همزمان با آغاز دور دوم مذاکرات هسته‌ای که در وین از سرگرفته شده است، حسین امیر عبداللهیان، وزیر امورخارجه روز پنج شنبه به قم رفت و با مراجع عظام تقلید و علما دیدار کرد؛ دیداری که اگرچه تأکید بر حفظ عزت و اقتدار ایران در مذاکرات هسته‌ای و بهبود روابط با همسایگان در آن پر رنگ بود، اما نکته‌ای که بیش از همه حائز اهمیت بود، یادآوری تجربه تلخ «برجام یک طرفه» بود که یک طرف توانست از آن خارج شود، بی آنکه کم‌ترین هزینه‌ای متوجه کشور بدعهد شود. مرجع تقلید شیعیان، حضرت آیت‌الله جوادی آملی در دیدار وزیرخارجه با تأکید بر گفتگو و مذاکره با جهان، برجام را محصول یک اقدام عوامانه دانستند و از وزیر امورخارجه خواستند در این دور از این مذاکرات ضمن پوشاندن ضعف‌های گذشته، جوانب را به گونه‌ای ببینند که مانع از سوء استفاده طرف‌های غربی از خروجی مذاکرات هسته‌ای شوند. دیگر مراجع تقلید در عین حال توان دفاعی و موشکی جمهوری اسلامی را یکی از خطوط قرمزی دانستند که نباید درباره آن با دشمنان مذاکره کرد.
برجام توافقی عوامانه بود
آیت‌الله جوادی آملی، از مراجع عالیقدر در اظهارنظری کم سابقه، تلویحاً برجام را محصول یک اقدام عوامانه برشمرد و با تأکید بر اینکه باید توافقات را به‌گونه‌ای نوشت که کسی نتواند از آن خارج شود و از تعهدش شانه خالی کند، متذکر شد: «اگر کشوری توانست یک‌طرفه و یک‌جانبه از توافقی خارج شود، یعنی آن قرارداد عوامانه نوشته شده است.»
به گزارش ایرنا، استاد برجسته حوزه در دیدار دکتر حسین امیرعبداللهیان به بیان نکات مهمی درباره اصول مذاکره پرداخت و با اشاره به این نکته که مذاکره با جهان نیازمند یک فکر جهانی است، اظهار داشت: «ما از جهان جدا نیستیم و چه بخواهیم و چه نخواهیم باید با آن‌ها مذاکره کنیم و با آن‌ها دست بدهیم، اما بعد از آن حتماً باید انگشتان خود را بشماریم. در نظام بین‌الملل به هیچ‌کس اعتمادی نیست، اما در عین حال هیچ‌کس از مذاکره و تبادل با دیگر کشورها هم بی‌نیاز نیست.» استاد برجسته حوزه، مذاکره با کشور‌های جهان را کار سنگینِ علمیِ عمیقِ حقوقی و سیاسی در حوزه بین‌الملل دانست و گفت: «مذاکره با جهان یک فهم و سواد بالغ سیاسی بین‌المللی می‌خواهد. باید توافقات را به‌گونه‌ای نوشت که کسی نتواند زیر آن بزند و از آن خارج شود و از تعهد خود شانه خالی کند.» وی بر همین اساس متذکر شد که اگر کشوری توانست یک‌طرفه و یک‌جانبه از توافق و قرارداد صورت گرفته خارج شود، این یعنی این قرارداد عوامانه نوشته شده است. این مرجع عالیقدر با انتقاد از غفلت از تکیه گاهی که در انعقاد برجام محل سوء‌استفاده دشمن قرار گرفته تا بر اساس آن از توافق خارج شود، خاطرنشان کرد: «این یعنی همه جوانب کار دیده نشده و در قرارداد دیده نشده که اگر یکی از طرفین به صورت یک‌جانبه از توافق خارج شود و آن را فسخ کند، چه عواقبی دارد؟»
عزت و اقتدار سرلوحه کار تیم مذاکره‌کننده
آیت‌الله حسین نوری همدانی، از مراجع تقلید هم در دیدار وزیر امورخارجه، یکی از راه‌های حفظ عزت و عظمت توجه به خط قرمز‌ها عنوان و تأکید کرد: «توان موشکی جمهوری اسلامی یکی از خطوط قرمزی است که نباید درباره آن با دشمنان مذاکره کرد، باید عزت و اقتدار سرلوحه کار تیم مذاکره‌کننده باشد.»
آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید هم در دیدار امیرعبداللهیان بر لزوم هوشیاری تیم مذاکره‌کننده تأکید کرد و گفت: «آنچه باعث آبرو، عزت و قدرت کشور است باید در مذاکرات پیگیری شود.» این مرجع تقلید با یادآوری عواقب کوتاه آمدن مقابل زیاده‌خواهی‌های دشمن اظهار داشت: «کوتاهی در مقابل خواسته‌های آنان سبب می‌شود که در مباحث دفاعی، موشکی و منطقه‌ای نیز خواستار مذاکره شوند.»
تأکید بر بهبود روابط با کشور‌های منطقه
تأکید بر بهبود روابط با کشور‌های همسایه و منطقه، موضوعی بود که مورد اشاره آیت‌الله سبحانی در دیدار وزیر امورخارجه بود. این مرجع تقلید با اشاره به روایت معروف پیامبر (ص) خاطرنشان کرد: «طبق فرموده پیامبر اگر در نقطه‌ای جغرافیایی خواستید سکنی گزینید، همسایگان را در نظر بگیرید، که موقعیت آن‌ها به تو چگونه است. هرچند مقصود این روایت، همسایگان فردی است، اما می‌توان این معنای گسترده را از آن استفاده کرد که جمهوری اسلامی باید کوشش کند، روابط خود را با همسایگان حتی کشور‌های منطقه، بیش از پیش بهبود بخشد. شیعیانی در خارج ایران هستند، چه غرب و چه مناطق دیگر که ایران را وطن دوم خود می‌دانند، بنابراین نظام اسلامی باید به آن‌ها در رفع فشار و ارائه کمک‌های فرهنگی کمک کند.» آیت‌الله لطف‌الله صافی گلپایگانی هم در دیدار با امیر عبداللهیان از اقدام‌های وزارت امور خارجه در ارتباط با کشور‌های منطقه و جهان اسلام قدردانی و ابراز امیدواری کرد دولت مشکل‌های مردم شریف کشورمان را برطرف کرده، رضایت و خرسندی مردم را به دست آورد و با تعامل با سایر کشورها، در رفع نگرانی‌ها موفق باشد. آیت‌الله سید محمد سعیدی تولیت آستان مقدس حضرت معصومه (س) هم در دیدار امیرعبداللهیان، یکی از وظایف وزارت امور خارجه را نشان دادن محبت‌ها و برائت‌ها در نظام اسلامی دانست و افزود: «باید تفاوت ما با کسانی که از نظر اعتقادی و فکری در دایره محبت اهل بیت نیستند مشخص شود تا گمان نکنند که بی‌خط و بی‌رنگ هستیم.»
اقتصاد را شرطی نکنید
آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در دیدار وزیر امور خارجه، انتظار عمومی از دستگاه دیپلماسی در دولت سیزدهم را رفع موانع و ارتباط سازنده با تمامی همسایگان، خصوصاً کشور‌های حوزه خلیج فارس دانست و گفت: «اقتصاد و سیاست، دو عنصر جدایی‌ناپذیرند و شرطی‌سازی اقتصاد از عوامل مهم بی‌ثباتی اقتصادی است.» دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه، توجه به تجربیات حاصل شده در توافق برجام را مورد تأکید قرارداد و افزود که باید تجربیات گذشته را سرلوحه کار خود قرار دهید و سیاستی اتخاذ کنید تا هم اعتبار جمهوری اسلامی در عرصه بین‌الملل حفظ شود و هم عهدشکنان- که رأس آن‌ها امریکا قرار دارد- در نگاه جهانیان مقصر بودنشان مشخص شود.
روایت وزیر خارجه از دیداربا مراجع
حسین امیرعبداللهیان دیروز در صفحه شخصی خود در اینستاگرام سفر یک روزه به قم و دیدار با مراجع را اینگونه توصیف کرد: «تأکید همه این بزرگان بر تلاش برای استیفای حقوق ملت شریف ایران و حفظ عزت و کرامت کشور عزیزمان در همه تلاش‌های دیپلماتیک بود، اما آنچه بیشتر از همه در بیانات برجسته‌تر می‌نمود توکل به خداوند متعال، توجه به رهنمود‌های مقام معظم رهبری و جایگاه «مردم» به عنوان عمود دین و نقطه اتکای مسئولان در مذاکرات و تعاملات بین‌المللی بود. مردم ما در برهه‌های مختلف نشان داده‌اند که هم قوت قلب و هم عامل اساسی در حفظ اقتدار نظام جمهوری اسلامی هستند و این کارنامه درخشان احساس مسئولیت و تعهد نسبت به حقوق آن‌ها را دوچندان می‌کند.»
