جوان آنلاین: «من نمیتوانم سلاح به دست بگیرم، میتوانم در این رویداد با هنر که یکی از بهترین روشهاست، پیام یاری خودم را به فلسطین برسانم.»
میتوان گفت پس از آغاز عملیات طوفانالاقصی، حملات اسرائیل و بمبارانکردن فلسطین، جهان شاهد واکنشهای انسانی و حمایتهای بدون مرز جغرافیایی، نژادی و دینی بسیاری بوده است. انسانهای زیادی فارغ از دین و مذهب، خود را ملزم کردند از مردم فلسطین به خصوص کودکان حمایت کنند. آنها نخواستند یا نتوانستند ذلت سکوت و بیطرفی را تحمل کنند.
رویداد «فردا با فلسطین است» نیز بستری بود که بتوان این حمایت و بیتفاوتنبودن را در قالب ماندگار آثار معماری به منصه ظهور درآورد. این رویداد که در ۹ و ۱۰ آذرماه از سوی مرکز معماری اسلامی حوزه هنری در تهران برگزار شد، میزبان حدود ۴۰ تن از معماران و علاقهمندان این عرصه بود تا بتوانند با محوریت موضوع فلسطین، در قالبهای مختلف حوزه معماری مانند المانهای شهری، فضاهای موقت شهری و فضاهای یادمانی، آثاری را خلق کنند که کالبد آن از بنا و روح آن انسانیت باشد.
با ورود به ساختمان مرکز معماری اسلامی حوزه هنری و مشاهده ارتباط داوطلبان دغدغهمند این رویداد، متوجه شدم در این فضای دوستانه، مشورت و اشتراکگذاری ایدهها بر رقابت غلبه دارد و این نقشآفرینی اجتماعی و خلق اثر هنری به صورت جمعی قطعاً مؤثرتر خواهد بود.
از گفتوگویی که با مؤمنیراد، مدیر این مرکز داشتم، متوجه شدم تصمیم دارند طرحهای باکیفیت را با توجه به ظرفیت خود این مرکز یا فراخور نیازهایی که به این مرکز اعلام میشود، به مرحله ساخت و اجرا درآورند. او بر این باور بود که در کشور از کیفیت و کاربرد فضاهای یادمانی خیلی فهم و درک کاملی صورت نگرفته و برخلاف تجربههای جاری در دنیا، محدود به مقبره و مزار بوده است، مانند موزههای ساختهشده با موضوع افسانه هولوکاست یا یادمان ۱۱سپتامبر.
ظاهراً از ۱۰فضای پربازدید دنیا، دو فضای اول آن فضاهای یادمانی هستند، نه فضاهای تاریخی و میراثی. شاید دلیل اصلی آن شهریبودن و در معرض دید همگان قرار دادن آن باشد. به این شکل یک ترافیک و یک چراغقرمز توجه را به آن جلب میکند و در اذهان ماندگار میماند.
شاید به همین دلیل است که امریکا و امارات در کشورهای خود، یادمانهایی از کشتهشدگان جنگ امریکا با ویتنام و امارات با یمن ساختهاند و ما نیز برای فراموشنکردن حادثه تلخ و سخت منا، یادمان حج خونین ساختهشده از سوی استاد حجت و استاد فرضیان را در بهشتزهرا قرار دادیم تا هر کس که برای زیارت عزیز خود به آنجا میرود یاد ۴۶۴عزیز شهید را هم زنده کند. قطعاً یادمان، قالب خوبی است تا در آینده، یادآور این روزهای خونین فلسطین و خوندل خوردن ما باشد.
از صحبتهای حاضران در مرکز متوجه شدم سه خانم لبنانی نیز در این رویداد شرکت کردهاند. تصمیم گرفتم با یکی از آنان گفتگو کنم. سراغ یکی از آنان رفتم. نامش اسما حیدری بود، در دانشگاه تربیت مدرس، مشغول تحصیل در رشته معماری در پایه دکترا بود. او وضعیت نامطلوب کودکان غزه را دلیل توجه بیسابقه جهان و جهانیان به این جنگ، در طول کل تاریخ ۷۰ساله تأسیس رژیم میدانست. آمده بود تا از تجربه خود در لبنان، در این مشارکت استفاده کند. میگفت در جنوب لبنان مقاومت با سلاح دارد انجام میگیرد، اگر من نمیتوانم سلاح به دست بگیرم، میتوانم در این رویداد با هنر که یکی از بهترین روشهاست، پیام یاری خودم را به فلسطین برسانم.
با علی قاسمی، فارغالتحصیل رشته معماری، یکی دیگر از شرکت کنندگان نیز گفتگو کردم. او میخواست در طرح خود از مظلومیت مردم فلسطین بگوید، اما یک روایت امیدبخش داشته باشد. وی از ظهور منجی به عنوان عامل نجاتبخش یاد کرد تا با نبرد نهایی او قدس آزاد شود. قاسمی در طرح خود، آب را به سمت مسجدالاقصی راهی کرده بود که از سوی تعداد زیادی مجسمه ابلیسک محاصرهشده و آن آب جاری را نماد منجی میدانست؛ و حقیقتاً همین است، آب و حیات نماد اوست و نجات عالم هم به دست اوست، بهزودی زود.