سرویس اقتصادی جوان آنلاین: مالیات نقل و انتقال سهام در سال جاری به محدوده ۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده‌است، این در حالی است که به نظر می‌رسد تمامی بازار‌ها در این بعد به نشانه احترام باید کلاه خود را برای بازار سرمایه بردارند، این در صورتی است که بازارهایی، چون مسکن، خودرو، بانک، ارز، طلا و سکه در این حوزه یارای رقابت با بازار سرمایه را ندارند. در این میان از آنجایی که تأمین مالی واقعی بخش بانک در سال ۹۸ تنها حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان بود، امکان دارد در حوزه تأمین مالی واقعی اقتصاد در سال‌جاری بازار سرمایه هم رکورد بزند و بازارهایی، چون بانک، بیمه و صندوق توسعه ملی نیز مجبور شوند در این حوزه نیز پشت سر بازار سرمایه بایستند.
مالیات ۱۸۰ هزار میلیارد تومانی سال ۹۹
در خوش‌بینانه‌ترین حالت پیش‌بینی می‌شود از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان درآمدی که از محل مالیات‌ها در قانون بودجه سال جاری پیش‌بینی شده تنها حدود ۱۴۰ هزار میلیارد تومان قابل وصول باشد. در این میان باید توجه داشت که در سال جاری بازار سرمایه در بعد مالیات نقل و انتقال سهام گویا تا اینجای کار حدود ۱۳ الی ۱۵ هزار میلیارد تومان تأمین مالی کرده‌است، از سوی دیگر در بعد فروش دارایی‌های دولت در قالب سهام برجای مانده از سهام عدالت تحت عناوینی، چون صندوق دارا یکم، دوم و سوم که اخیراً وزیر اقتصاد به آن اشاره داشته، نیز ده‌ها هزار میلیارد تومان برای دولت درآمد‌زایی کرده‌است. البته فروش اوراق مالی دولت، شرکت‌ها و شهرداری‌ها در بازار سرمایه نیز جزو افتخارات این بازار بوده‌است. در عین حال بسیاری از شرکت‌ها به واسطه افزایش سرمایه یا مدیریت فروش سهام در مقاطع مختلف از بازار تأمین مالی کرده‌اند.
مالیات ۴ هزار میلیارد تومانی نقل و انتقال سهام در سال ۹۸
با توجه به اینکه مالیات نقل و انتقال املاک و مستغلات در سال ۹۸ حدود ۲ هزار میلیارد تومان بود و در این سال مالیات نقل و انتقال آن حدود ۴ هزار میلیارد تومان، به نظر می‌رسد مالیات ۱۳ الی ۱۵ هزار میلیارد تومان نقل و انتقال سهام در کنار سایر تأمین مالی‌هایی که بازار سرمایه برای سهام عدالتی‌ها و فروشندگان اوراق مالی دولتی و عمومی انجام داده‌است.
بازار سرمایه در اقتصاد ایران صاحب چنان جایگاه ویژه‌ای شده که کارشناسان معتقدند باید حمایت از بازار سرمایه در حوزه قوانین و مقررات عملیاتی شود.
کوچک‌سازی بانک‌ها
به گفته وزیر اقتصاد تنها ۳۰ درصد از تأمین مالی حدود هزارهزار میلیارد تومانی مورد ادعای بانک‌ها در سال ۹۸ تأمین مالی جدید بوده‌است، علاوه بر این بدهی‌های معوق و کفایت سرمایه بسیار اندک در کنار بنگاهداری بانک‌ها و تبدیل‌شدن دارایی‌های بانکی به دارایی‌های سمی این ضرورت را ایجاد کرده‌است که با محدود‌سازی و کوچک‌سازی و ادغام بانک‌ها با یکدیگر زمینه انتقال تأمین مالی از بانک به بازار سرمایه فراهم آید تا سهم تأمین مالی بازار سرمایه در اقتصاد به ۵۰ الی ۶۰ درصد برسد و زین پس به جای سپرده‌گذاری در بانک، شاهد سهامداری مردم در بلندمدت باشیم تا سود پرداختی به مردم ناشی از عملیات تولیدی شرکت‌ها باشد.
البته مدتی است که بازار سرمایه در اصلاح به سر می‌برد، اما این اصلاح کم‌کم جذابیت سرمایه‌گذاری را در سهام فراهم می‌آورد، به‌طوری که چالش نقدینگی و نقد‌شوندگی از بین خواهد رفت. البته انتظار می‌رود در بعد سیاست‌های پولی و مالی شاهد حمایت عینی از توسعه بازار سرمایه باشیم، زیرا هم اکنون بازار سرمایه به اندازه مالیات بر واردات در سال ۹۸ برای دولت درآمد مالیاتی نقل و انتقال سهام داشته‌است، در صورتی که بازار مسکن و بانک، ارز، طلا، سکه و خودرو در این بعد قدرت رقابت با بورس را ندارند.
مالیات اندک بخش مسکن
در حوزه مسکن آنقدر معاملات افت داشته‌است که نمی‌توان به رشد مالیات نقل و انتقال مسکن امید چندانی داشت، مگر آنکه مالیات بر عایدی سرمایه مسکن یا خانه خالی و کم استفاده بتواند درآمد‌زایی در حد ۱۰ هزار میلیارد تومان برای دولت به همراه داشته باشد، اما به‌طور کل باتوجه به اینکه بانک، ارز، طلا، سکه و خودرو مالیات چندانی برای دولت به همراه ندارد، انتظار می‌رود بازار سرمایه توسعه بیشتری یابد. البته در حوزه بانک باید عنوان داشت مالیات پنهان شاید سخنی برای گفتن داشته باشد، اما این دست مالیات چندان زیبنده سیاستگذار نیست.
تعمیق بازار بورس با دارا سوم بانکی
در همین راستا وزیر اقتصاد به تعمیق بازار سرمایه اشاره داشت. فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصاد و دارایی گفت: بحث عرضه سهام ستاره خلیج فارس به عنوان یکی از بنگاه‌های بزرگ مقیاس به بورس وجود دارد. همچنین تصمیم داریم باقیمانده سهام دولت در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات را در قالب دارا سوم به بورس عرضه کنیم. وی اضافه کرد: این موارد کمک می‌کنند که از یک‌سو سهامدار در بازار سرمایه با تنوع بیشتری مواجه شود و از سوی دیگر این بازار عمر بیشتری پیدا کند.
دژپسند گفت: حمایت‌های دولت از بازار سرمایه و بورس، بنیادین است و در پی مدرن‌سازی بورس و همچنین افزایش عمق این بازار هستیم.
وزیر اقتصاد افزود: یکی از حلقه‌های محدود در بورس ایران این بود که بازارگردانی توسط بنگاه‌ها مورد توجه نبود، اما بر اساس مصوبه شورای عالی بورس مقرر شد همه بنگاه‌ها یا خودشان بازارگردانی کنند یا بازارگردان حرفه‌ای داشته باشند که این موضوع به ثبات در بازار بورس کمک می‌کند.
وی با اشاره به اینکه موضوع فروش اختیاری اوراق تبعی در دستور کار قرار گرفته‌است، گفت: فروش این اوراق در بورس باعث می‌شود که سهامدار بداند بنگاهش مثلاً در شش، ۹ ماه یا یک‌سال آینده ارزش سهام خود را با چه نرخی تنظیم می‌کند که این موضوع نیز به طور جدی مورد توجه قرار گرفته‌است.
دژپسند ادامه داد: اقدامات صورت گرفته در بورس توسط دولت دو منظوره است به این ترتیب که هم برای سهامداران حاشیه امن ایجاد می‌کند و هم بنگاه‌هایی که سهام عرضه می‌کنند نسبت به سهام، بنگاه‌هایشان مسئولانه وارد عمل می‌شوند.
