آنها، مدام بر «تهدید به افزایش تحریم ها» تکیه شده است. ارائه طرح های جدید در مجلس سنا و نمایندگان علیه دولت اوباما و مشتمل بر اعمال فشار بیشتر بر ایران یا قراردادن معیارهای فنی برای یک توافق «خوب» به تعبیر این نهادهای امریکائی، دقیقاً در همین راستا قابل تعبیر و تحلیل است.
در این زمینه، پیام های مختلف با تاکتیک های گوناگون خبری منتقل و منعکس شده که جامعه ایرانی مخاطب اصلی آن بوده اند. در واقع، برای تحقق اهداف فوق، از پیام های مختلفی استفاده شده است که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· انتقاد از دولت اوباما به خاطر موافقت با توافق جدید و تمدید 4 ماهه با این مضمون که ایران باید طی همین مدت باقیمانده از توافق موقت، با خواسته های امریکا کنار می آمد یا گزینه های تنبیهی علیه آن بکارگیری می شد؛
· اینکه تمدید فقط همین یکبار بوده و نباید دوباره تمدیدی به نفع ایران صورت بگیرد؛
· اینکه امریکا با تمدید 4 ماهه مشتمل بر حفظ غنی سازی اندک و همچنین فراهم کردن امکان دسترسی به بخشی از درآمدهای مسدود شده، به ایران امتیاز داده است؛
· اینکه امریکا در مذاکرات مربوط به توافق جامع، در موقعیت ضعف قرار داشته و ایران، دست بالا را دارد؛
· اینکه امریکا در حالی به مذاکره می پردازد که ایران همچنان غنی سازی خود را حفظ کرده و به جای کاهش، خواستار افزایش تعداد سانترفیوژهای خود است؛
البته بخش های زیادی از آنچه تندروهای امریکا به عنوان دستاوردهای توافق جدید و امتیازهای ایران از ناحیه آن القا می کنند، ساختگی و بزرگ نمائی است. زیرا با ملاحظه اسناد مختلفی که کاخ سفید و وزارت خارجه امریکا طی چند روز اخیر در مورد شرح توافق و همچنین دستورکار مذاکرات آینده منتشر کرده اند، پیداست که این امتیازهای در چنان سطحی نیست. البته یک زوایه دیگر هم برای تحلیل این برداشت تندروهای امریکائی وجود دارد و آن هم اینست که چون دادن هرگونه امکان به ایران از سوی امریکا در رابطه با صنعت هسته ای و همچنین کاهش تحریم ها را نادرست می دانند، همینکه ادامه 4 ماه تعلیق تحریم ها همراه با دسترسی به کمتر از 3 درصد از درآمدهای مسدود شده نفتی را نیز امتیازی می دانند که نمی بایست به ایران داده می شد.
واشنگتن پست با پوشش دادن به بخش مهمی از پیام های فوق و القای نوعی پیروزی بزرگ برای ایران در توافق جدید، درصدد است تا نوعی اغفال و رضایت مندی را در طیف های مختلف جامعه ایران ایجاد کند و حتی این امر در خصوص محافل موثر بر مذاکرات هسته ای نیز صادق است.
از سوی دیگر، بخشی از این پیام ها با هدف تشدید فشارها بر دولت اوباما و بلکه توجیه فشارهای آن دولت بر دیپلماسی هسته ای ایران است تا به نوعی نشان دهند که امریکا در دادن امتیاز از هر نوع به ایران در توافق جامع، محدودیت های زیادی داشته و ریسک بالائی خواهد داشت. در نتیجه، هم امریکا باید فشار بیشتری وارد کند و هم ایران باید برای کسب توافق، نقطه احتمال توافق را در سمتی که نزدیک به مواضع امریکا است، قرار دهد. به عنوان نمونه، واشنگتن پست به نقل خانم شرمن، مذاکره کننده ارشد امریکا در مذاکرات هسته ای، اشعار داشته که «آمریکا در مذاکره با ایران در موضع ضعف قرار گرفته است». این اظهارات از سوی وی که نزدیکی با حزب جمهوریخواه دارد به معنای دادن چراغ سبز برای انتقاد کردن سازمان یافته از دولت است تا دولت در مذاکرات آتی، با استناد به همین فشارها ایران را به تعدیل مواضع خود و نزدیک شدن به خواسته های امریکا ترغیب کند. به نقل از خبرگزاری فارس، این روزنامه در گزارشی نوشته است که "به جای قرار دادن ایران در مرز سقوط اقتصادی، هم‌اکنون در حال مذاکره با ایرانی هستیم که اخیرا ۲درصد رشد اقتصادی داشته است و به این به معنای بهبود شرایط در ایران است".
در واقع، اصلی ترین معنائی که می توان به این گونه تلاش ها داد، تغییر محاسبات ایران است: هم از طریق ایجاد رضایت مندی به توافق جدید و اکتفا به خواسته های حداقلی در توافق جامع؛ و هم ایجاد فشارهای مختلف بر دولت برای کسب امتیازهای بیشتر از ایران و نهایتاً القای اینکه سخت گیری تنها سازوکار کوتاه آوردن ایران از مواضعی است که طی مدت 17 روز مذاکره، مانع از توافق حول آنها گردید.
به نظر می رسد که اصلی ترین خواسته این جناح، منصرف کردن ایران از افزایش تعداد سانتریفیوژها بر مبنای نیاز عملی به 190 هزار سو است. گفتنی است که امریکا در مذاکرات وین 6 تنها با حفظ تعداد 4 هزار سانتریفیوژ نسل اول برای ایران موافقت کرد و نهایتاً با ارائه طرح پلکانی، امکان افزایش آن میزان متناسب با نیازهای آینده برنامه برق هسته ای ایران را به تصمیم گیری های بعدی موکول نمود؛ تصمیم گیریای که آستانه نهائی و زمان آن نامشخص بوده و به مذاکرات و توافق بعدی نیاز خواهد داشت. البته ظاهراً ایران قبول این طرح را به مشخص کردن حد نهائی 190 هزار سو در متن توافق جامع مشروط کرده که مورد پذیرش طرف امریکائی قرار نگرفته است.
نتانیاهو و لابی های صیهونیست دنباله روی سیاست های این مردک "فقط می خواستند"مطمئن شوند"که ایران" در
