دکتر محسن ذاکریان مسئول سازمان بسیج جامعه پزشکی خراسان رضوی ضمن اشاره به بحران فزاینده کاهش جمعیت و بی توجهی مسئولین کشور به این مسئله مهم گفت : مرکز نفس جهت جلوگیری از سقط فرزندان سالم و با هدف پیشگیری از 1800 تا 9000 سقط جنین در خراسان رضوی توسط بسیج جامعه پزشکی با همکاری دادگستری و دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مشهد و نیشابور ایجاد گردیده است و هفته ای بیش از 50مادر که قصد سقط جنین داشتند با مرکز نفس تماس می گیرند وپس از اقدامات و پیگیری موثر مرکز" نفس" یک سوم این افراد از سقط جنین منصرف می شوند و فرزندان اسقاطی به حیات دوباره بر می گردند .
بر اساس تحقیقات شورای عالی انقلاب فرهنگی و آمار رسمی وزارت بهداشت از سال 1380 تا سال 1394 در کشور افزایش موالید در حال رخ دادن بوده است اما پس از سال 1394 به علت خالی شدن توان درونی جمعیت تعداد تولدها با شیب تقریبا تندی شروع به کاهش کرده است . در سال 1365 حدود 5/10 میلیون زن ایرانی در سن باروری زاد و ولد داشتند اما در سال 1395 حدود 5/22 میلیون زن در سن باروری فقط 5/1 میلیون زاد و ولد داشته اند .تعداد موالید در 6 ماهه اول سال 98 نسبت به 6 ماهه اول سال 98 نسبت به 6ماهه سال 1397 با 13 درصد کاهش مواجه بوده که کاهش بیش از 92 هزار تولدی را به همراه داشته است، در سال 1398 نرخ زاد و ولد با 5/14 تولد به ازای هر هزار نفر جمعیت به کمترین حد خود در طی 50 سال گذشته رسید و نرخ رشد جمعیت ایران برای نخستین بار در تاریخ کشورمان در این سال به کمتر از یک درصد کاهش یافت و با توجه به جمعیت 5/3 میلیون خراسان رضوی در این میان خراسان رضوی نیز به عنوان دومین استان پرجمعیت کشور پس از تهران با این چالشها و افت شاخص‌های جمعیتی مواجه است که نیاز به توجه به پدیده‌ها و عوامل کاهش آمار رشد جمعیت را دارد .
اگر از چالش های ناباروری زوجین ، کاهش آمار ازدواج ، افزایش آمار طلاق و مهاجرت جوانان که همگی از عوامل کاهش جمعیت در کشور میباشد بگذریم ، از سقط جنین توسط والدین که سهم به سزایی در کاهش جمعیت را شامل می شود نمی توان براحتی عبور کرد .
انواع سقط جنین در ایران : سقط های خودبه خودی و غیر ارادی 8000 تعداد حدود 2% ، سقط های درمانی با مجوز پزشکی قانونی تعداد 12000 حدود 3% و سقط های جنایی فرزند سالم با اراده و غیر قانونی و بدون مجوز پزشک به تعداد 350هزارتا 500هزار حدود 95% سقط در کشورکه روزانه تعداد 1000 نفر که از این تعداد 80 نفر در سطح خراسان رضوی سقط جنین انجام می شود و نوع سوم " سقط های جنایی" مهمترین نوع سقط جنین در عامل کاهش جمعیت می باشد .
مسئول جامعه پزشکی خراسان رضوی با تاکید بر اینکه 93 درصد از اسقاط جنین سالم مربوط به زوجین با روابط شرعی می باشد گفت : از این درصد روزانه حدودتعداد 80 جنین در خراسان رضوی سقط می شود که به عوامل متعددی بستگی دارد که منشع آن ریشه در فرهنگ جامعه می باشد از قبیل ؛ تشکیل جنین در دوران عقد شرعی قبل از جدا شدن از خانواده و تشکیل زندگی مستقل ، فاصله کم بین دو فرزند ، قبح اجتماعی فرزند سوم ، قبح اجتماعی بارداری در سن زیر 20سال یا بالای 40سال ، فرهنگ فرد گرایی و رفاه طلبی ، جنس فرزند ،احساس عدم بلوغ فکری و جسمی ، عدم توکل و عدم اعتماد به نفس کافی ، ترس از آینده ، عدم آگاهی از عواقب اخروی و وضعیت نابسامان اقتصادی زوجین .
ذاکریان با اشاره به اینکه حدود 30 درصد این عوامل مربوط به مسائل اقتصادی مانند ؛ هزینه مراقبت های بارداری ، هزینه دوران شیر خوارگی ، اضافه هزینه جاری خانوار ، مغایرت با اشتغال مادر و نگرانی از مخارج آینده کودک می باشد، مطرح کرد :مرکز نفس با برقراری ارتباط با ماماها و متخصصین زنان ،افرادی که جهت سقط جنین به آنها مراجعه می کنند شناسایی کرده وخانواده هایی که به علت مسائل معیشتی اقدام به این عمل نموده درصورت نیاز به شغل یا اقدام خاص دیگر تحت پیگیری قرار می گیرند و همچنین بسته های معیشتی به صورت ماهانه تا چند ماه بعد از زایمان به این خانواده ها اهدا می شود و مواردی که نیاز به اقدامات خاص قضایی دارد با کمک دادگستری مشکل مرتفع می گردد و مشکلات روانشناختی هم توسط روانشناس مرکز پیگیری می شود .
مسئول سازمان بسیج جامعه پزشکی خراسان رضوی با مطرح کردن اینکه مرکز نفس یک مرکز جهادی با هدف برداشتن گامی در حمایت از افزایش جمعیت ایجاد شده است ، گفت :در طی 8 ماه از شکل گیری مرکز نفس با سه بخش شناسایی افراد ،فرهنگ سازی و حمایت می گذرد ، حدود 132خانواده تحت حمایت معیشتی قرار گرفتند بیش از 230 ماما و25 پزشک متخصص زنان با مرکز نفس همکاری می کنند .
فریبا کیانی
