ایلام از جمله استانهای مرزی کشور به شمار میآید که دارای ظرفیتهای زیادی در زمینه منابع طبیعی و انرژی است.
با این حال این استان همیشه در فهرست مناطق کمبرخوردار قرار داشته و پیش از انقلاب نیز به شدت از کمبود امکانات و خدمات در مضیقه و رنج بود.
اما با پیروزی انقلاب اسلامی، نسیم پیشرفت و شکوفایی در ایلام وزیدن گرفت و توسعه در بخشهای مختلف از جمله نفت و گاز و کشاورزی به خوبی نمایان شد.
تولید گوشت قرمز، مرغ، کلزا، گندم و جو و دیگر محصولات کشاورزی و فرآوردههای دامی از مهمترین پیشرفتهای ایلام طی ۴۳ سال اخیر بوده و در بخش نفت و گاز هم پروژههای بزرگی مثل پالایشگاه گاز، پتروشیمی، توسعه میدان نفتی و گازی در این منطقه از ایران فعال شده است.
کمک عشایر به تولید گوشت قرمز
از توانمندیها و موهبتهای الهی در زمینه کشاورزی در ایلام همین بس که بدانیم در این استان یک هزار گونه گیاهی وجود دارد. در این میان ۳۳۶ گونه دارویی شناسایی شده که ۷۵ گونه آن درختی و درختچهای و ۳۵ گونه آن زراعی و باغی است.
اگر از طبیعت و مراتع بکر ایلام فاکتور بگیریم، در این استان ۶۴۰ هزار هکتار جنگل در کنار ذخایر ارزشمند نفت و گاز وجود دارد که برای توسعه و پیشرفت هر منطقهای ظرفیت بینظیری به شمار میآید.
هرچند ایلام دارای جنگلهای بسیار زیادی است، اما کاشت نهال در اراضی بیابانی باعث شده این استان مقام اول را در این زمینه به خود اختصاص دهد. یعنی جنگلکاری به عنوان گامی در جهت ایجاد و حفظ این سرمایه ارزشمند ادامه داشته است.
در سالهای اخیر بیش از ۷۰ هزار هکتار جنگل دستکاشت در این نقطه از ایران شکل گرفته و از این حیث ایلام در مقام اول کشور قرار گرفته است.
تولید سالانه ۱۲ میلیون اصله نهال در نهالستانها برای نهالکاری در عرصههای جنگلی و بیابانی نیز از جمله ظرفیتهای ارزشمند این حوزه است.
دامداری ایلام نیز پیشرفت بهسزایی در طول ۴۳ سال اخیر داشته به طوری که در حال حاضر سالانه بیش از ۲۷ هزار تن گوشت قرمز باکیفیت در این استان تولید میشود که چند برابر نیاز ساکنانش است. جالب اینکه از این مقدار گوشت ۱۰ هزار تن سهم عشایر و حاصل زحمت و تلاش آنهاست. خوب است بدانیم پیش از انقلاب در این منطقه تولید گوشت فقط در حد مصرف مردم بود.
امروز در مناطق مختلف ایلام ۶۰۰ واحد صنعتی فعال در زمینه کار پرواربندی و تولید گوشت فعالیت میکنند در حالی که قبل از انقلاب اصلاً هیچ واحد پرواربندی و دامداری صنعتی در این استان وجود نداشت.
هماکنون بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار رأس دام در استان وجود دارد که پنج درصد جمعیت دامی کشور را شامل میشود و تولیدات مازاد بر نیاز نیز به دیگر استانها و بعضاً خارج از کشور ارسال و صادر میشود. البته در بخش طیور و تولید گوشت مرغ هم پیش از انقلاب هیچ واحدی در ایلام وجود نداشت، ولی هماکنون ۴۰۰ واحد مرغداری با تولید سالانه ۵۰ هزار تن گوشت مرغ در استان فعال است.
ایلام نیازمند صنایع تبدیلی
میزان اراضی قابل کشت ایلام ۳۵۰ هزار هکتار است که از این میزان ۱۲۰ هزار هکتار آبی و مابقی دیم است و بیش از ۶۰ هزار بهرهبردار بخش کشاورزی در استان فعالیت میکنند که از این تعداد ۱۱ هزار نفر در بخش دامداری مشغول هستند.
ناگفته نماند طی سالهای اخیر طرحهای ۵۰ هزار هکتاری مصوب سفر مقام معظم رهبری در ایلام به اجرا درآمده که با سامانه گرمسیری و ایستگاههای پمپاژ استانی میزان اراضی کشاورزی آبی را به ۱۵۰ هزار هکتار میرسانند.
از دیگر توانمندیهای ایلام این است که با داشتن ۱۴ هزار هکتار سطح زیر کشت کلزا و تولید ۲۵ هزار تن از این محصول، جزو شش استان برتر کشور در زمینه تولید کلزا که محصولی ارزشمند است، قرار دارد.
رتبه اول تولید و فرآوری بذر در کشور با تولید سالانه بیش از ۲۴هزار تن، افزایش تولید گندم به ۳۲۰ هزار تن و افزایش ظرفیت سیلوی ذخیره به ۴۲۰ هزار تن از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی در ایلام است.
البته فراموش نکنیم مهمترین نیاز صنعت کشاورزی ایلام بحث صنایع تبدیلی، بستهبندی، برندسازی و صادرات است و باید مورد توجه جدی مسئولان کشوری و استانی قرار گیرد.
با توجه به وجود مرز مهران که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در استان شکل گرفته، میتوان با ایجاد این صنایع زمینه صادرات محصولات کشاورزی را فراهم کرد.
شکوفایی ایلام با نفت و گاز
بدون شک باید گفت یکی از بخشهای مهمی که در ایلام بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فعال شده و آن را شکوفا کرده، صنعت نفت و گاز است. وجود چهار درصد ذخایر نفت و ۱۱ درصد ذخایر گاز در ایلام، این استان را به یکی از مناطق مهم تولید انرژی کشور تبدیل کرده است.
طی ۴۳ سال اخیر در بخش نفت و گاز سرمایهگذاریهای بسیار هنگفتی شده که علاوه بر رونق تولید نفت و گاز، باعث اشتغالزایی بیش از ۴ هزار نفر در استان شده است.
پالایشگاه گاز ایلام با تولید روزانه ۸/۶ میلیون مترمکعب گاز به عنوان بزرگترین پالایشگاه گاز غرب شناخته میشود و علاوه بر تأمین گاز خانگی استانهای غربی، خوراک پتروشیمی ایلام را نیز تأمین میکند.
فاز اول و دوم و پتروشیمی ایلام هماکنون به طور کامل فعال شده و بیش از ۹۰ درصد محصولات این پتروشیمی به خارج از کشور صادر میشود.
فراهم شدن زمینه ایجاد چند پتروشیمی در شهرستانهای مهران، درهشهر و هلیلان، اخذ مجوز شهرک صنعتی صنایع پاییندستی پتروشیمی در دهلران، توسعه میدان نفتی آذر با تولید ۶۵ هزار بشکه در روز و با ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی، توسعه میدان نفتی چنگوله، حفر پنج حلقه چاه در میدان گازی تنگبیجار و بهرهبرداری از میادین مشترک نفت و گاز بین ایران و عراق از دیگر اتفاقات طلایی بعد از انقلاب حوزه توسعه نفت و گاز و توسعه این صنایع در ایلام است.
حجم سرمایهگذاری در بخش نفت و گاز ایلام قابل توجه است و در آینده با فعال شدن پروژههای دیگر، رونق تولید و اشتغال را برای استان به ارمغان میآورد.