درحالی که شورش گروه واگنر علیه روسیه با درایت ولادیمیر پوتین، در کمتر از ۲۴ ساعت فروکش کرد، این اقدام دستاویزی برای غربی‌ها شده تا از شکاف‌های داخل روسیه به نفع خود بهره‌برداری کنند. در این باره وزیر خارجه امریکا مدعی شد که اقدام اخیر واگنر از بی‌ثباتی مضاعف در دولت پوتین خبر می‌دهد و می‌تواند فرصتی باشد برای اوکراین تا مناطق از دست رفته‌اش را پس بگیرد. ناتو و اتحادیه اروپا هم تجربه واگنر را نشانه‌ای از ضعف و آسیب‌پذیری مسکو اعلام کردند.
به گزارش «جوان»، امریکا که نتوانست در جبهه اوکراین، روسیه را شکست داده و برنامه‌های جهانی خود را به اجرا بگذارد، از هر ابزار کوچکی برای ضربه زدن به رقیب قدرتمند خود استفاده می‌کند تا شاید بتواند بخشی از شکست‌های خود را در برابر مسکو جبران کند. درحالی که وضعیت داخلی روسیه پس از حمله به اوکراین تا حد زیادی یکدست و منسجم شده بود و بسیاری از مردم از اقدام ارتش در برابر غرب حمایت کردند، اما شورش اخیر گروه واگنر در استان روستوف، چراغ سبز را به امریکا و متحدانش نشان داد که علاوه بر جبهه‌های جنگ، می‌توانند روی شکاف‌ها و اختلافات در داخل روسیه هم سرمایه‌گذاری کنند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا یک شنبه شب در گفتگو با شبکه سی‌بی‌اس‌نیوز گفت: «این اتفاق مستقیماً قدرت ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را به چالش کشید و سؤالاتی را مطرح کرد. این (شورش) نشان از شکاف‌هایی عمیق دارد. نمی‌توانیم تخمین بزنیم که نتیجه این شکاف‌ها چه خواهد شد، اما می‌دانیم که پوتین در هفته‌ها و ماه‌های آتی باید جواب خیلی از سؤالات را بدهد. شکاف‌هایی را دیده‌ایم که قبلاً وجود نداشته است. ناآرامی در روسیه ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه داشته باشد و هنوز فصل پایانی را ندیده ایم.» بلینکن در ادامه سیاست تنش‌آفرینی کشورش در خصوص کی‌یف نیز گفت: «ضدحمله اوکراین در روز‌های اولیه خود است و ممکن است ماه‌ها ادامه یابد. اوکراینی‌ها آنچه را که برای موفقیت نیاز دارند در اختیار دارند و حواس پرتی روسیه مزیت بیشتری برای اوکراینی‌ها ایجاد می‌کند.» این اظهارات آنتونی بلینکن برجسته‌ترین نمونه از واکنش دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا به شورش گروه پیمانکار نظامی واگنر در روز جمعه و شنبه بود.
ماه‌ها بود که خبر‌هایی پراکنده از اختلاف میان یوگنی پریگوژین، بنیانگذار گروه پیمانکار نظامی واگنر و نیرو‌های واگنر با نیرو‌های ارتش روسیه و شخص وزیر دفاع، سرگئی شویگو، به گوش می‌رسید و در نهایت این گروه به بهانه حمله به مواضع نیروهایش، استان روستوف را برای مدت کوتاهی اشغال کرد.
هرچند ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه توانست با دادن برخی وعده‌ها و امتیازات، واگنر را از روسیه بیرون کند و شورش را بخواباند، اما مقامات واشنگتن به بروز چنین اقداماتی در آینده امیدوار هستند و به نظر می‌رسد با اظهارات بلینکن، سناریوی دامن زدن به تنش‌های داخل روسیه کلید خواهد خورد. امریکا در یک دهه اخیر بار‌ها با حمایت از اعتراضات خیابانی در روسیه، سعی کرده رهبران فعلی کرملین را کنار بگذارد که تاکنون هیچ موفقیتی حاصل نشده است. اما از آنجا که روسیه اکنون در اوکراین درگیر است و بسیاری از توان نظامی خود را برای مقابله با تهدیدات ناتو گذاشته است، غربی‌ها هرگونه تنش در داخل روسیه را فرصتی برای خود می‌دانند که می‌توانند با موج‌سواری روی آن، به مسکو ضربه بزنند. از این‌رو، برنامه‌ریزی برای برهم زدن وضعیت داخلی روسیه در آستانه یک سال و نیم باقی مانده به انتخابات ریاست جمهوری روسیه، دور از انتظار نیست. همانگونه که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم هفته گذشته در سخنانی گفت که امریکا قصد دارد در روند انتخابات ریاست جمهوری در مارس ۲۰۲۴ مداخله کند. رهبران غرب به این باور رسیده‌اند تا زمانی که پوتین و تیم او بر سر قدرت باشند، نمی‌توانند روسیه را تضعیف کنند و تلاش می‌کنند به هر نحوی شده نیرو‌های همسو با خود را به قدرت برسانند. امیدواری غربی‌ها به گروه‌هایی مانند واگنر برای ضربه زدن به روسیه درحالی است که مزدوران واگنر بدون کمک‌های روسیه نمی‌توانند دوام بیاورند. رئیس واگنر دیروز اعلام کرد این شرکت امنیتی خصوصی روسی اول جولای (۱۰ تیر) منحل خواهد شد. پریگوژین گفت که هیچ یک از اعضای واگنر با عقد قرارداد با وزارت دفاع روسیه موافق نیست.
رؤیای غرب برای تضعیف مسکو
علاوه بر مقامات امریکایی، رهبران ناتو و اروپا هم شورش واگنر را نشانه‌ای بر ضعف و استیصال مسکو می‌دانند. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز دو شنبه با بیان اینکه شورش واگنری‌ها یک مسئله داخلی روسیه است، گفت که هیچ نشانه‌ای دال بر اینکه روسیه در حال آماده شدن برای استفاده از تسلیحات هسته‌ای باشد، دیده نمی‌شود. به گزارش خبرگزاری رویترز، او گفت: «تحولات روز‌های گذشته، یک نشانگر دیگری از اشتباه استراتژیک بزرگی است که ولادیمیر پوتین با الحاق غیرقانونی شبه‌جزیره کریمه و جنگ علیه اوکراین انجام داد. در حالی که روسیه به حمله خود ادامه می‌دهد، تداوم حمایت ما از اوکراین بسیار مهم‌تر است». همچنین جوزف بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم دیروز در سخنانی از وقوع بی‌ثباتی در روسیه که یک قدرت هسته‌ای است، ابراز نگرانی کرده بود. به گفته بورل، «واگنر هیولایی است که پوتین خودش ایجاد کرد و آن هیولا اکنون علیه سازنده‌اش قد علم کرده است.» او مدعی شد که این تحولات نشان‌دهنده ضعف در رهبری روسیه است و سیستم سیاسی آن در حال نشان دادن آسیب‌پذیری‌هاست و قدرت نظامی آن در حال تضعیف است. دل بستن غربی‌ها به شکاف‌های داخلی در روسیه با هدف ضربه زدن به این رقیب، درحالی است که پیش از این هم رهبران ناتو ادعا کرده بودند که روسیه بخش اعظم قدرت نظامی خود را در اوکراین از دست داده است و اگر کی‌یف را به تسلیحات پیشرفته تجهیز کنند در ضد حملات می‌تواند سرزمین‌های از دست رفته را پس بگیرد، اما روسیه در دو هفته گذشته با انهدام تجهیزات اوکراین و کشتن هزاران نفر از نیرو‌های نظامی این کشور، درس فراموش نشدنی به غرب داد. روند تحولات ۱۶ ماه گذشته به خوبی این مسئله را نشان داد که تسلیحات ارسالی غرب به اوکراین نه تنها در عرصه میدانی موفقیتی کسب نکرده بلکه ۱۵ درصد از خاک اوکراین هم به دست روس‌ها افتاده است. روس‌ها هشدار داده‌اند که ارسال جنگنده به کی‌یف و اجرای ضد حملات هم کاری از پیش نخواهد برد.
