جوان آنلاین: دو سال پیش زمانی که آقای اللهیاری، مدیر دفتر موسیقی بود، پیشنهاد برگزاری جشنواره موسیقی به صورت منطقه‌ای را دادم، البته پیشنهاد بنده مناطق زیستی موسیقایی و فرهنگی بود که موافقت کرد، اما مناطق به صورت جغرافیای سیاسی که بدترین و غلط‌ترین شکل برای موسیقی است دسته‌بندی شدند.
هوشنگ جاوید، پژوهشگر و کارشناس موسیقی نواحی با اشاره به اختتامیه جشنواره موسیقی نواحی گفت: این دوره از جشنواره موسیقی را قبول ندارم و اجرا‌ها از شکل و شمایل موسیقی نواحی به دور بود. در موسیقی نواحی اجرایی تحت عنوان گروه‌نوازی نداریم. تنها اجرایی که می‌تواند به صورت گروهی انجام شود، مربوط به آیین‌های خاص است که دو دهه است در صحنه‌های موسیقی نواحی امکان اجرا وجود ندارد.
به اعتقاد این پژوهشگر موسیقی نواحی نهایت گروه‌نوازی در اقوام مختلف سورنا، دهل و یک خواننده یا کمانچه، تنبک و خواننده است. اصلاً گروه‌ها به شکلی نبوده که تعدادی خانم و آقا روی صحنه به اجرا بپردازند. اصالت‌ها در این دوره در نظر گرفته نشده است و به طور کلی آنچه وجود داشت، تکرار سال‌های پیش است. در یک دهه گذشته به قدری با ساز‌ها بازی کردند که موسیقی نواحی به طور کامل شکل خود را از دست داده است. چند دوره از بنده برای داوری دعوت کردند که دیدم بیشتر بحث شعاردهی و آمار دادن مدنظر است. به نظر من چند سال این جشنواره باید تعطیل و کار کارشناسی روی آن انجام شود و سپس جشنواره به شکل جدید و اصلی خود بازگردد. شش سال جشنواره تعطیل شد و هنرمندان هر منطقه خودشان موسیقی محلی را حفظ کردند تا زمانی که مجدداً پای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باز و جشنواره نواحی از سرگرفته و همه چیز در هم تنیده شد.
این هنرمند با اشاره به منطقه‌ای‌شدن جشنواره موسیقی نواحی اظهار کرد: دو سال پیش زمانی که آقای اللهیاری مدیر دفتر موسیقی بود، پیشنهاد برگزاری جشنواره موسیقی به صورت منطقه‌ای را دادم، البته پیشنهاد بنده مناطق زیستی موسیقایی و فرهنگی بود که موافقت کرد، اما مناطق به صورت جغرافیای سیاسی که بدترین و غلط‌ترین شکل برای موسیقی است، دسته‌بندی شدند. به طور مثال امسال غزل‌خوانی تهران را با تعزیه قم در کنار هم قرار داده بودند. تعزیه‌خوانی قم همان موسیقی زورخانه است که در همه جای کشور دارای هویت است، خودشان سازمان و سالی چند بار جشنواره دارند. در آخر جشنواره‌ای آماری اجرا می‌کنند.
جاوید که با «فارس» سخن گفته است در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که دستگاه فرهنگی ما باید تصمیم جدی برای موسیقی نواحی بگیرد. در حال حاضر موسیقی نواحی بر اساس ارزشیابی‌ای که صورت می‌گیرد دارای درجه است. در جشنواره موسیقی نواحی چند هنرمند درجه یک دیدید. الگو در هنرمندان درجه یک است نه درجه ۵. این نوع موسیقی به صورتی شده که فقط در حال درجا زدن و هواکردن بادکنک تبلیغاتی است.
کارشناس موسیقی نواحی درباره جشنواره موسیقی فجر خاطرنشان کرد: جشنواره فجر متفاوت از جشنواره نواحی برگزار می‌شود و سیاست‌های خاص خود را دارد. از طریق فراخوان عده‌ای را دعوت می‌کنند و در نهایت ۱۰گروه در بخش نواحی حضور پیدا می‌کنند که آن‌ها باید استاندارد اصلی اجرای موسیقی نواحی را داشته باشند، البته موضوع فراخوان مسخره‌ترین اتفاقی است که رخ می‌دهد و همواره به آن تاخته‌ام. این کار اشتباه است چراکه بسیاری از هنرمندان اصیل دسترسی به اینترنت ندارند و همین افرادی هم که حضور پیدا می‌کنند، از دیگر دوستان راهنمایی می‌گیرند. در دوره‌های قبل هم از طریق پژوهشگران کار انجام می‌شد.
وی در ادامه گفت: در حال حاضر معضل بزرگی در موسیقی نواحی تحت عنوان گروه‌های موسیقی نواحی داریم. این‌ها پایبند به اصالت فرهنگی هستند، اما اصل ماجرا نیستند، یعنی تغییر یافته ۴۰ سال اخیر هستند. این گروه‌ها را می‌شود از نظر داوری مورد ارزیابی قرار داد و به صورت مجزا برای‌شان جشنواره نواحی برگزار کرد. اصل موسیقی نواحی چوپانی است که در بیابان نی می‌زند و افرادی از آن، این کار را یاد گرفته‌اند، این شکل از موسیقی که به عنوان موسیقی نواحی مورد توجه قرار گرفته است، اصل داستان نیست.
جاوید بیان کرد: در تمام ادارات استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئولیتی تحت عنوان مدیر موسیقی وجود دارد، اما از همین مسئولان نظرخواهی نمی‌کنند. در صورتی که باید مدیر موسیقی هر منطقه از پژوهشگر منطقه خود و از هنرمندان آن منطقه آمار دقیق داشته باشد. متأسفانه در ارزشیابی‌ها هم مدیران را دخالت نمی‌دهند.
وی در پایان گفت: بیش از ۲ هزار گروه موسیقی تحت عنوان موسیقی نواحی وجود دارد که تمام آن‌ها فعال هستند و درجه‌های متفاوتی دارند، حتی برخی سابقه اجرای خارج از کشور هم دارند. این نوع موسیقی زنده است، اما شاداب نیست چراکه هر روز از اصالت خود دورتر می‌شود.
