اخيراً يكي از بزرگ‌ترين ﭘايتخت‌هاي دموكراسي‌هاي دنيا يعني انگليس دچار تظاهرات اعتراض‌آميز خياباني جواناني شده كه به تدريج به شهرهاي ديگر كشيده شد. با به چالش كشيده شدن دولت كامرون، رسانه‌هاي دولتي اين جوانان را گروه‌هاي تبهكار و سارق و غيره توصيف كردند اين در حالي است كه منتقدان دولت انگليس اين آشوب‌ها را انتفاضه محرومان نام گذاشتند، محروماني كه تنها جهت دستيابي به حقوق از دست رفته خود به خيابانها آمده‌‌اند. خبرنگار ما به سراغ «احمد المصري» روزنامه‌نگار و نويسنده فلسطيني مقيم لندن رفت و آخرين تحولات اين كشور اروپايي را از وي جويا شد.
ابتدا خلاصه‌اي از حوادث انگليس و آنچه در جريان است را برايمان بازگو كنيد.
اخيراً اكثر شهرهاي انگليس شب‌هاي اعتراضات خياباني را پشت سر گذاشته و شاهد اعتراضات و اعمال شورش و خشونت بودند كه تقريباً تمامي شهرهاي بزرگ انگليس را شامل شد. به رغم تمام نيروهايي كه ديويد كامرون براي فرونشاندن اعتراضات ارسال كرد و به رغم تمام اقداماتي كه اتخاذ آنها را وعده داده بود ولي با اين حال تظاهرات ادامه پيدا كرد. اضافه بر اينكه با عمليات‌هاي چپاول و سرقت اماكن تجاري نيز همراه بود. كامرون جلسه‌اي با شوراي بحران موسوم به «كبرا» تشكيل داد و لهجه شديدي داشت و دستوراتي را مبني بر استفاده از لوله‌هاي آب فشار قوي و گلوله‌هاي پلاستيكي صادر كرد و در نهايت وعده داد كه پاسخ محكمي به اين اعتراضات و شورشيان خواهد داد.
شما از اصطلاح شورش استفاده مي‌كنيد. آيا به نظر شما آنچه در حال وقوع است شورش است؟ گفته مي‌شود شهرونداني فقير و محروم وجود دارند كه حتي بعضي از آنها كارتن‌خواب بوده و شب‌ها را در خيابانها سر مي‌كنند؟
بله. علت اصلي آنچه الان در حال اتفاق افتادن است عدم تعادل سطح اجتماعي، بيكاري و سياست‌هاي غلط حكومتي است. حزب محافظه‌كاران با مطرح كردن گفتمان‌هاي زيادي روي كار آمد ولي ديويد كامرون بودجه‌هاي شوراهاي محلي شهرها را حذف كرد. اين شوراها اوقات فراغت اين جوانان در طول مدت تابستان كه هم‌اكنون در آن به سر مي‌بريم را پر مي‌كردند. اين وضعيت اغلب سياست‌هاي غلط كامرون بود كه آنچه الان نظاره‌گر آن هستيم را باعث شده است. طبيعتاً الان دليلي براي كشتن وجود ندارد چراكه تا اين لحظه اشخاصي جان خود را در مناطقي مانند بيرمنگام و ديگر شهرها از دست دادند ولي سبب اصلي همين محروميت است كه شما به آن اشاره كرديد، اما رسانه‌هاي انگليسي تا اين لحظه سعي در پنهان كردن علت اصلي شعله‌ور شدن اين اتفاقات دارند.
رسانه‌هاي دولتي در حالي اخبار و آمارها را اعلام مي‌كنند كه اشاره‌اي به علت اين اعتراضات نمي‌كنند. آمارهايي در يك روزنامه انگليسي منتشر شد كه نشان مي‌داد اغلب، شهروندان انگليسي استفاده از تيرهاي جنگي عليه معترضين تأييد مي‌كنند ولي ديويد كامرون تا الان براي ما توضيح نداده است كه چرا اين جوانان دست به چنين اعمالي مي‌زنند و هيچ راه‌حلي را نيز پيشنهاد نمي‌كند. وي الان مشغول صادر كردن نصيحت‌هايي براي دولت‌هايي است كه هزاران كيلومتر از وي فاصله دارند ولي از اصلاح و تعمير منزل خويش عاجز است. چگونه مي‌تواند كسي كه از اصلاح منزلش درمانده است به نصيحت و اصلاح ديگران بپردازد؟
نگرش شما به روش برخورد حكومت انگليس با اين اعتراضات چيست؟ گفته مي‌شود حقوق بشر به شدت نقض شده است. نظر شما چيست؟
بله. فيلمي را بر روي سايت يوتيوب در اينترنت مشاهده كردم كه در آن ۱۰ نفر از نيروهاي پليس ضد شورش شخصي را مورد ضرب قرار مي‌دادند و گفته مي‌شود كه همه منتظر نتايج تحقيقات هستند ولي تا اين لحظه پليس هيچ اظهارنظري نكرده است. البته تا زماني كه همچنان از تيرهاي پلاستيكي و تيرهاي جنگي و شلنگ‌هاي آب فشار قوي استفاده مي‌شود به عقيده بنده نقض حقوق بشر زيادي صورت خواهد گرفت. كساني كه هميشه فرياد حقوق بشر را سر مي‌دادند هم‌اكنون اين حقوق انسان را زير پا مي‌گذارند و تنها مي‌خواهند كه درس‌هاي دروغيني را به ديگران بدهند ولي زماني كه مسئله به منزل آنها مربوط مي‌شود و همانطور كه ادعاي آن را دارند آن لحظه ناتوان از برخورد دموكراتيك با مسئله مي‌شوند.
در گفته‌هايتان اشاره كرديد كه كامرون لحنش را شديدتر كرده و دستوراتي را مبني بر سركوب شديد اين اعتراضات صادر كرده. آيا به نظر شما اين لحن شديد و دستوراتش انتفاضه را كاهش ميدهد يا بر پيچيدگي آن خواهد افزود؟
به نظر من اوضاع آرام نخواهد شد به ويژه در سايه اصرار كامرون در غلبه دادن راهكارهاي امنيتي بر عقل. اضافه بر آن اين جوانان، ظلم را احساس مي‌كنند ولي رويكرد رسانه‌اي انگليس به نحوي است كه اين جوانان را به صورت باندهايي تبهكار و بيماران نشان مي‌دهند اين در حالي است كه اصل موضوع چيز ديگري است.
هم‌اكنون بيش از هزار نفر بازداشت شده‌اند. جوانان معترضي كه در خيابان‌هاي شهرهاي مختلف مشاهده كرديم صدها هزار نفر بودند، پس اگر يك ملت كاملاً مريض رواني است پس خود ديويد كامرون از كجا آمده است؟ مگر اينكه وي از كره ماه آمده باشد ولي به اعتبار اينكه او از خانواده‌اي فوق‌العاده ثروتمند است، اصلاً نه درد فقرا را درك مي‌كند و نه بدبختي‌هاي مناطق فقيرنشين كه بودجه مساعدات اجتماعي را از آنها قطع كرد. كما اينكه هزينه‌هاي دانشگاه را نيز بالا برد، اما وي كه رنجي نمي‌برد و غم چيزي را ندارد درد و بدبختي را فقط براي ديگران مي‌خواهد و بس. علاوه بر اين رسانه‌ها از طرفي، اين جوانان را به شكلي نشان مي‌دهند كه گويي گروهي تبهكار بوده و سازمان يافته و رهبراني دارند و اينكه اين افراد باندهاي سرقت و چپاول هستند و هيچگونه مطالباتي هم ندارند. وضعيت برخورد رسانه‌ها نيز كاملاً واضح و روشن است و چه بسا به واسطه اين رسانه‌ها بر حسب ويژگي شهروندان انگليسي و غربي‌ها كه دائماً آنچه را كه گفته مي‌شود باور مي‌كنند، نوعي همدردي با دولت انگليس داشته باشند ولي اخيراً صداهايي شنيده مي‌شود كه ميل برخي رسانه‌ها به بازگويي حقايق را نويد ميدهد. مصاحبه‌اي را در شبكه تلويزيوني اسكاي نيوز با يكي از نويسندگان مشاهده كردم كه انتقادات شديدي را متوجه حكومت انگليس و رسانه‌ها كرد و گفت كه هيچ كس به درخواست‌هاي اين جوانان توجهي ندارد، همگي آنها را به دزدي و چپاول متهم مي‌كنند و اينكه اين جوانان براي اين مسائل به خيابانها ريخته‌اند ولي كسي به دنبال يافتن دلايل برگزاري تظاهرات نيست كه تمامي اين اتفاقات نتيجه سياست‌هاي شكست خورده دولت انگليس است و در بيان دلايل به حوادث سوريه و مصر و تونس و برخي كشورهاي عربي اشاره مي‌كنند.
آيا مي‌توان مواضع كامرون را در برخورد با اين اعتراضات، به مواضع حسني مبارك در مصر و قذافي در ليبي و علي عبدالله صالح در يمن تشبيه كرد، چراكه تمامي آنها، معترضين را به باندهاي تبهكار و قانون‌شكن و غيره متهم كردند؟
نه با اين موضوع هم‌عقيده نيستم چراكه تفاوت‌ها بسيار زياد است و اگر بخواهيم كه به جامعه انگليس ظلمي نكنيم بايد بگويم كه در اينجا (انگليس) نوعي آزادي بيان وجود دارد و تفاوت‌هاي زيادي با اين كشورهاي عربي وجود دارد. در اينجا آزادي انديشه وجود دارد. اگر بخواهيم منطقي باشيم شما ملاحظه مي‌كنيد كه من الان مي‌توانم راجع به كامرون اظهار نظر كنم و در عين حال در لندن زندگي مي‌كنم ولي فكر نمي‌كنم كه مي‌توانستم اين كار را در مورد حسني مبارك در زمان حكومتش يا در ليبي يا در سوريه انجام دهم.
افكار عمومي جهان اين اعتراضات را انتفاضه محرومان دانسته و بعضي‌ها نسبت‌هاي ديگري به آن دادند. نظر شما در اين رابطه چيست. آيا به نظر شما رابطه‌اي بين آنچه در انگليس و آنچه كه در كشورهاي عربي روي ميدهد، وجود دارد؟
بنده با جوانان زيادي كه در اين اعتراضات شركت كرده بودند روبه‌رو شدم. اكثر آنان مي‌گويند كه ما در اينجا نه آينده داريم و نه افق اميدي براي خود در آينده متصور هستيم. اغلب مناطقي كه شاهد اعتراضات بود، مناطقي است كه مردم محرومي در آن زندگي مي‌كنند و محروم از هر نوع فرصت‌هاي زندگي هستند.
اين جوانان به من مي‌گفتند كه همه چيز در حال گران شدن است و بنابراين قادر به رفتن به دانشگاه نيستيم چراكه ديويد كامرون هزينه‌هاي دانشگاه را از سه هزار پوند به ۹۰۰۰ پوند در سال افزايش داد و از ماه آوريل گذشته (ارديبهشت) عمل به اين قانون را آغاز كرد. در نتيجه هيچگونه فرصتي پيش روي اين جوانان نيست و شغلي براي آنها وجود نخواهد داشت. بيكاري فزاينده‌اي وجود دارد و آنها قادر به ورود به دانشگاه‌ها نيستند. اين جوانان نسبت به اين جامعه و آنچه در آن است و نسبت به ديويد كامرون و سياست‌هاي وي كينه در دل دارند و به عقيده من اين انتفاضه محرومين و انتفاضه فقرا در جهت بازگرداندن تعادل به اين جامعه و بازگرداندن ارزش‌هايي است كه تاكنون از دست داده است.
ديويد كامرون شخصاً گفت كه اين تظاهرات مسئله ارزش‌ها در جامعه و وجود گروه‌هاي كوچك تبهكار است. ولي من عقيده ندارم كه گروه‌هاي كوچك تبهكاري وجود داشته باشند. آنچه ديويد كامرون از آن به عنوان مسئله ارزش‌ها ياد مي‌كند سبب آن خودش است. اين جامعه نه شكسته شده و نه از هم گسيخته شده بلكه كلاً تحليل رفته است و هيچ ارزش و هيچ مرزي و هيچگونه احترامي به ديگران وجود ندارد. هيچ احساسي نسبت به ديگران وجود ندارد و از سويي ديگر رسانه‌ها نيز تغذيه‌كننده احساس نفرت نسبت به مسلمين يا نسبت به سياهپوستان يا آسيايي‌ها و غيره هستند. همانطور كه موضوع نروژ را در ايام قبل مشاهده كرديم كه شخصي بدون دليلي غضبناك شده و ده‌ها نفر از شهروندان را به رگبار بست. به عقيده من اگر كامرون سياست‌هايي را براي حل سريع اين امور اتخاذ نكند، انگليس نيز به همين سمت و سو حركت خواهد كرد. اگر به راهكارهاي امنيتي ادامه دهد و همانطور كه بشار اسد را به غلبه دادن عقل بر راهكارهاي امنيتي نصيحت مي‌كند بر اوست كه اولاً خودش را نصيحت كند و عقل را بر راهكارهاي امنيتي غلبه دهد.
هيچگونه دركي از درخواست‌هاي اين جوانان و هيچگونه دركي از «داغان»، شخصي كه به دست نيروهاي پليس و بدون هيچ دليلي كشته شد، وجود ندارد كه به سوي او تيراندازي شد و اين موضوع بهانه‌اي براي شعله‌ور شدن اعتراضات بود و اصلاً به اين موضوع كه پليس خطاكار بوده است اشاره‌اي نمي‌شود. نتيجه تحقيقات اخيراً منتشر شد ولي رسانه‌هاي انگليسي اصلاً راجع به آن اظهارنظري نمي‌كنند.
در ﭘايان اگر نكته‌اي هست بفرماييد.
اميدوارم حكومت انگليس و ديويد كامرون نخست‌وزير اين كشور به دلايل حقيقي اين تظاهرات توجه كنند و از اتفاقاتي كه هم‌اكنون در جهان عرب در حال روي دادن است درس عبرت گرفته و به اين راه‌حل برسند كه راه‌حل‌هاي امنيتي نتايج مثبتي را براي جامعه به دنبال نخواهد داشت و گذشته از اينكه سه هزار نيروي ﭘليس به خيابانها بريزند يا ده هزار نيرو را براي متفرق ساختن معترضان بسيج كنند مشكلي را حل نمي‌كند و معتقدم كه چه سه هزار نيرو يا ده هزار نيرو به خيابانها بريزند نه تنها مشكلي را حل نمي‌كند بلكه موضوع را پيچيده‌تر مي‌كند. به نظر من اين تعداد از نيروهاي پليس چه بسا امنيت را براي چند هفته حفظ كنند ولي براي طولاني مدت جوابگو نخواهند بود. ما با جواناني سردرگم روبه‌رو خواهيم شد كه هدفي جز رسيدن به اين اهداف ندارند. اضافه بر اين اينكه كامرون قبل از اينكه درس‌هايي را به ديگران بدهد خود بايد اولاً سرمشق باشد. يعني اينكه قبل از اينكه به افغانستان و سوريه و ليبي بپردازد بايد به خانه خود نگاه كند. كساني كه مي‌گويند ارتش در خيابانها است اينطور نيست بلكه ارتش در انگليس نيست و هم‌اكنون در افغانستان، عراق و در كشورهاي ديگري حضور دارد كه ربطي به انگليس ندارند و از مسائلي دفاع مي‌كند كه به شهروندان انگليسي مربوط نمي‌شود. ارتش انگليس بايد الان در انگليس باشد.
