بامداد روز چهارشنبه( عصر سه شنبه به وقت ونزوئلا) «نيكولاس مادرو»، معاون رئيسجمهوري ونزوئلا در صفحه تلويزيون ملي اين كشور ظاهر شد و با چشماني اشكآلود اعلام كرد كه هوگو چاوز، پس از يك مبارزه طولاني دو ساله با بيماري سرطان، درگذشته است.
مادرو در سخناني كه به صورت مستقيم از بيمارستان نظامي كاراكاس پخش ميشد، گفت: «ما اطلاعات بسيار غمانگيز و دردناكي دريافت كرديم و آن اين است كه هوگو چاوز، امروز پنجم مارس در ساعت چهار و بيست و پنج دقيقه بعدازظهر درگذشت.» در همين حال مقامات در اطراف مادرو، شعار ميدادند: «زنده باد چاوز».
چندساعت قبل از مرگ چاوز، معاون رئيسجمهوري ونزوئلا، تأكيد كرده بود كه روزي از نظر علمي ثابت خواهد شد كه رهبر سوسياليسم توسط دشمنان امپرياليستي، به سرطان مبتلا شده است. مادرو گفت: « ما هيچ شكي نداريم كه فرمانده چاوز با اين بيماري مورد حمله قرار گرفته است.» وي خاطرنشان كرد: «دشمنان قديمي سرزمين ما همواره به دنبال راهي براي ضربه زدن به سلامتي او بودند.» رئيسجمهوري فقيد ونزوئلا پيشتر قبل از درگذشتش گفته بود: اين بسيار عجيب است كه من و رهبران آرژانتين، برزيل و پاراگوئه با سرطان دست به گريبانيم.
فيدل كاسترو، رهبر انقلاب كوبا در مصاحبهاي خبري در رابطه با علت مرگ هوگو چاوز، رئيسجمهور گفت: «به نظر چاوز اصلاً بعيد نبود كه سرطان وي به علت نوعي ويروس باشد كه توسط غربيها وارد بدن او شده. او همچنين ميگفت كه غربيها به اندازه كافي از تكنولوژيهاي پيشرفته برخوردار هستند كه بتوانند از آن طريق موجبات مرگ من را فراهم كنند.»
كاسترو در آخر اعلام كرد: «اين امكان وجود دارد كه سخنان چاوز درست باشد، زيرا او همچون من داراي افكار ضدامپرياليستي بود.»
در ۱۸ ماه فوريه، هوگو چاوز رهبر ۵۸ ساله ونزوئلا، از كوبا به كاراكاس بازگشت. وي در طول دو سال گذشته چهار بار در كوبا تحت عمل جراحي قرار گرفت، اما در ماه مارس ۲۰۱۲، چاوز، پرتودرماني را در كوبا شروع كرد. او پيش از اين تاريخ يعني در فوريه ۲۰۱۲، تحت عمل جراحي براي برداشتن دومين تومور در ناحيه لگن قرار گرفت. اولين تومور چاوز كه به اندازه يك توپ بيسبال بود، در ژوئن ۲۰۱۱ برداشته شد و از آن زمان شيمي درماني وي آغاز شد.
چاوز در ۲۸ جولاي سال ۱۹۵۴ در شهر سابانتا در ايالت باريناس ونزوئلا در خانوادهاي فقير به دنيا آمد. او در سال ۱۹۷۵ از دانشگاه علوم نظامي ونزوئلا فارغالتحصيل و در سال ۱۹۷۷، درگير جنبشهاي انقلابي در درون نيروهاي مسلح شد.
در سال ۱۹۹۲، او تلاش كرد كه رهبري يك كودتا را به دست بگيرد و دولت «كارلوس آندرس پرز» را سرنگون كند، اما در اين اقدام خود شكست خورد و به مدت دو سال زندان شد. با وجود اينكه چاوز در اين اقدام شكست خورد، ولي اين حادثه، منجر به وارد شدن چاوز در فعاليتهاي سياسي شد.
چاوز با سفر به سراسر كشور و انجام سخنراني در ميان مردم عمدتاً فقير كشورش به شدت محبوبيت پيدا كرد و در انتخابات رياست جمهوري سال ۱۹۹۸، با اكثريت آرا به پيروزي رسيد، او همچنين در انتخابات رياست جمهوري در سال ۲۰۰۰ و ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲، به پيروزي رسيد. در سال ۲۰۰۲ يك گروه از مخالفان هوگو چاوز كه شامل مخالفان سياسي و نيروهاي مورد حمايت امريكا ميشدند، عليه چاوز كودتا كردند. او در اين كودتا بازداشت شد و به يك پايگاه نظامي در جزيره كارائيب فرستاده شد، اما تظاهرات گسترده مردم در خيابانها، باعث شد بخشهايي از نيروهاي نظامي كه همچنان به چاوز وفادار بودند، وارد نبرد با كودتاچيان شدند و در نهايت كودتا كمتر از دو روز دوام داشت و منجر به بازگشت وي به قدرت شد.
عزاداري مردم ونزوئلا
به دنبال اعلام خبر درگذشت چاوز بسياري از مردم كار خود را رها كرده و به خانههايشان رفتند و فروشگاهها و دفاتر زودهنگام بسته شدند و بينظمي در خيابانهاي كاراكاس ايجاد شد.
خودروها و اتوبوسها خيابانها را بستند و تنها موتوسيكلتها از آنها ميتوانستند عبور كنند. اين وضعيت باعث شد تا دهها مأمور پليس مازاد نيز به مركز شهر كاراكاس بيايند تا به هدايت ترافيك و نظارت بر خيابانها كمك كنند.
همچنين هزاران تن از مردم عزادار ونزوئلا به خيابانهاي مركز شهر كاراكاس آمده و در عزاي رئيسجمهوري محبوبشان گريستند و همديگر را در آغوش گرفتند و شعارهايي در حمايت از وي سردادند. دستههاي عزادار زنان در حالي كه اشك بر صورتشان جاري بود در نزديكي كاخ رياست جمهوري ميرافلورس همديگر را در آغوش گرفته و به پهناي صورت اشك ميريختند. برخي از آنها تيشرتهايي به تن داشتند كه اين شعار روي آن نوشته شده بود: "فرمانده به پيش برو!»
در همان نزديكي نيز گروههاي عزادار مردان با صورتهاي گرفته و غمگين دستهاي خود را در هوا بالا برده و شعار ميدادند: «زنده باد چاوز! زنده باد چاويسم!»
در پي درگذشت چاوز در ونزوئلا، هفت روز عزاي عمومي اعلام شده و قرار است پيكر چاوز روز جمعه به خاك سپرده شود.
اعلام وفاداري ارتش به انقلاب
در پي درگذشت چاوز، نيروهاي ارتش اين كشور براي حفاظت از آرامش و امنيت مردم در خيابانهاي كاراكاس -پايتخت- و ديگر شهرهاي آن مستقر شد. ژنرال ديهگو مولرو، وزير دفاع اين كشور امريكاي جنوبي بامداد چهارشنبه تأكيد كرد كه ارتش به حمايت و وفاداري خود به دولت براي پاسداري از ميراث انقلابي هوگو چاوز پايبند است. مولرو گفت: آقاي نيكولاس مادرو معاون رئيسجمهوري، آقاي ديوسدادو كابيو رئيس مجلس ملي و همه نهادهاي قانوني حاكم بر ونزوئلا از شما ميخواهم روي حمايت نيروهاي مسلح كه متعلق به مردم و براي مردم هستند، حساب كنيد.
وي با تأكيد بر اينكه ارتش به تعهد خود براي ايفاي وظايفش در قانون اساسي در شرايط حساس و دشوار كنوني كشور عمل خواهد كرد، افزود: ما در درد همه مردم ونزوئلا خود را شريك ميدانيم و يك بار ديگر همگان را به وحدت، آرامش و درك متقابل فرا ميخوانيم.
اخراج دو وابسته نظامي امريكا
ساعتي پيش از اعلام رسمي خبر درگذشت چاوز، الياس خائوا، وزير امور خارجه ونزوئلا اعلام كرد كه ديويد دل موناكوو دويل كاستل وابستگان نظامي امريكا به عنوان عنصر نامطلوب شناخته شدهاند و بايد خاك ونزوئلا را ظرف ۲۴ ساعت آينده ترك كنند. خبرگزاري ونزوئلا گفت كه نظاميان امريكايي به دليل تماس با نظاميان فعال در ونزوئلا براي ارائه طرحهايي به نيروهاي مسلح ملي بوليواري به منظور ايجاد بيثباتي اخراج شدهاند.
ابراز همدردي رهبران جهان
لحظاتي پس از اعلام رسمي خبر درگذشت چاوز، سيل پيامهاي همدردي رهبران كشورهاي امريكاي لاتين و ديگر نقاط جهان به سوي دولت و مردم اين كشور سرازير شد.
خانم كريستينا فرناندز د كرچنر، رئيسجمهوري آرژانتين كه هنگام اعلام خبر درگذشت چاوز در يك مراسم رسمي در كشورش بسر ميبرد، به محض شنيدن آن، بلافاصله مراسم را تعطيل و سه روز عزاي عمومي در كشورش اعلام كرد.
او همچنين وعده داد كه براي شركت در مراسم تشييع چاوز به كاراكاس سفر ميكند. همچنين طرفداران هوگو چاوز در آرژانتين به ميدان مركزي شهر بوئنوس آيرس آمدند و مراسم عزاداري و سوگواري برگزار كردند. مردم پرچم ونزوئلا و پلاكاردهايي در يادبود چاوز در دست داشتند. همچنين خانم ديلما روسف، رئيسجمهوري برزيل نيز مرگ چاوز را به معناي «از دست دادن غيرقابل جايگزين يك دوست برزيل توصيف كرد.»
رئيسجمهوري اكوادور، مكزيك، بوليوي، نيكاراگوا و كلمبيا هم هر جداگانه پيام تسليت و همدردي براي دولت و ملت ونزوئلا صادر كردند.
اما در خارج از امريكاي لاتين هم خبر مرگ چاوز دومين روز برگزاري كنگره ملي خلق چين (مجلس) را تحتالشعاع قرار داد و رهبران ارشد چين از جمله هوجين تائو رئيسجمهوري و شي جين پينگ دبيركل حزب كمونيست كه دراين نشست مهم سالانه شركت دارند روز چهارشنبه عميقاً از شنيدن خبر فوت چاوز ابراز تاسف كردند.
سخنگوي وزارت امورخارجه آفريقاي جنوبي روز چهارشنبه گفت كه ژاكوب زوما رئيسجمهور اين كشور از درگذشت هوگو چاوز، همتاي ونزوئلايياش به شدت ناراحت و اندوهگين است.
تسليت استعمارگران !
دولت انگليس كه روزها با لشكركشي به اطراف جزاير اشغال شده مالويناس دولت چپگراي آرژانتين را تهديد ميكند روز چهارشنبه، با انتشار بيانيهاي از طرف وزيرخارجهاش درگذشت چاوز را تسليت گفت. ويليام هيگ در اين بيانيه نوشت: من از شنيدن خبر درگذشت رئيسجمهور هوگو چاوز غمگين شدم. مايل هستم تسليت و همدردي خودم را در اين لحظات به خانواده آقاي چاوز و مردم ونزوئلا تقديم كنم.
باراك اوباما رئيسجمهوري امريكا هم در پيام خود نوشته است: ونزوئلا فصل جديدي را در تاريخ خود آغاز ميكند و امريكا به تعهد خود در قبال دموكراسي و حاكميت قانون ادامه ميدهد.
اسرائيل مترصد بهبود مناسبات با ونزوئلا
هاآرتص: اسرائيل در قبال مرگ چاوز سكوت كرد، ولي به دنبال بازسازي مناسبات با ونزوئلا است. وزارت خارجه (اسرائيل) انتظار ندارد در كوتاه مدت مناسبات جروزالم- كاراكاس بهبود پيدا كند ولي جانشينان چاوز احتمالاً با اسرائيل دوستانهتر رفتار خواهند كرد
آتلانتيك:چيزي كه چاوز انجام داد، ساختن ميراث «چاوزيسم» در امريكاي لاتين بود
بي بيسي: مرگ هوگو چاوز، ونزوئلا را در آشفتگي اقتصادي خواهد گذاشت: به يمن برنامههاي اجتماعي چاوز، ونزوئلاييهاي فقيرتر قطعاً در مقايسه با دوران حاكميت «نخبگان پوسيده»اي كه به در قدرت ماندن عادت كرده بودند، از ثروت نفتي ونزوئلا بيشتر منتفع شدهاند
فارين افرز: هركسي كه افسار را به دست بگيرد، وظيفه زنده نگه داشتن چاوزيسم را انجام خواهد داد
شوراي روابط خارجي امريكا: بعد از رفتن چاوز، بيثباتي سياسي در ونزوئلا ممكن است منافع امريكا براي تقويت دموكراسي در منطقه، همكاري منطقهاي، مبارزه با مواد مخدر و تجارت را به خطر بيندازد
سي ان ان: چاوز در آوردن مردم بينواي امريكاي لاتين به اوج دستور كار سياسي نقشي اساس ايفا كرد. حتي افرادي كه به شدت با نئوسوسياليسم، ايدئولوژي پوپوليستي چاوز مخالف بودن نيز پذيرفتند كه بايد نابرابري اقتصادي مورد توجه فوري قرار بگيرد.