سوال شاه کلیدی است که قفل حقایق را برای آدمی می گشاید و رشد و پیشرفت علمی بشر مرهون همین حس کنجکاوی و سوالات بی پایان او است. در این میان مباحث ماورایی و آنچه به تجربه و حس در نمی آید بیشترین سوالات را در ذهن جستجوگر انسان ایجاد کرده است. از این رو پاسخ برخی از این سوالات مبتلابه از لسان آیت الله جوادی آملی بیان می شود.
با توجه به رحمان و رحیم بودن خدا، چرا عده‌ای به مرگ ناگهانی گرفتار می‌شوند؟
خدای سبحان رحمان، رحیم و ارحم‌الراحمین است، اما در مورد مرگ ناگهانی باید گفت که این مرگ برای مؤمن رحمت است، یعنی مؤمن که همه حقوق الهی را ادا کرده و حقوق مردم را هم پرداخته است نه دینی از خدا بر عهده اوست و نه دینی از مردم، وصیت‌نامه خود را نوشته و تکلیف پس از مرگ خود را مشخص کرده است، با مرگ راحت می‌شود؛ بی‌آنکه در پایان عمر ناراحتی، درد و سختی بیماری و بیمارستان را متحمل شود، از این رو در روایات آمده است که مرگ ناگهانی برای مؤمن، رحمت و برکت است و به صورت مستقیم از دنیا به باغی از باغ‌های بهشتی منتقل می‌شود ولی اشخاصی که آمادگی ندارند با مشکل مواجه می‌شوند.
در روایات ما به فکر مرگ و آمادگی همیشگی برای مرگ بسیار سفارش شده است. وجود مقدس امیرالمؤمنان (ع) همه شب‌ها پس از نماز عشاء با صدای بلند به طوری که همه بشنوند، می‌فرمود:تجهزوا رحمکم الله فقد نودی فیکم بالرحیل آماده باشید و بارها را ببندید؛ یعنی انسان همیشه باید آماده باشد چون مسافر است.
روشن است که مرگ برای مؤمن شیرین است و مؤمن از مرگ استقبال می‌کند ولی در برخی روایات آمده است که همه عذاب قبر دارند، حتی در مورد فاطمه بنت اسد نقل شده که وقتی از دنیا رفت، رسول اکرم (ص) پیراهن خود را بر وی پوشاند و در قبرش خوابید تا فشار قبر او را نیازارد. در این مورد توضیح دهید؟
فشار قبر نوعی عذاب است. مؤمن ناب و محض، عذاب قبر هم ندارد. اگر مؤمن به بعضی گناهان آلوده بود، ممکن است در حال احتضار کمی مشکل داشته باشد یا در قبر اندکی سختی ببیند تا پاک شود ولی اگر مؤمنی ایمان ناب داشت، در حال احتضار یا قبر، هیچ عذابی نمی‌بیند. بعضی امور دنیایی نیز رنج است، نه عذاب؛ مانند رنج پیری و بیماری که لازمه حیات طبیعی است.
خوابیدن پیامبر اکرم (ص) در قبر فاطمه بنت اسد یا پوشاندن پیراهن خود بر وی نیز وسیله راحت‌تر بودن او در قبر است. او در باغی از باغ‌های بهشت آرمیده است؛ باغی که با آن حرکت پیامبر اکرم شکوفاتر و آراسته‌تر می‌شود، البته احساس غربت، تنهایی و وحشت در آستانه رحلت از دنیا و ورود به آخرت وجود دارد ولی در روایات آمده است که هنگام احتضار مؤمن، ائمه حضور می‌یابند و مؤمن با دیدن آنها چنان شادمان می‌شود که با آغوش باز از مرگ استقبال می‌کند، پس در این زمینه باید به دو نکته توجه داشت:
1. ترس از عذاب قبر و احتضار موجب نجات انسان است.
2. عذاب قبر و احتضار برای گروه خاصی وجود دارد، نه همه مؤمنان.
