سيدمحمدعلي افشاني در حالي کليد شهر تهران را از سرپرست پايتخت تحويل گرفت که هم شهرداري و هم شورا در بلاتکليفي به سر ميبردند. وجود مشکلات و چالشهاي فراوان از يکسو در شهر و همچنين بازي و يارگيري سياسي از سوي ديگر سبب شده بود تا شهروندان نبود شهردار و بيبرنامگي شهر را تجربه کنند. محمدعلي افشاني، شهردار منتخب شوراي پنجم اهم برنامههاي خود براي شهرداري را «تهران شهر زيستپذير» و «شهروند مشارکتپذير» اعلام کرد و گفت: «مشکل مالي يکي از هزاران مشکل شهرداري تهران است. معضلات تهران بسيار زياد است اما مسئله اصلي تهران مشکلات زيستي است. يکي از اصول زيست شهري حملونقل پايدار است و مشکلات تهران اينقدر زياد است که طي سه يا چهار سال نميتوان آن را درست کرد و وعده حل مشکلات تهران در کوتاهمدت را نميدهم.»
حال بايد ديد شهردار تهران از امروز با چه مديريتي قرار است شهر را اداره کند. چينش نيروها چگونه ميتواند او را در حل مشکلات شهر ياري کند و يکدست بودن شورا و دولت آيا از بار مشکلات شهري شهروندان خواهد کاست يا سياستبازي جاي خود را به خدمترساني خواهد سپرد؟
مضاعف شدن معضلات شهري به دليل کمکاري مديريت شهري
در حالي که مديريت شهري پايتخت در ماههاي گذشته ناپايدار بوده است، اما بسياري از مسائل و مشکلات شهري که ميبايست در دوره زماني پيگيري و حل ميشد همچنان باقي مانده است. کند شدن سرعت توسعه پروژههاي شهري با توجه به نياز شهر به توسعه شهري متناسب با نيازهاي روزافزون شهري سبب شده است تا بر دامنه مشکلات شهري افزوده شود.
در حال حاضر اعضاي شوراي شهر و مديريت موقت شهردار فقط توانسته است شهر را در شرايط کنوني در برخي بخشها متعادل نگه دارد. اينکه نگهداشت شهر فقط مختص به جمعآوري زباله و رسيدگي به فضاي سبز احداث شده ختم شده است و تا کنون در اين مدت يعني استقرار مديريت جديد شهري شاهد توسعه شهري در هيچ جا نبودهايم، جاي تأمل دارد.
نبود منابع درآمدي پايدار، کلاف درهم تنيده ترافيک شهري ، افزايش آلودگي هوا و تبعات آن و همچنين کاهش ساختوساز و نوسازي بافتهاي فرسوده شهري دست به دست هم داده است تا مسائل و مشکلات شهري مضاعف شود. در حقيقت ميتوان گفت بيبرنامگي مديريت شهري ( شورا و شهرداري ) سبب شده تا شهر در وضعيت کنوني ساکن بماند.
وعدههاي شهردار جديد براي شهر
در کنار برنامههاي شهردار جديد براي شهر که در آن زيست شهري و توسعه حمل ونقل شهري در اولويت است وي تأکيد کرده است: شهر را بايد کارشناسان حوزههاي مختلف، اعم از حوزههاي فرهنگي، اجتماعي، شهرسازي، جامعهشناسان، مهندسان سازه و طراحان با هم مديريت کنند. همه اينها بايد کنار هم بنشينند و براي شهر تصميم بگيرند تا هر اقدامي که در شهر ميشود، سبب ارتقاي کيفيت زندگي در شهر شود. هم در برنامههاي من آمده است و هم تلاش من اين خواهد بود که در اين مسير قدم بردارم. البته ميزان تخريب به اندازهاي زياد است که اگر من فکر کنم در يک دوره سه ساله همه اين مشکلات حل ميشود، ناشي از خوشبيني است. در اين شرايط بايد بهگونهاي پايهريزي کنيم که در آينده، وضعيت از اين بدتر نشود و بهبود نسبي آغاز شود؛ مثلاً در يک دوره ۱۰ ساله، تهران متفاوت از امروز باشد.
همچنين شهردار جديد تهران چندي پيش در گفتوگو با يکي از مطبوعات در خصوص تقويت اين ارتباط بين شهرداري و دولت گفته بود که خوشبختانه ارتباط من با دولت، يک ارتباط سيستماتيک و سازماني است و نه فردي؛ يعني تقريباً در تمام سطوح، از شخص آقاي رئيسجمهور تا رده تصميمگيران در سازمانهايي که بسيار مؤثر هستند، مانند سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و دارايي تا رده معاونتهاي وزارتخانه و معاونتهاي سازمان برنامه، يک ارتباط بسيار معنادار و درست و خوب بين من و آنها وجود دارد. اميدوارم اين ارتباط که هم با شخص آقاي رئيسجمهور است و هم با معاون اول محترم رئيسجمهور و با وزيران و با معاونان وزارتخانههاست، به بهبود وضعيت کنوني کمک کند. طبيعتاً غير از اين، ارتباط با نهادهاي حاکميتي و همه کساني که به نوعي دلشان براي مردم اين شهر ميسوزد هم اهميت دارد. من با توجه به ارتباطي که دارم مطمئن هستم همه اين نهادها کمک خواهند کرد. بدون کمک نهادهاي حاکميتي و بدون کمک دولت و بهخصوص بدون کمک و مشارکت مردم، همينطور سازمانهاي مردمنهاد و اصحاب رسانه و کساني که در شبکههاي اجتماعي فعاليت ميکنند، اداره امور شهر غيرممکن است.
وي همچنين تأکيد کرده بود که البته من با هر سه قوه، رابطه خوبي دارم و خوشبختانه رابطهام با مجلس هم مناسب است، با توجه به مسئوليتهايي که در گذشته داشتم، با جمع کثيري از نمايندگان هم ارتباط سازماني دارم و هم ارتباط دوستانه و فردي. تا کنون هم در کميسيونهاي مختلف با هر مسئوليتي که رفتم، معمولاً آن چيزي که مد نظر بود، حمايت کردند و خيلي از موارد در کميسيونها بهراحتي تصويب شد. تقريباً ميتوانم بگويم حمايت مجلس را خواهم داشت. افشاني شهردار تهران همچنين در خصوص چينش نيروها در شهرداري اعلام کرده بود: بايد بگويم نگرانيهاي بيدليلي که عدهاي بين مديران شهري کنوني دامن زدهاند، کار واقعاً ناپسندي بود که مشخص نيست ريشه و علتش چيست، اما هرچه هست، ربطي به واقعيت ندارد. ميخواهم به همه مديران در همه سطوح اطمينان دهم که اگر به عنوان شهردار کار خود را آغاز کردم تغيير مديران در داخل شهر، جز بر اساس يکسري ضوابط و يکسري شاخصهاي مشخص صورت نخواهد گرفت و همه مديراني که در سلامت کار ميکنند و داراي تخصص و توان لازم هستند، به کار خود ادامه ميدهند. مديران به مرور زمان، خودشان، کارنامه خود را ارائه ميکنند. همه کساني که داراي کارنامه مثبت باشند، تشويق هم خواهند شد اما مهمترين شاخص ارزيابي آنها رضايت مردم است؛ آن هم در محدودهاي که آنها مسئوليت دارند. بنابراين مديران اين تصور را نداشته باشند که الان از فردا، تعداد کثيري مدير، جايگزين اينها ميشوند و اينها حذف خواهند شد. اصلاً اينطور نخواهد بود و البته تلاش من اين است که جز موارد بسيار نادر، از بدنه شهرداري مديران را انتخاب کنم.
حال بايد ديد شهردار جديد پايتخت که از تجربه شهردار مستعفي و نگاه شوراي يکدست برخوردار است به وعدههاي داده شده عمل خواهد کرد تا شهر را از بار مشکلات موجود نجات دهد. در اين خصوص نايبرئيس شوراي شهر تهران با تأکيد بر اينکه کار سياسي در شورا نميکنيم گفته بود: بسياري از اقدامات صورت گرفته در مديريت شهري جديد زودبازده نيست.
ابراهيم اميني تأکيد کرده است که اعضاي شوراي شهر تهران دست به دست هم دادهاند که برنامه پايدار همراه با شفافيت براي شهر تهران داشته باشند. وي در خصوص ويژگيهاي شهردار تهران گفت: شهردار تهران نبايد خود را در اتاق کار محبوس کند، بلکه بايد پروژههاي مختلف را ببيند و قدرت ارزيابي داشته باشد.