جوان آنلاین: علیرضا پورجعفری در صفحه اینستاگرام خود با اشاره به توییتی از خبرگزاری انتخاب نوشت: گزاره معروفی است که میگوید: «معنا در ذهن مخاطب شکل میگیرد» حالا اگر بخواهیم این گزاره را در مواجهه با این توییت از رسانه اصلاحطلب انتخاب مورد بررسی قرار دهیم و روی آن دقیق شویم، ماجرا جالبتر میشود. در مواجهه با این متن، ابتدا به کلمه «شنیدهها» برمیخوریم، اما احتمالاً برای هیچ کدام از ما (بخوانید مخاطبان این کلام) سؤال نمیشود که چرا شنیدهها؟ چرا حرفی نامطمئن باید از رسانهای رسمی منتشر شود؟ هدف این رسانه از انتشار مطلبی که از صحت آن اطمینان ندارد، چیست؟ رد میشویم. در ادامه متن، واژه کارگر افغانی هم دومین واژهای است که نظرمان را به خودش جلب میکند. به قول استراوس و کوربین در کتاب مبانی پژوهش کیفی، جنس این واژه کارگر افغانی از جنس کدگذاری جنینی است، یعنی نوعی از کدگذاری که نظر پژوهشگر را جلب میکند.
در نهایت هم با توجه به زمینهای که از وضعیت افاغنه و هجمههای رسانهای اخیر در ذهنمان (مخاطب هدف) نقش بسته، به این نتیجه میرسیم که مقصر این حادثه یک افغانستانی (افغانی) بوده بدون آنکه توجه کنیم پنج بار قبل از این به بیمارستان گاندی هشدار آتش نشانی داده شده است! این فرآیند دقیقاً ظهور همان گزاره معروف ارتباطی است که در ابتدای کلام به آن اشاره کردم: ۱) رسانه غیرمستقیم حرف میزند؛ ۲) از واژگان خاص استفاده میکند؛ ۳) در آخر با استفاده از بستر یا context ذهنی مخاطب، معنا را در ذهن او خلق میکند. معنا چیست؟ مقصر بودن یک افغانی در حادثه بیمارستان گاندی. هدف چیست؟ بهره بردن رسانهای از حادثهای که به خیر گذشته و ظرفیت بحرانسازی آن به اتمام رسیده، اما ظاهراً برای این رسانهها اینطور نیست. احتمالاً دستور کار و چارچوب روایت در این رسانهها هم ساخت بحران در جامعه به وسیله مسئلهای که تمام شده و افکار عمومی نسبت به آن موضعی ندارد، بوده! حالا چرا؟ نمیدانیم!