سرویس سیاسی جوان آنلاین: رحمانی در نامه خود به رئیسجمهور حسن روحانی که در رسانهها منتشر شد، مینویسد: «حتماً مستحضرید در تاریخ ۱۷ /۲ /۹۹ جناب آقای واعظی با اینجانب تماس و تهدید کردند در صورت رأی نیاوردن طرح تشکیل وزارت بازرگانی در مجلس شورای اسلامی شما برکنار خواهید شد...» او در ادامه باز هم از تماس واعظی میگوید: «امروز ۲۲ /۲ /۱۳۹۹ که اینجانب در جلسه توسعه صادرات دفتر معاون اول محترم حضور داشتم، مجدداً جناب آقای واعظی تماس گرفتند و اعلام نمودند استعفا بدهم.» همین اشاره رحمانی به تماسهای محمود واعظی، برای افکار سیاسی یادآور نکاتی بود که طی دو سه سال اخیر، فعالان سیاسی نزدیک به دولت از نفوذ واعظی در دولت و نقش مؤثر او در تصمیمگیریهای مهم در کابینه میگویند. در واقع گزاره جدیدی برای صحه گذاشتن بر گزارههای قبلی در مورد محدوده نقش آفرینی واعظی در دولت عیان شد. واعظی هم در پاسخ به نامه رحمانی تهدید به افشای اسامی سه تن از نزدیکان او کرد: «به هیچ وجه از رحمانی خواسته نشده از لایحه دولت حمایت کند، بلکه تأکید شده از فعالیتها و رایزنیهای فشرده سه نفر از نزدیکانشان در مجلس و رسانهها علیه لایحه دولت، ممانعت بهعمل آورند، همچنین از طرف رئیسجمهور به ایشان گوشزد شد که تداوم این روند تخلف است و قطعاً با این تخلف برخورد خواهد شد.»
واعظی بالاتر از معاون اول؟!
گلایههای اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی و البته کاندیدای کمکی! او در انتخابات سال ۹۶ در مورد کمی اختیارات در دولت آنقدر شهره شد که کمتر کسی مانده که آن را نشنیده باشد. او مهر ماه ۹۷ طی یک سخنرانی در بیستودومین سالروز ملی صادرات گفت: «برخی فکر میکنند ما خودکار به دست باید به دنبال عزل مدیرانی باشیم که ریسک پذیر نیستند، در حالی که تا این لحظه اجازه برکناری منشی خود را هم پیدا نکردهام.» این در حالی است که او نفر دوم دولت بعد از رئیسجمهور است.
عبدالله ناصری فعال سیاسی اصلاحطلب همان زمان، علت این سخنان تند معاون اول را رئیس دفتر رئیسجمهور، یعنی محمود واعظی دانست و گفت: «واعظی به قدری اختیارات دارد که حتی میتواند وزیر هم عزل و نصب کند.»
گرچه سخنان ناصری با واکنش فوری واعظی مواجه شد و او گفت که «تمامی عزل و نصبها در اختیارات رئیسجمهور است»، اما بسیاری افراد دیگر هم همعقیده با عبدالله ناصری بودند. آن زمان حتی بسیاری حرف از استعفای قریب الوقوع اسحاق جهانگیری زدند. از جمله الیاس حضرتی، نماینده اصلاحطلب مجلس گفت که «به نظرم آهنگ، آهنگ رفتن آقای جهانگیری است.»، اما به هر ترتیب او ماندنی شد.
نکته جالب در برکناری وزیر صمت این است که او در جلسهای با اسحاق جهانگیری بوده است، یعنی معاون اول رئیسجمهور از تصمیم برای برکناری وزیر مطلع نبوده است؟ این یعنی حتی برای حفظ ظاهر هم صبر نکردند تا جلسه اقتصادی وزیر و معاون اول تمام شود و پس از آن حکم را علنی کنند. بسیاری از فعالان سیاسی یا کاربران مجازی این موضوع را شبیه ماجرای برکناری منوچهر متکی در سنگال دانستند تا از این جهت نیز حسن روحانی بسیار شبیه به محمود احمدینژاد عمل کرده باشد. نکته، اما این است که چطور رئیس دفتر در جریان برکناری وزیر است و معاون اول بیخبر است. پیش از این سیدهحمیده زرآبادی نماینده مجلس با اشاره به نقش قدرتمند محمود واعظی در عزل و نصبهای دولت گفته بود: «اخباری دارم که در چینش مهرههای جدید نظر معاون اول رئیسجمهور هم لحاظ نمیشود.»
ماجرای ناهماهنگی و استعفای وزیر خارجه
پای واعظی پیشتر در موضوع استعفای ظریف نیز باز شده بود. برخی فعالان رسانهای در موضوع استعفای ظریف در زمان حضور «بشار اسد» رئیسجمهور سوریه به ایران که به نوعی جشن پیروزی مقاومت بر تروریسم داعش بود، عنوان کردند که ناهماهنگیای که دفتر رئیسجمهور موجب آن بوده است باعث ایجاد دلخوری ظریف و استعفای او شد که متأسفانه رویداد مهم سفر بشار اسد به ایران و دیدار با رهبری را به حاشیه برد.
همان زمان ظریف در نامهای به رئیسجمهور نوشته بود: «اگر جنابعالی که در هر زمان که اراده میفرمایید بدون توجه به ملاقاتهای داخلی و خارجی و متن سخنرانیهای عمومی بنده (حقیر فدوی) را احضار میکنید، ذرهای برای اعتبار وزیرامور خارجه جمهوری اسلامی ایران در صحنه بینالمللی ارزش قائل بودید، میتوانستید پس از ورود آقای بشار اسد (به فرض عدم اطلاع قبلی شما) به دفترتان دستور میدادید که بنده را بدون اعلام دلیل، احضار کنند و سپس از ملاقات عکس و فیلم تهیه میکردید.»
نکته جالب واکنش واعظی به این استعفاست؛ واکنشی که گرچه قصور خود را رد میکند، اما در عین حال، محتوای کلام او نشان دهنده قدرت و نفوذش در دولت فراتر از یک رئیس دفتر است. واعظی در گفتگو با روزنامه دولت گفته: «وقتی ساعت ۵ /۱۱ دوشنبه شب، آقای ظریف استعفا داد، بهمحض اینکه مطلع شدم و دیدم خبرها به گونهای است که گویی توافقی میان رئیسجمهوری و وزیر خارجه بوده که او استعفا بدهد، نخستین عکسالعمل از سوی من بود و نیمه شب اتفاق افتاد. بلافاصله اعلام کردم که رئیسجمهوری با این استعفا مخالف است. فردای آن شب نیز اعلام کردم آقای دکتر روحانی یک وزیر خارجه و یک سیاست خارجی دارد. معنای این واکنشها و اظهارنظرها چیست؟ معنای این اظهارنظرها این است که دولت میخواهد آقای دکتر ظریف را قویاً در کابینه حفظ کند. تمام روز سهشنبه تا ساعت یک شب تلاش من این بوده که آقای ظریف بازگردد که خوشبختانه این اتفاق افتاد.»
اعتراضات به نقش پررنگ واعظی در دولت
اصلاحطلبان مایل به نفوذ زیاد واعظی از حزب اعتدال و توسعه در دولت نیستند و بارها به این موضوع اعتراض کردهاند. از جمله علی صوفی، یکی از وزیران دولت اصلاحات طی یادداشتی در خرداد ۹۸ مینویسد: «متأسفانه روحانی در کنار خود افرادی دارد که به هیچ روی حاضر به قبول این واقعیتها نیستند و معلوم نیست که افرادی نظیر واعظی هم به اعتراف آشنا اعتقاد داشته باشند. در حالی که روحانی دولت را کاملاً به واعظی سپرده است، حال آنکه مردم به روحانی رأی دادند، بنابراین واعظی به عنوان رئیس دفتر نباید این همه اختیار داشته باشد.» تیر ۹۸ هم داماد رئیسجمهور در جملاتی کنایی نوشت: «اینکه کسانی القا میکنند که حزب خاصی باعث پیروزی اندیشه اعتدال شد، در توهم سیاسی به سر میبرند. دولت واعظی توانمند ندارد و برخی افراد ناآشنا به سیاست، حرفهای ناپخته میزنند.»
در دولت محمود احمدی نژاد، نفوذ اسفندیار رحیممشایی بارها و بارها حاشیهساز شد. حال گویی این دولت هم مشایی خودش را دارد.