جوان آنلاین: نوشتن از جنگ در همهجای دنیا سنت است. ادبیات قیمت تمامشده جنگ را برای ملتها مشخص میکند، این قیمت هنوز برای ما درنیامدهاست که اگر در آمده بود، میفهمیدیم باید با مملکتمان چگونه رفتار کنیم.
به گزارش «جوان» مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات پایداری در آیین رونمایی از تولیدات بنیاد فرهنگی روایت فتح با عنوان «فرزندان خمینی (ره)» که روز گذشته در مجتمع فرهنگی اسوه برگزار شد، ضمن تبریک و استقبال از انتشار کتابهای جدید روایت فتح، گفت: نوشتن از جنگ در همه جای دنیا سنت است؛ بعد از جنگ جهانی دوم، آلمانها گروهی به اسم گروه ۴۷ را درست کردند. آنها تعدادی از سربازها و نویسندگان جنگ جهانی دوم را دور هم جمع کردند تا خاطرات خودشان و اتفاقات جنگ را جمعآوری و بازنویسی کنند. سربازانی که روزگاری گرسنه بودند، چند سال بعد موفق شدند جایزه نوبل ادبیات را دریافت کنند.
قیمت جنگ برای مردم
سرهنگی در ادامه افزود: یکی از این دو نفر «هاینریش بل» بود که رمانهای کنایهآمیزی در باب رنجهای زندگی آلمانیها در طول جنگ جهانی دوم و پس از آن تألیف کرد که در سال ۱۹۷۲ به خاطر نوشتن کتاب «عقاید یک دلقک» توانست برنده جایزه نوبل ادبیات شود. نفر دوم گروه ۴۷، گونتر گراس بود که او هم به خاطر نوشتن کتاب «طبل حلبی» در سال ۱۹۹۹، یعنی چیزی حدود نیم قرن بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، برنده جایزه نوبل ادبیات میشود. جالب اینجاست که بر اساس این کتاب، فیلمی با همین عنوان و به کارگردانی ولکر اشلوندورف در سال ۱۹۸۰ هم ساخته شدهاست.
در اتحادیه نویسندگان در روسیه، بعد از ۸۰سال از جنگ همچنان داستان مینویسند.
زندانیشدن به دلیل نوشتن خاطره
رئیس دفتر ادبیات پایداری در بخش دیگری از صحبتهایش به جنگ صربها با مسلمانان بوسنی و هرزگوین اشاره کرد و افزود: حتی نویسندگان بوسنی که از سالهای ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۵ درگیر یک جنگ داخلی بودند، در مورد حوادث و خاطرات این جنگ کتابها مینویسند. البته باید به این نکته هم اشاره کنم که در بوسنی هر کسی از جنگ بنویسد، تحت عنوان حمایت از جنایت جنگی از سوی دادگاه لاهه و به عنوان جنایتکار جنگی محکوم و زندانی میشود، ولی آنها خاطراتشان را مینویسند و به زندان میروند. ادبیات قیمت تمامشده جنگ را برای ملتها مشخص میکند، این قیمت هنوز برای ما در نیامدهاست که اگر درآمدهبود، میفهمیدیم باید با مملکتمان چگونه رفتار کنیم.
وی به ذکر خاطراتی از شهید حسین لشگری پرداخت و خاطرنشان کرد: چندین سال پیش با شهید حسین لشگری به لشکر ۹۲ اهواز رفتهبودیم و شبها در اقامتگاهی که در آن مستقر بودیم، ایشان برای من صحبت میکرد و میگفت «روزی عراقیها من را از یک سلول انفرادی به خانه ویلایی که دارای اتاقهای مختلف و امکانات فوقالعادهای مانند تختخواب، رادیو و تلویزیون و سیگار و میوه داشت، منتقل کردند. من خیلی خوشحال شدم که این امکانات برای من باشد، چون بسیار راحت بودم. روبهروی آن ویلا، پنجره یک خانه بود که چند دختر در آنجا زندگی میکردند و میآمدند جلوی پنجره میایستادند.»
مدیر دفتر ادبیات پایداری تصریح کرد: شهید لشگری به من میگفت «من در زندان یک مسئول به اسم ابوفرح داشتم که او به من گفت اگر یک دقیقه بیایید و در تلویزیون عراق بگویید این ایران بود که به عراق حمله کرد، ما همه کاری برای تو میکنیم و اقامت هر کشوری را که بخواهی به تو میدهیم. ضمناً آن خانهای که پنجرهاش رو به خانه توست منزل شهردار بغداد است و آن دخترها هم دختران او هستند، حتی یکی از دخترهای او را به عقد تو درمیآوریم!»
سرهنگی با بیان اینکه شهید لشگری در زمان اسارت یک خلبان جوان ۲۶ ساله بود و هنگامی که به میهن برگشت ۴۴ ساله بود، افزود: لشگری در پاسخ گفتهبود، ابوفرح! اگر یک خلبان عراقی در ایران چنین کاری بکند، شما به او چه میگویید؟ ابوفرح میگوید، ما میگوییم، خائن. لشگری میگوید من به او گفتم «پس چرا میخواهید از من یک خائن بسازید»؛ بعد ابوفرح به من گفت باید به زندان برگردی. اینها قیمت راحتی و امنیت امروز است؛ قیمتی که ادبیات میتواند آن را نشان بدهد.
وی همچنین با ذکر یاد شهید آوینی اظهار داشت: شهید آوینی پنجم عید سال ۱۳۷۲ از خرمشهر به تهران آمدهبود. ظهر بود که در حوزه هنری برای اقامه نماز با مرتضی آوینی که پیراهن لی تنش بود و نمنم باران هم میبارید، به نمازخانه رفتیم. از او پرسیدم کی به تهران برمیگردی و چقدر کار دارید که گفت «نمیدانم چرا سفره امامحسین (ع) اینقدر با برکت است»؛ نگاه شهید آوینی به جنگ مثل کار برای امام حسین (ع) بود که همه میدانیم با برکت است. در جنگ چنین برکتی وجود دارد، چون سوژهها و موضوعات زیادی در جنگ داریم که جای کار دارند.
رونمایی از تولیدات «فرزندان خمینی (ره)»
در ابتدای این مراسم، مهدی محمدخانی مدیر انتشارات روایت فتح در سخنانی با بیان اینکه کودکان غزه امروز نماد شهدای کربلا هستند، گفت: این برنامه فصل ششم از سلسله برنامههای فرزندان خمینی است که کتابهای «راه سفید» زندگینامه داستانی شهید لشکر فاطمیون (ابوزینب) از زبان همسر به قلم فاطمه سادات کیایی، «عشق چرا ندارد» شهید مدافع حرم محمد صاحب کرم از زبان همسر به قلم مریم شیدا، «سوقی» خاطراتی از زبان ایرانیان بازگردانده شده از عراق به قلم شاهدخت حیدری، «پس از دیوار» برشی داستانی از زندگی آزاده عباس برهانی به قلم سید محمد فاطمی، «تو حمید منی؟» زندگینامه داستانی دانشجوی شهید حمید زرگوشی از زبان مادر به قلم کبری باقری را رونمایی خواهیم کرد.
وی ادامه داد: همچنین در این مراسم از شش کتاب صوتی جدید نشر روایت فتح به اسمهای «پیامبر بهشت» روایتی از زبان قاصدان شهادت به قلم نیما زارع و گویندگی مهیار ستاری، «هفت شاخ» زندگینامه داستانی علی مزدور (حکیمی راد) شهید ناجا و فرزندش محمد شهید منا به قلم سعیده زراعتکار و گویندگی فاطمه عرب، «دل من هیچ» شهید اسدالله پازوکی از زبان همسر به قلم سمانه زالی و گویندگی الهام ناصری، «او مرگ را کشت» شهید دکتر مجید شهریاری دانشمند هستهای از زبان همسرش به قلم معصومه خسروشاهی و گویندگی فاطمه نیرومند، «با تو میمانم» زندگی داستانی شهید مدافع حرم هادی باغبانی از زبان همسر به قلم منصوره قنادیان و گویندگی اعظم حبیبی، «اسیر آلواتان» مجموعه خاطرات شهدا و اسرای در بند کومله و دموکرات از زبان شاهدان عینی به قلم رضا رستمی و گویندگی مهیار ستاری و الهام ناصری رونمایی میشود.